Rechtspraak als historische bron - Soorten gegevens

22 belangrijke vragen over Rechtspraak als historische bron - Soorten gegevens

Welke soorten kwantitatieve gegevens kunnen we aan elkaar koppelen?

cijferreeksen over de reden van de procesvoering gekoppeld aan cijfers over de persoonlijke en sociale achtergronden van de procesvoerders

In Vlaamse gerechtelijke dossiers uit de 19e eeuw ontbreekt vaak een verslag van het daadwerkelijke verloop van de rechtszitting.
Wat kan een historicus daarom moeilijk uit deze bronnen halen?

De reden waarom de terechtstaande persoon schulfid of onschuldig werd bevonden.

Uit de processtukken zijn niet alleen kwalitatieve gegevens te halen, maar ook kwantitatieve, zoals aantal over een specifieke zaak gevoerde processen gedurende een bepaalde periode. Maar ook gegevens over persoonlijke en sociale achtergrond, zoals leeftijd, burgerlijke staat, woonplaats en beroep.
Juist/onjuist?

juist.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke soorten kwantitatieve gegevens kunnen we aan elkaar koppelen tot een cijferreeks?

Aantallen geregistreerde echtscheidingen, scheidingen van tafel en bed, onder curatele stellen, afdwingen van een belofte tot trouwen, vaderschapsacties. Daarnaast nog gegevens die niet altijd geregistreerd zijn zoals de gegevens over persoonlijke en sociale achtergronden van de procesvoerders zoals leeftijd, burgerlijke staat, woonplaats en beroep.

Wat liet onderzoek in Leiden 1671-1795 zien?

Uit onderzoek blijkt dat in Leiden tussen 1671 en 1795 meer dan 1500 scheidingen van tafel en bed door de rechter werden uitgesproken. Tussen 1730 en 1770 was er een lichte stijging en na 1770 was er een scherpe stijging. Scheiden bleek een zaak van de laagste sociale groepen en lagere middengroepen en hield verband met een toename van werkloosheid en armoede in groepen van textielarbeiders en ambachtslieden.

Bij zaken die in de criminele sfeer lagen, zoals seksuele misdrijven, schaking en geweldpleging jegens familieleden, trad de overheid als aanklager op. Zaken die met de huwelijkswetgeving samenhingen, zoals processen om een gegeven trouwbelofte en de ontbinding van het huwelijk, maar ook de vaderschapsactie en het onder curatele stellen van familieleden werden als burgerlijke zaken beschouwd Het initiatief lag dan bij een individu.
juist/onjuist

juist

Wat valt onder kwalitatieve gegevens mbt rechtspraak tussen 1500 en 1800?

1. Welke overtredingen door een samenleving worden erkent en welke straffen daarop staan. Hiervoor kan de wetgeving uit die tijd nagegaan worden.
2. Hoe de wetgeving toegepast werd.
3. De ontwikkeling van wetgeving en rechtspraak onderzoeken ( van publieke straffen naar boetes en verbanning
4. Onderscheid per land nagaan

Bij tuchtzaken kon alleen de tuchtsprekende instantie een klacht aanhangig maken. Bij volksgerichten lag het initiatief bij de gemeenschap.
juist/onjuist?

onjuist . tuchtzaken konden ook door een individueel persoon aanhangig gemaakt worden.

Bij wie lag het initiatief tot procederen bij rechtspraak, tucht en volksgericht?

wereldlijke en kerkelijke rechtspraak: 
 -crimineel: overheid
 - huwelijk: individu
tucht:
 - tuchtsprekende instantie
 - individu
volksgericht:
 - dorpsgemeenschap

In het algemeen kan men de uitvoerigste documentatie verwachten bij de rechtspraak voor de wereldlijke of kerkelijke rechtbank, De door godsdienstige of beroepsgroepen uitgeoefende tucht heeft minder sporen nagelaten.
juist/onjuist

juist

Uit welke ronden bestond de rechtsgang?

onderzoek (als overheid aanklaagt)
eis
verweer
bewijsvoering
 - getuigenverklaring
 - verhoren
samenvatting
 - eiser
 - aangeklaagde
vonnis (niet altijd gemotiveerd)

Een proces bestaat uit de volgende stadia en stukken:
- De eis, waarin de kern van de zaak staat.
- De eis kan vooraf gegaan worden door een onderzoek als de overheid de aanklager is.
- op grond van het onderzoek wordt besloten tot vervolging (of niet)
- tijdens het proces zijn er getuigenverklaringen en verhoren.
- het proces eindigt met een pleidooi van beide partijen.
- vonnis door de rechter, niet altijd met motivatie.
juist/onjuist

juist

Wat zijn de onderzoeksvragen die we kunnen stellen over 'straf'?

wat zijn overtredingen
welke straffen staan daarop
wat werd in de praktijk bestraft
welke veranderingen treden er in de loop van de tijd op
zijn er verschillen per land

Getuigenverklaringen en verhoren kunnen een blik gunnen in het dagelijks leven in vroeger tijden.
juist/onjuist?

juist

Hoe achterhalen we wat strafbaar is en welke straffen erop staan?

wereldlijke en kerkelijke rechtbanken: straffen zijn opgeschreven
tuchtrechtspraak: vaak worden algemene moeilijk duidbare omschrijvingen gebruikt
volksgerichten: er zijn geen vastgestelde regels

De wijze waarop een samenleving haar overtreders van bepalingen bestraft, zegt uiteraard veel over die samenleving zelf.
juist/onjuist?

juist, er zijn 4 aspecten van belang

Wat zijn de straffen die in de tuchtrechtspraak werden uitgesproken en hoe veranderden deze in de tijd?

lijfstraffen
publieke boetedoening
boetes
verbanning
   vanaf de zeventiende eeuw vooral de laatste twee

Het verdient aandacht welke overtredingen een samenleving als zodanig erkent en welke straffen daarop gesteld zijn. bij tucht binnen geloofs- of beroepsgroepen hangt het van de toepassing van het algemene begrip af wat eronder wordt verstaan. Bij volksgerichten is helemaal geen sprake van vastgestelde regels. Uit de 'rechtspraak' moeten de regels worden afgeled.
juist/onjuist?

juist

Hoe verschilde Duitsland in de tuchtrechtspraak?

alleen in Duitsland deden de gilden aan tuchtrechtspraak

Ook is van belang hoe de wetgeving wordt toegepast. Tussen wet en praktijk dan een duidelijk verschil bestaan.
juist/onjuist?

juist

Waarin verschilden de volksgerichten in Engeland en Frankrijk in de achttiende eeuw?

In Engeland kwamen mannen voor het gericht die hun vrouwen sloegen
in Frankrijk kwamen mannen voor het gericht die door hun vrouwen geslagen werden

Wetgeving en rechtspraak kunnen zich door de tijd heen ontwikkelen. De bestraffing door wereldlijke en kerkelijke overheid en via tucht bestond in hoofdzaak uit verbanning, lijfstraffen, boetes en publieke boetedoening. Er was een tendens naar toename van publieke boetedoening.
Juist/onjuist?

onjuist. In het algemeen was er een tendens, de bestraffing in de loop van de 17e en 18e eeuw minder in publieke straffen te zoeken en eerder boetes en verbanning op te leggen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo