Rechtspraak als historische bron - Rechtspreken over huwelijk en gezin
33 belangrijke vragen over Rechtspraak als historische bron - Rechtspreken over huwelijk en gezin
Hoe verschilde de rechtspraak in katholieke gebieden met die in protestantse gebieden?
In het handhaven van allerlei regels, zoals ten aanzien van huwelijk en gezin was er maar een instantie bevoegd.
juist/onjuist?
Uit welke vier delen bestond het huwelijksrecht?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Kerk en staat waren tussen 1500-1800 niet gescheiden, ze vulden elkaar met eigen bevoegdheden aan. De wetgeving op het gebied van huwelijk en gezin kwam voort uit het christelijke denken. De Katholieke kerk had haar eigen wetgeving en rechtbanken. De wereldlijke overheid erkende die competentie goeddeels en vulde de kerkelijke wetgeving en rechtspraak waar nodig aan.
juist/onjuist
Welke rol speelde de overheid bij de rechtspraak over huwelijk?
In de republiek der Verenigde Nederlanden berustte de bevoegdheid in wetgeving en rechtspraak in zaken van huwelijk en gezin bij de staat. Die liet zich echter wel weer leiden door christelijke opvattingen over huwelijk en gezin.
Juist/onjuist?
Waarom leveren dispensaties goed bronnenmateriaal op?
Rechtspraak, het door de overheid spreken van recht op basis van door die overheid uitgegeven wetgeving over alle ingezetenen, is op het terrein van huwelijk en gezin tussen 1500-1800 een ingewikkelde zaak: de overheid kan of de kerk of de staat zijn, of beide, elkaar aanvullend of overlappend. Soms is het onduidelijk wie bevoegd is.
juist/onjuist?
Wat levert criminele rechtspraak op?
Binnen welke twee groepen kwam tucht met name voor?
Welke drie vormen van rechtspraak waren er tussen 1500 en 1800?
tucht
volksgericht
Huwelijksvereisten omvat regels over niet trouwen met iemand die te na staat in bloed- of aanverwantschap, eisen tav leeftijd en toestemming van ouder.
Totstandkoming van het huwelijk omvat de verloving en huwelijkssluiting
juist/onjuist?
Waar hield de tucht zich binnen beroepsgroepen mee bezig?
In zowel katholieke als protestantse landen was in de periode voor 1800 de verloving geen vrijblijvende zaak die een der partners naar believen kon verbreken. een belofte aan iemand om hem of haar te trouwen, was voor de rechter afdwingbaar.
juist/onjuist?
Waar hield de tucht binnen religieuze groeperingen zich mee bezig?
Echtelijk plichten omvatten bijv de plicht tot samenwonen van man en vrouw, plicht voor de vrouw haar man te volgen bij verhuizing.
juist/onjuist?
Hoe werd de kerkelijke tucht in Engeland ook wel genoemd?
De ontbinding van het huwelijk is in drie categorieen onder te verdelen:
de nietigverklaring van het huwelijk als dit vanwege overtreding van huwelijksvereisten niet gesloten had mogen worden; de scheiding van tafel en bed; de echtscheiding die alleen door de katholieke kerk werd erkend.
Juist/onjuist?
De overheid (staat) kon ontheffing of dispensatie van bepaalde onderdelen van de wet verlenen. Betrokkenen moesten verzoekschriften indienen die interessante informatie bevatten over familierelaties en huwelijksmotivatie.
juist/onjuist?
Welke sociale normen zijn in het geding?
De overheid sprak recht bij overtreding van de huwelijkswetgeving, civiele rechtspraak via procesvoering. processen over gegeven trouwbeloften en de daarop gegrondveste eis tot trouwen en processen over huwelijksontbinding.
juist/onjuist?
Andere processen die interessant zijn zijn criminele rechtspraak (familiedrama's, moord of verwonding jegens familieleden en kindermoord) en erfrecht. Daarnaast de seksuele misdrijven, zoals aanranding, abortus, prostitutie en overspel.
juist/onjuist?
Wat zijn interessante onderzoeksvragen m.b.t. volksgerichten?
Veel voorkomend was het proces van een ongehuwde moeder tegen een door haar genoemde vader die voor de rechter aan zijn (financiele) verplichtingen jegens moeder en kind moest worden herinnerd. Deze vaderschapsacties bieden door de in de processtukken aanwezige uitvoerige uiteenzettingen over de (seksuele) contacten tussen de betrokkenen een schat aan inlichtingen.
juist/onjuist?
Welke archieven worden geraadpleegd voor kerkelijk en beroepsgroepentucht en voor volksgerichten?
Ook processen vanwege schaking kwamen veel voor. In een tijd dat ouders vaste greep op de keuze van een huwelijkspartner uitoefenden, lieten meisjes zich nogal eens schaken. Een criminele procedure tegen de schaker kon het gevolg zijn.
Juist/onjuist?
In de periode 1500-1800 was het groepsbesef sterk ontwikkeld. Dit uitte zich in regels en daarop gebaseerde tucht, sancties op het niet nakomen van de groepsregels. Die regels hadden in eerste instantie betrekking op het eigene van de groep. Maar de tucht kon ook betrekking hebben op de levenswandel.
juist/onjuist?
Vaak voorkomend was de tucht binnen godsdienstige groepen. Vaak werd de kerk gezien als bevoegde instantie om recht te spreken over alle inwoners van een land in huwelijkse zaken. In Nederland had de kerk die bevoegdheid niet, de kerk oefende alleen tucht uit over de leden. Kerkelijke tucht op het levensgedrag beperkte zich meestal tot kwesties van seksuele moraal, zoals overspel, onwettige kinderen en voorechtelijke seks.
juist/onjuist?
Wat is een belangrijk kenmerk van de rechtspraak tussen 1500-1800 ?
Onder een volksgericht wordt een sanctie verstaan die in het openbaar door een groep mensen wordt voltrokken aan iemand, die een of meer normen van een gemeenschap overtreedt. De sanctie heeft tot doel de overtreder tot nakoming van zijn plichten te dwingen of hem te straffen. Het gaat vaak om nemen op het gebied van huwelijk of seksualiteit.
juist/onjuist?
Uit welke bronnen van rechtspraak kunnen historici informatie halen als ze onderzoek doen naar het ontstaan van privéleven?
Civiele rechtspraak; Aanvragen van dispensaties moesten schriftelijk aangevraagd worden
Processtukken uit crimineel recht: nl de 'drames de famille', moord of verwonding van familieleden of kindermoord.
M.b.t. seksuele misdrijven
M.b.t. het onder curatele stellen
M.b.t. schaking
Voor de historicus is het interessant te weten welke overtredingen met een volksgericht bestraft werden, of er in dit opzicht per streek of land verschil bestond en of er ontwikkelingen in de tijd zijn waar te nemen. Gegevens vindt men in archieven van de overheid, die volksgerichten uit te roeien en in historische beschrijvingen.
Juist/onjuist?
Onder welke populatie komen volksgerichten voor?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden