Ontwikkelingen in De Republiek (1588 – 1795)

15 belangrijke vragen over Ontwikkelingen in De Republiek (1588 – 1795)

Wat gebeurde er vanaf 1555 en waarom?

De Republiek vormde langzaam uit de lappendeken die in de Middeleeuwen door de uithuwelijkingscultuur was ontstaan. De Republiek bestond uit veel verschillende gewesten die samen moesten werken om een geheel te maken van autonome gebieden

Waarom was het vormen van de Republiek der Verenigde Nederlanden lastig?

  • Verschillende gebieden waren erg verdeeld
  • Generaliteitslanden waren geen gewesten maar vielen direct onder het bestuur van de Staten Generaal en deden niet mee in het landsbestuur van de Republiek, hadden geen inspraak. Waren buffer tussen Spaanse gebied en de Republiek.
  • Holland had veel macht, betaalde het meest dus bepaalde het meest.
  • Elk gewest Vaardigde af naar Gewestelijke Statenvergadering. > Leverde mensen aan de Staten Generaal [bottom-up]
  • Steden hadden veel zeggenschap in de Republiek; veel geld, mensen werden van ene niveau naar andere niveau gezet worden.
  • Gewesten waren behoorlijk autonoom, probeerden zo min mogelijk door de Staten Generaal beperkt te worden

Wat was de rol van de Stadhouder tijdens de Republiek?

  • in eerste plaats werd hij aangewezen als vertegenwoordiger van de Koning in het grote rijk. Rijk werd bestuurd vanuit een centraal punt, stadhouders waren hiervoor nodig.
  • Stadhouder was een aparte functionaris, hij stond los van de koning. Tijdens de opstand heeft de stadhouder Willen van Oranje de koning afgezworen; oa. hierdoor werd het een zelfstandige functie
  • Relatie tussen stadhouder, gewestelijke staten en Staten Generaal is contacten in beweging.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe was de religieuze situatie tijdens De Republiek gevormd?

  • Er was een sterke Noord (protestanten) en Zuid (Katholieken) verdeling, daarom ontstond de opstand. De lappendeken was voortdurend aan het verschuiven

Wat is er op deze afbeelding zichtbaar en uit welke periode?
Waarom was dit een bijzonder moment?

Tijdens de Republiek; De vergadering van de Staten Generaal in 1651. Dit was de eerste vergadering na de Vrede van Munster (1648), die kwam tot stand na de 80-jarige oorlog.

Wat waren interne spanningen tijdens de Republiek? (4)

  • Lokale autonomie vs Centralisatie. De lokale autonomie kan bij de steden, die vertegenwoordigd werden in de Staten(van de gewesten). Staten generaal is er ook nog, daar komen alle 7 gewesten samen voor beslissingen.
  • Spanningen tussen kerk en staat
  • Oranjes vs Regenten
  • Religieuze spanningen tussen Noord en Zuid

Wat waren externe spanningen tijdens de Republiek? (2)

  • Spanningen tussen de Republiek en andere West-Europese mogendheden, zoals Spanje, Duitse staten en Frankrijk> territoriale dreiging/ideologische invloed/religieuze geschillen
  • Engeland: concurrent op zee/bondgenoot tegen FR

Publieke omgeving, makelaardij

Waar heeft de burger mee te maken?
  • Het dichtste bij de burger staat de maatschappelijke omgeving: familie/kerk
  • daarna buurtbestuur/gilde
  • daarna Openbaar bestuur in ruime zin; belastingpachters
  • daarna Openbaar bestuur in enge zin; staatsinstellingen/overheid [zat vaak achter de schermen aan de knoppen, lid SG was bijv. ook hoofd van een weeshuis oid]

De overheid besteedt geen taken uit, maar besluit ze niet te doen. Bestuur werd vooral door private instanties geleverd en de overheid was vrij ver weg.Belastingen/leger hadden ze nooit gedaan en gingen ze ook niet doen, maar gingen anderen ervoor betalen.

Wat was tijdens de Republiek het belang van de ambten?
Waarom is dat tegenwoordig anders?
Wat was het probleem met veel ambten?

Je moest zoveel mogelijk ambten bij elkaar rapen om iets te zeggen te hebben in het bestuur van de Republiek. Voorbeeld Jean Beyer, rijke regent maar wilde ook macht en aanzien in het bestuur verwerven. Ging ook baantjes weggeven om er uiteindelijk zelf beter van te worden (sociaal en financieel). Je moest betalen om zo’n functie te krijgen.
Tegenwoordig zien we hier het probleem van belangenverstrengeling/corruptie.
Te veel ambten per persoon leidt tot gebrekkig toezicht en slechtere uitvoering van de hoofdfunctie

Wat zijn betekenisvolle relaties?
Wat is een voorbeeld van een ideaaltype?

Dat zijn alternatieve for algemene wetten. Ze kunnen worden vastgesteld door middel van een ideaaltype. Het is een theorie die je op de werkelijkheid legt om deze beter te kunnen begrijpen.
Weber's ideaaltype over bureaucratie

Wat zijn 6 kenmerken van ideaaltypische bureaucratie van Weber voor de bureaucratie als organisatie?

  1. formele regels en procedures
  2. duidelijke en gespecialiseerde functies
  3. geschreven documenten
  4. geen eigendom van ambt
  5. procedures van controle en discipline
  6. continue bestuurlijke activiteit

Wat zijn 6 kenmerken van ideaaltypische bureaucratie van Weber for de bureaucratie als politie ambtenarij?

  1. ambtenaren zijn benoemd
  2. ambtenaren zijn ondergeschikt
  3. ambtenaren hebben expertise
  4. ambtenaren worden beloond op basis van hun rang
  5. ambtenaren werken onder bescherming van hun functie
  6. ambtenaren zijn gebonden aan een contract

en: Merit!!!

Hoe zie je bureaucratisering terug in de Republiek?

Het Openbaar bestuur komt steeds meer tegemoet aan de kenmerken van het ideaaltype.
  • mensen krijgen vaker salaris
  • mensen worden vaker benoemd
  • mensen moeten vaker voldoen aan formele, opgeschreven regels
  • mensen moeten zich houden aan kantooruren

Wat zie je gebeuren tijdens de Republiek op het gebied van bedrijfscultuur?

Bureaucratisering en formalisering gaan hand in hand. Hoe meer bureaucratisering, hoe professioneler de organisatie. Er is een rationele-legale manier van macht uitoefenen. Dit komt ook voort uit verschuiving van wat publiek en privaat willen; mensen willen zich aan regels houden, neutraal zijn, expertise hebben, benoemd worden etc. De verwachtingen van het volk tov de bestuurders namen toe, aangezien ze nu aan hun taken gehouden konden worden.

Wat waren de verschillen tussen Patrimoniaal en Bureaucratisch-legaal bestuur? geef van beide vormen 4 voorbeelden

Oud (= patrimoniaal):

  1. Loyaliteit t.o.v. collega’s
  2. Eigenbelang boven publiek belang
  3. Eigen voordeel uit publieke functie
  4. Private mechanismen zijn het meest efficiënt


Nieuw (= bureaucratisch-legaal):
  1. Loyaliteit t.o.v. burger en land/stad/gewest
  2. Continuïteit, regelmaat en uniformiteit
  3. Onafhankelijkheid en neutraliteit
  4. Publieke mechanismen zijn het meest legitiem (en meest efficiënt)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo