Familiebanden en machtsverhoudingen binnen de politieke elite in het zestiende-eeuwse Antwerpen - Literatuur en geschiedenis: mevrouw en meid of zusters? Een benadering vanuit de historische letterkunde

14 belangrijke vragen over Familiebanden en machtsverhoudingen binnen de politieke elite in het zestiende-eeuwse Antwerpen - Literatuur en geschiedenis: mevrouw en meid of zusters? Een benadering vanuit de historische letterkunde

Welke twee benaderingen zijn voor historici niet bruikbaar dan wel geen goede benadering?

  • de autonome benadering die analyseert zonder kennis van de schrijver en de werkelijkheid
  • de benadering van literatuur als illustratief zoals het psychoanalytisch bestuderen van romanfiguren

In 1963 was er een omwenteling in de literatuurwetenschap. Een literair werk moest geanalyseerd en beoordeeld worden zonder gebruik te maken van informatie over de schrijver of de werkelijkheid. Alleen de literaire werkelijkheid van de woorden gold, en al het buitenliteraire deed niet terzake. Het literaire werk zou autonoom zijn en volgens eigen wetten functioneren.
juist/onjuist?

juist

Hoe werd de autonome richting in Nederland geïntroduceerd?

door het tijdschrift Merlyn in 1963
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Bij een autonome literatuuropvatting kan literatuurgeschiedschrijving niet anders opgevat worden dan los van de maatschappijgeschiedenis. Literatuur als bron voor sociaalhistorisch onderzoek is onmogelijk omdat literatuur een eigen, afgesloten kosmos vormt.
komt dit overeen met de praktijk?

nee. In praktijk worden vaak literaire bronnen gebruikt om historische feitelijkheden te illustreren en belichten, zonder dat er rekening wordt gehouden met het eigen karakter van de literatuur.

Op welke sporen kunnen geschiedkunde en letterkunde gelijkwaardig samengaan. M.a.w. hoe kunnen we literatuur gebruiken als historische bron?

Het spoor van de literatuur als omzetting van een breed maatschappelijk conflict en die van de samenhang tussen vorm en werkelijkheid in de literatuur.

Welke twee benadering brengen literatuur en geschiedschrijving wel bij elkaar?

  • literatuur die de werkelijkheid omzet naar de werkelijkheid van de schrijver, waar maatschappelijke conflicten getravesteerd worden
  • de introductie van nieuwe literaire vormen waar die het gevolg zijn van mentaliteitsveranderingen

Een nieuwere generatie (literair-)historici wil de literaire waarheid (bijv Multatuli) gebruiken om historische processen te beschrijven. Het gaat daarbij niet om de weergave van alledag, maar om een beschrijving van veranderde mentaliteiten.
juist/onjuist?

juist. Schone sokken wijzen op een veranderde omgang met het lichaam en gebruik van de zakdoek op veranderde sociale patronen

Wanneer kunnen we de maatschappelijke conflicten gaan gebruiken?

zodra ze door andere bronnen bevestigt worden en dus een algemeen karakter hebben in plaats van alleen een bijzonder

De romanwereld is weliswaar imaginair, maar hij komt voort uit de sociale werkelijkheid. De roman is een voortzetting van de ervaringswereld in een andere vorm. Zowel de schrijver als de lezer kennen literaire codes en afspraken om de alledaagse werkelijkheid te betrekken op en tegelijk af te schermen van de literaire wereld.
juist/onjuist?

juist

Waardoor worden nieuwe literaire vormen nog meer geïntroduceerd?

door veranderingen in de literaire traditie

Bij historisch literatuuronderzoek is de bronnenkritiek toepasbaar:
als er convergentie is tussen enkele bronnen die van verschillende afkomst zijn, mag het bijzondere naar het algemene getrokken worden.
Juist/onjuist?

juist

Welke mentaliteitsverandering liet het loslaten van de auctoriale verteller zien?

democratisering, mondigheid van de burger

Bij het literatuuronderzoek moet ook onderzoek gedaan worden naar de literaire vormen en veranderingen daarin, gerelateerd aan werkelijkheden. vormen worden gedeeltelijk bepaald door de literaire traditie. De lezer en de schrijver hebben stilzwijgend enige afspraken over bijvoorbeeld de beschrijving van personages, locaties en tijden in literatuur. Deze afspraken blijven gelijk in de loop der tijd
Juist/onjuist?

onjuist. De afspraken kunnen sterk veranderen. Hierdoor ontstaat een ingewikkeld samenspel van verandering in de samenleving, nieuwe vormen die daardoor gegenereerd worden, een auteur die deze literair inkleedt en lezers die in staat zijn deze op de juiste manier te begrijpen.

En de collage-, montagetechniek van de modernen?

verbrokkelde waarneming van de werkelijkheid

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo