Ontwikkelingen in De Republiek (1588 – 1795)
15 belangrijke vragen over Ontwikkelingen in De Republiek (1588 – 1795)
Wat gebeurde er vanaf 1555 en waarom?
Waarom was het vormen van de Republiek der Verenigde Nederlanden lastig?
- Verschillende gebieden waren erg verdeeld
- Generaliteitslanden waren geen gewesten maar vielen direct onder het bestuur van de Staten Generaal en deden niet mee in het landsbestuur van de Republiek, hadden geen inspraak. Waren buffer tussen Spaanse gebied en de Republiek.
- Holland had veel macht, betaalde het meest dus bepaalde het meest.
- Elk gewest Vaardigde af naar Gewestelijke Statenvergadering. > Leverde mensen aan de Staten Generaal [bottom-up]
- Steden hadden veel zeggenschap in de Republiek; veel geld, mensen werden van ene niveau naar andere niveau gezet worden.
- Gewesten waren behoorlijk autonoom, probeerden zo min mogelijk door de Staten Generaal beperkt te worden
Wat was de rol van de Stadhouder tijdens de Republiek?
- in eerste plaats werd hij aangewezen als vertegenwoordiger van de Koning in het grote rijk. Rijk werd bestuurd vanuit een centraal punt, stadhouders waren hiervoor nodig.
- Stadhouder was een aparte functionaris, hij stond los van de koning. Tijdens de opstand heeft de stadhouder Willen van Oranje de koning afgezworen; oa. hierdoor werd het een zelfstandige functie
- Relatie tussen stadhouder, gewestelijke staten en Staten Generaal is contacten in beweging.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe was de religieuze situatie tijdens De Republiek gevormd?
- Er was een sterke Noord (protestanten) en Zuid (Katholieken) verdeling, daarom ontstond de opstand. De lappendeken was voortdurend aan het verschuiven
Wat is er op deze afbeelding zichtbaar en uit welke periode?
Waarom was dit een bijzonder moment?
Wat waren interne spanningen tijdens de Republiek? (4)
- Lokale autonomie vs Centralisatie. De lokale autonomie kan bij de steden, die vertegenwoordigd werden in de Staten(van de gewesten). Staten generaal is er ook nog, daar komen alle 7 gewesten samen voor beslissingen.
- Spanningen tussen kerk en staat
- Oranjes vs Regenten
- Religieuze spanningen tussen Noord en Zuid
Wat waren externe spanningen tijdens de Republiek? (2)
- Spanningen tussen de Republiek en andere West-Europese mogendheden, zoals Spanje, Duitse staten en Frankrijk> territoriale dreiging/ideologische invloed/religieuze geschillen
- Engeland: concurrent op zee/bondgenoot tegen FR
Publieke omgeving, makelaardij
- Het dichtste bij de burger staat de maatschappelijke omgeving: familie/kerk
- daarna buurtbestuur/gilde
- daarna Openbaar bestuur in ruime zin; belastingpachters
- daarna Openbaar bestuur in enge zin; staatsinstellingen/overheid [zat vaak achter de schermen aan de knoppen, lid SG was bijv. ook hoofd van een weeshuis oid]
De overheid besteedt geen taken uit, maar besluit ze niet te doen. Bestuur werd vooral door private instanties geleverd en de overheid was vrij ver weg.Belastingen/leger hadden ze nooit gedaan en gingen ze ook niet doen, maar gingen anderen ervoor betalen.
Wat was tijdens de Republiek het belang van de ambten?
Waarom is dat tegenwoordig anders?
Wat was het probleem met veel ambten?
Tegenwoordig zien we hier het probleem van belangenverstrengeling/corruptie.
Te veel ambten per persoon leidt tot gebrekkig toezicht en slechtere uitvoering van de hoofdfunctie
Wat zijn betekenisvolle relaties?
Wat is een voorbeeld van een ideaaltype?
Weber's ideaaltype over bureaucratie
Wat zijn 6 kenmerken van ideaaltypische bureaucratie van Weber voor de bureaucratie als organisatie?
- formele regels en procedures
- duidelijke en gespecialiseerde functies
- geschreven documenten
- geen eigendom van ambt
- procedures van controle en discipline
- continue bestuurlijke activiteit
Wat zijn 6 kenmerken van ideaaltypische bureaucratie van Weber for de bureaucratie als politie ambtenarij?
- ambtenaren zijn benoemd
- ambtenaren zijn ondergeschikt
- ambtenaren hebben expertise
- ambtenaren worden beloond op basis van hun rang
- ambtenaren werken onder bescherming van hun functie
- ambtenaren zijn gebonden aan een contract
en: Merit!!!
Hoe zie je bureaucratisering terug in de Republiek?
- mensen krijgen vaker salaris
- mensen worden vaker benoemd
- mensen moeten vaker voldoen aan formele, opgeschreven regels
- mensen moeten zich houden aan kantooruren
Wat zie je gebeuren tijdens de Republiek op het gebied van bedrijfscultuur?
Wat waren de verschillen tussen Patrimoniaal en Bureaucratisch-legaal bestuur? geef van beide vormen 4 voorbeelden
- Loyaliteit t.o.v. collega’s
- Eigenbelang boven publiek belang
- Eigen voordeel uit publieke functie
- Private mechanismen zijn het meest efficiënt
Nieuw (= bureaucratisch-legaal):
- Loyaliteit t.o.v. burger en land/stad/gewest
- Continuïteit, regelmaat en uniformiteit
- Onafhankelijkheid en neutraliteit
- Publieke mechanismen zijn het meest legitiem (en meest efficiënt)
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden