Startpagina / Samenvattingen / Geschiedenis examenkatern / su-communistisch-westers

De Koude Oorlog 1945-1991 - Tijdelijke bondgenootschap tussen Oost en West valt na WWII uiteen

36 belangrijke vragen over De Koude Oorlog 1945-1991 - Tijdelijke bondgenootschap tussen Oost en West valt na WWII uiteen

Plaats de belangrijkste verschillen tussen het totalitaire systeem van de SU tegenover het systeem van de westerse staten.

Sovjet unie
1. Klassenloze samenleving
2. Nastreven van communistische wereldrevolutie
3. Communistische partijdictatuur (alleen communistische partij)
4. Totalitaire staat
5. Economische staat controle met behulp van vijfjarenplannen (vastgestelde plannen voor landbouw en industrie)

westerse systeem
1. Gelaagde samenleving
2. Respecteren van andere regeringsvormen mits deze de eigen regeringsvorm niet bedreigen
3. Parlementaire meer- partijen- democratie
4. Individuele vrijheid / democratie
5. Ondernemers bezitten grond en bedrijven, willen zo groot mogelijke winst (markteconomie).

Waarom wordt de tsaar afgezet?

Tijdens WOI leid Rusland zware verliezen, er vallen veel slachtoffers en er ontstaan voedsel te korten

Op welke wijze en wanneer raakte de VS en de SU direct betrokken bij de WOII?

- De SU raakte direct betrokken toen hitler met de Su het niet-aanvalsverdrag had getekend en op 22 juni 1941 een grote aanval op de SU lanceerde.

- De VS raakten betrokken toen Japan op 7 dec. 1941 een zware aanval uitvoerde op de marinebasis van de VS.

Wat was het doel van communisten? (2)

Klassenlozesamenleving en communistische wereldrevolutie

Hoe raakten de VS en de SU betrokken bij de Tweede Wereldoorlog?

SU: zij raakte hierbij betrokken toen Hitler het niet-aanvalsverdrag met de SU schond en op 22 juni 1941 een grote aanval op de SU lanceerde.

VS: Dit kwam doorat Japan op 7 december 1941 een aanval uitvoerde op de marine basis van de VS in Pearl Harbor op Hawaï.

Wat gebeurt er na het overlijden van Lenin?

Machtopvolging was niet vastgelegd > machtstrijd > Stalin grijpt de macht

Wat was het verschil tussen het Sovjet- en Westers systeem

Zie afbeelding

Welke besluiten werden er in Potsdam genomen?

Bij deze conferentie eind juli 1945 maakten Engeland, VS en de Su beslissingen over Duitsland. Uiteindelijk zijn ze tot de volgende besluiten gekomen:

- duitsland werd in vier bezettingszones verdeeld: de SU, VS, ENG en FR kregen elk een deel toegewezen. Berlijn werd ook in vier stukken verdeeld.

- poolse grenzen moesten verschoven worden (SU wordt groter, DU wordt kleiner (20 %))
- oostenrijk werd weer gescheiden van Du.

- democratische regering

- nazi´s moesten weg

- Du zou volledig worden ontwapend en oorlogsindustrie ontmanteld.

- herstelbetalingen opgelegd.

- Du zou als economische eenheid worden beschouwd.

Wat is het Tweede Front?

Duitsland viel de SU binnen, ze vochten aan het Oostfront. Stalin wilde nog een front in Oost Europa.

Het Tweede Front: invasie van de westerse Geallieerden in Frankrijk, om de Duitse druk van het Oostfront te verlichten.

Stalin maakt van de SU een totalitaire staat, wat zijn de kenmerken van een totalitaire staat? (5)

censuur van de media
propaganda
onderdrukking
economische staatscontrole
onderdrukking politieke tegenstanders

Wat is de Poolse Kwestie?

Het wantrouwen van de westerse Geallieerden ten opzichte van de SU nam nog toe door gebeurtenissen in Polen tijdens de oorlog:

De Poolse regering eiste dat na de oorlog de oude grenzen van Polen zouden worden hersteld.
In 1943 vermoordden Russen tienduizenden door hen krijgsgevangen gemaakte Poolse officieren en andere Polen uit de bovenlaag van de bevolking.
In augustus 1944 kwam het Poolse verzet in Warschau in opstand tegen de Duitse bezetter.
De SU hielp in Polen een communistische regering aan de macht.

Wat hield het vijandbeeld van de SU in?

Het westerse imperialisme zou vernietiging van het communisme willen en een ongelijke verdeling

Wat gebeurde er bij de conferentie van Jalta?

Roosevelt, Churchill en Stalin kwamen bijeen om de voortzetting van de oorlog en de toekomst van Duitsland en Europa te bespreken.

Wat gebeurde er bij de Conferentie van Potsdam?

Hier werd besproken wat er met Duitsland moest gebeuren na de tweede wereldoorlog.

Zowel de VS en SU raken betrokken bij WOII en strijden samen tegen de asmogendheden, na de oorlog komen de drie overwinnaars bijeen op de conferentie van postdam, wat wordt hier besproken?

De vredesregeling van Duitsland en de macht verhoudingen van Europa.
Duitsland wordt 'tijdelijk' verdeeld

Wat hadden de SU en de Westerse geallieerden eerst voor ogen met Duitsland?

De SU wilde Duitsland militair zwak houden, hoge herstelbetalingen voor de in de oorlog aangerichte schade opleggen en alleen een regering toestaan die niet tegen de SU was.
De westerse Geallieerde wilden dat Duitsland in de eigen behoeften zou kunnen voorzien, een democratische regering zou krijgen en geen hoge herstelbetalingen hoefde te doen.

Beide supermachten willen hun invloed in Europa uitbreiden, wat zijn de gevolgen hiervan? (5)

Bevestiging van elkaars wantrouwen

koude oorlog
Duitse deling wordt definitief
ijzeren gordijn

Europa verandert in twee ideologische wereldblokken

Van welke principe gingen de geallieerden bij het onderling verdelen van Europa uit?

Dat wie een bepaald gebied van de Duitsers of de Japanners had veroverd, in dat gebied dat grootste invloed kreeg.

De VS stelt zich op als een wereldleider door de containment politiek (=Trumandoctrine), wat houdt deze in?

Vanaf 1947 worden landen die bedreigd worden door het communisme geholpen door de VS met geld, goederen en geweld.

Welke op de Asmogendheden veroverde gebieden kwamen in de invloedssfeer van SU terecht? En welke in westerse invoedssfeer?

SU = O-EU, Midden - EU
VS= W-EU, Azie en N-Afrika

Wat waren de belangrijkste verschillen tussen de kant van de SU en van de westerse Geallieerden?

De SU schafte in haar zone het particulier bezit van grond, fabrieken, banken en verzekeringsmaatschappijen af en haalde zoveel mogelijk schadevergoeding uit haar zone.
De westerse Geallieerden handhaafden het particulier bezit en bevorderden het economisch herstel in hun zones.

De meeste Europese landen hadden na de oorlog veel geldproblemen en dreigde door armoede vaak communistisch te worden, op welke manier wilden de VS dit oplossen?

Door het Marshallplan in 1948, de VS bood economische steun aan Europa. Door Stalin mochten veel Oost-Europese landen de hulp niet aannemen.

Noem twee mogelijke redenen waarom beide supermachten in hun propaganda een vijandig beeld ontwikkelden:

- om hun optreden te verklaren en te verdedigen. Voor zowel de SU als de VS gold dat elk optreden in de Koude oorlog was bedoeld om het goede te verdedigen en het kwade aan te vallen.
(voor ieder dus anders, voor de één was het communisme goed,voor de ander niet)

- omdat zij geloofden in dit vijandbeeld en de juistheid ervan meenden te kunnen bewijzen.

Tot welke binnenlandse politiek leidde dit vijandbeeld?

Leidde tweemaal tot een heksenjacht op echte en vermeende communisten in de VS:
- eerst kort na het aan de macht komen van de communisten in Rusland in 1917.
- en na WOII, vooral rond president Eisenhower, onder leiding van McCarthy --> ´ de jacht op de roden ´ --> in 1952 nam de Senaat een motie tegen McCarthy op iedereen die hij als on-Amerikaan beschouwde. Geen heksenjacht in de tijd van president Truman, hij was tegen een nieuwe jacht.

Het vijandbeeld van de VS hield in dat zij de SU zagen als een land dat de communistische wereldrevolutie nastreefde:

Waarin de communisten een einde wilden maken aan het kapitalisme en de vrijheid in de VS en de rest van de westerse wereld.
En waarvoor de SU communistische activiteiten in andere landen steunden.

Het vijandbeeld van de communisten hield in dat de SU de VS zag als een agressieve mogendheid die erop uit was:

Het communisme in alle landen te vernietigen.
Afzetmarkten en grondstoffen te verwerven door het uitbreiden van politieke macht en economische invloed in de hele wereld.

Tot welke buitenlandse politiek leidde dit vijandbeeld

Kwam tot uiting door juist overal in de wereld het communisme te ondersteunen en te promoten.

In de jaren 1945-1946 groeide de overtuiging in de VS dat de SU naar uitbreiding van haar macht streefde. Die overtuiging kende drie oorzaken:

De SU had bijna alle Oost-Europese staten en Noord-Korea bezet en was bezig daar communistische regeringen aan de macht te helpen.
In Iran en Griekenland waren communisten in opstand gekomen. Het Westen stelde de SU hiervoor grotendeels verantwoordelijk.
De communistische partijen in West-Europa volgden de door Stalin aangegeven partijlijn en bleken daardoor sterk onder invloed van de SU te staan.

Tot welke maatregelen in de binnenlandse politiek leidde dit vijandbeeld?

Tot het afsluiten van de eigen bevolking voor informatie en producten vanuit het Westen. Bijvoorbeeld: reizen naar het Westen kon alleen met toestemming van de overheid.

Wat is de Truman doctrine?

Het in bedwang houden van het communisme door zich te verzetten tegen iedereen communistische aanval of opstand, gericht tegen vrije volken, waar ook ter wereld.

Wat waren belangrijke politieke redenen voor het aanvaarden van het Marshallplan door het Congres van de VS?

De VS zagen armoede als voedingsbodem voor het communisme. Door het plan moest worden voorkomen dat West-Europa communistisch zou worden.
Een welvarend West-Europa zou de VS kunnen helpen bij het bestrijden van het communisme elders in de wereld.

Welke twee soorten samenlevingen werden er door Truman onderscheiden?

hij beschrijft dit op het Congres (1947):
- eerste manier van leven is gebaseerd op de wil van de meerderheid en onderscheidt zich door vrije instellingen, vrije verkiezingen, individuele vrijheid, vrijheid van meningsuiting etc.

- tweede manier van leven is gebaseerd op terreur en onderdrukking, censuur van pers en radio, onderdrukking van persoonlijke vrijheden en geleide verkiezingen.

Wat wordt verstaan onder Trumandoctrine / containment politiek?

De VS grijpt militair in als een land communistisch dreigt te worden d.m.v de containmentpolitiek: buitenlands beleid van de VS, gericht op het indammen, isoleren en elimineren van het communisme. --> zodat er geen communistische buurlanden komen.

maar, geen verplichting maar een mogelijkheid om in te grijpen. Werd niet altijd geweld gebruikt, kon ook geld en goederen worden bijgestaan aan volkeren die bedreigd werden

Wat hield het Marshallplan in (verplicht voorbeeld!!!)?

Het financieel steunen van de VS van alle EU landen (oost en west) om de economie na WOII weer op te kunnen bouwen.

--> ook een reden hiervoor was dat arme landen gevoelig waren voor het communisme. Dus voorkomen van arme landen.

In welke landen in het plan uitgevoerd?

Griekenland, turkije, w-eu, joegoslavije

Gevolgen van Marshallplan (1947)

- 1948:de organisatie voor europese economische samenwerking (OEES) werd opgericht/
- Stalin verbood de SU en satelietstaten om deze te accepteren.
- in W-DU wordt een nieuwe munt ingevoerd --> Stalin voerde in O-DU ook een nieuwe munt in (steeds meer tegenstelling).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Geschiedenis examenkatern | 9789057309656 | Harald Buskop

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.