Geschiedenis onder handbereik - Het kamergezicht. Visuele betrekkingen bij De Hooch en Van Hoogstraten
45 belangrijke vragen over Geschiedenis onder handbereik - Het kamergezicht. Visuele betrekkingen bij De Hooch en Van Hoogstraten
Een portret van Samuel van Hoogstraten wordt begeleid door het bericht dat hij de wens had door zijn landgenoten gekend te worden, niet zozeer als beeld maar door zijn op het verstand gebaseerde kunst. Om de betekenis van dit portret van een schilder als visuele voorstelling te kunnen begrijpen moeten houding en lichaamsdelen worden geinterpreteerd.
Juist/onjuist?
Waarmee toonde de schilder zijn vakmanschap?
In veel portretten wordt de elleboog afgebeeld, waarom?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Welke abstracte categorien onderscheidt Da Vinci om een zichtbare wereld te ontleden opdat kennis vergaard kan worden ?
Licht, donker, kleur, lichaam, vorm, plaats, verwijdering, nabijheid, beweging en rust.
Het oproepen van de elleboog als gecompliceerd lichaamsdeel is een vak apart, en alleen de onderlegde en getrainde schilder is in staat een goede elleboog te maken en toont zich daarin een meester. Daarom zijn de geschilderde, met stoffen beklede, met kleuren omhangen, opbollende en uitwaaierende ellebogen zo buitensporig imposant in de vroegmoderne periode.
juist/onjuist?
Wat zegt schilderkunst over de toenmalige maatschappij en hoe komen we daar achter?
Voor en tegenstanders zijn er van overtuigd dat de Gouden eeuw geen eigen denken over het schilderen van genrestukken heeft voorgebracht. Argument is dat de 17e eeuwse geschriften zich nauwelijks uitspreken over inhoud en betekenis van genreschilderijen.
Juist/onjuist?
Nadeel van het ontbreken van 17e eeuwse geschriften over genrestukken is dat kunsthistorici gevangen blijven in een 19e eeuws debat en dat vernieuwende historici zich de ahistorische axioma's niet realiseren. Ten tweede vormt het een obstakel om de kunst van het schilderen als vroegmodern Europees kennissysteem te analyseren en systematisch gebruik te maken van beeldmateriaal als historische bron.
juist/onjuist?
Waarop duidt het begrip Universe of precision van Floris Cohen?
Waarom is het kennissysteem Europees?
In de periode 1400-1700 bestond er een relatief homogeen discursief Europees netwerk dat door briefwisselingen , circulatie van personen en verspreiding van boeken, schilderijen, tekeningen, prenten en gravure accumuleerde, eerdere kennis (Grieks, Arabisch, middeleeuws) samenbracht, codificeerde en lokale accenten voortbracht.
juist/onjuist?
Wat is het verschil tussen Nederlandse visuele complexiteit en Italiaanse?
Bij een historisch-formalistische benadering is de vraag hoe vroegmoderne regels van het schilderen (doorzichtkunde, kamerlicht, kleurschakeringen en welstand) de betekenis bepalen van het kamergezicht als een met pigmenten bestreken doek en wat dat dan zegt over hoe burgers in de Hollandse cultuur tegen familiale verhoudingen aankeken.
Juist/onjuist?
Welke zijn de regels van de vroegmoderne schilderkunst?
Sinds 2 eeuwen bestaat het idee dat vroegmoderne schilderijen, door de toepassing van het renaissanceperspectief, een welhaast fotografisch venster bieden op de historische wooncultuur. Dit leidt tot diverse technisch geavanceerde meetmethoden.
juist/onjuist?
Welke methoden gebruikten schilders om de ruimte vorm te geven?
Het gebruik van technische meetmethoden kent 3 bijeffecten:
- de ontdekking van rationele verbanden tussen schilderen, gelinkt aan de moderne technieken
- de inconsistentie van de vroegmoderne schilderdijen, minder accuraat dan de meetapparatuur
- laat een streven zien naar exactheid, rationaliteit en accuratesse door de verhandelingen over het perspectief selectief te lezen en alles wat niet past als irrelevant af te doen.
juist/onjuist?
Waarom zijn rasters niet per se bewijs van moderniteit?
Uit onderzoek blijkt echter dat de vroege doorzichtkunde op andere beginselen dan het perspectief berust. Er zijn wel 20 verschillende vormen van doorzichtkunde in omloop geweest, primair een verzameling tekenmethode om voorwerpen op orderlijke wijze op het platte vlak te tekenen.
juist/onjuist?
Waarmee werden door de schilders kamers gemaakt?
Termen als natuurgetrouwheid, nabootsing, en imitatie van de natuur die in de doorzichtkunde worden gebezigd, hebben betrekking op het volgens de regels vaststellen van maat, grootte en afstand van en tussen de dingen (lichamen) op het vlak van een schilderij.
juist/onjuist?
Waarom kon een schilder met kleuren zijn vakmanschap tonen?
Ipv De Hoochs schilderijen als een homogene ruimte te zien, moeten we begrijpen hoe het vlak als lijnenspel is opgebouwd en wat dat betekent in deze periode. Door de schilderijen als reeks te beschouwen, wordt de basale patroonvorming zichtbaar. Met lijnen worden wanden, vloeren, plafonds, vensters, deuren, doorkijkjes en kamers gecreerd.
Juist/onjuist?
Het kamergezicht (o.a. van Hooch) is een weergave van werkelijk bestaande binnenhuizen.
Juist/onjuist?
Waar was kleurenkennis/combinaties op gebaseerd?
In het verlengde van de doorzichtkunde ligt het kamerlicht op de schilderijen van Van Hooch en de gedifferentieerde kennis van de lichteigenschappen die Van Hoogstraten beschrijft.
juist/onjuist?
Hoe werden figuren gebruikt door schilders?
Zonlicht neemt bij de Hooch een belangrijke plaats in, als onderzoeksmiddels om velden op het doek te modelleren als een goed geordend contrast. Het licht in de Hoochs schilderijen is zelden homogeen verdeeld. Het alternerend spel van lichte en donkere stroken benadrukt hoet het zonlicht binnenvalt, maar articuleert ook de kamer.
juist/onjuist?
Wat is de Universe of Precision van Floris Cohen?
In De Hoochs kamergezichten spelen ook kleurschakeringen en tinten een belangrijke rol. In de vroegmoderne tijd berust de kleurenleer op kennis uit de natuur. De natuur leert bijv dat bij het zien op afstand de kleuren met elkaar versmelten en afnemen.
juist/onjuist?
Het klassieke kamergezicht zoals dat van 1650-1970 tot ontplooiing kwam was niet uit de lucht komen vallen. Welke drie fasen gingen er aan vooraf?
Hoewel kleuren(combinaties) betekenissen oproepen, manen auteurs tot voorzichtigheid bij het duiden ervan. Kleur heeft een labiele, contextafhankelijke status, was voordelig is om opeenvolgende associaties op te roepen, zonder tot stilstand te komen. De vroegmoderne term COLOREREN, die tot 1720 werd gebruikt, heeft primair betrekking op het vaardig selecteren, samenvoegen en aanbrengen van kleuren.
juist/onjuist?
Wat voor nieuwe samenstellingen werden in de tweede fase gemaakt?
Een evenwichtige samenvoeging of schikking (TUILKUNST) impliceert afstemming van verzadiging en helderheid van pigmenten. Een gepaste kleurschikking schept op elegante wijze visuele eendracht in de schildering.
juist/onjuist?
Wat was het gevolg van deze nieuwe figuren?
Ook picturale figuren worden geleefd door de regels van het schilderen. In de vroegmoderne geschriften bespreekt men picturale lichamen (dingen, voorwerpen, objecten, mensen) in termen van kleur, licht en verzien. De samenschikking van velden gehoorzaamt aan een aantal regels. Voorwerp, dier of mens spruit voort uit een juiste selectie en ordening van gepaste velden.
juist/onjuist?
Als geheel dient het lichaam 'welstand' te vertonen, opgevat als de houding waarbij de ledematen waarop de zwaartekracht werkt, in balans zijn. De platte lichaamspartijen houden elkaar visueel in evenwicht. Doordat lichaamsdelen elkaar kruiselings evenwicht bieden, valt het lichaam niet om. Een uitgebalanceerde houding (WELSTAND) duidt ook op uitbeelding van toegenomen innerlijke beschaving of lichamelijke disciplinering van bepaalde maatschappelijke groeperingen.
juist/onjuist?
Het aantal personages in kamergezichten is gering en bestaat uit enkele stereotypen: vrouw des huizes, moeder, jonge vrouw, dienstmaagd, heer des huizes, jonge man en kind, In plaats van grootse, dramatische gebaren gaat het hier om fijne motoriek. Er is sprake van minieme gebaren, passend bij geringe voorwerpen.
juist/onjuist?
Volgens een vroegmoderne regel dienen geschilderde lichamen in hun element te zijn, rekening houdend met gepaste overvloed (COPIA) en een zekere verscheidenheid (VARIETAS). Een enorme schotel met louter sappige perziken is minder aangenaam dan een schotel met uiteenlopende vruchten.
Juist/onjuist?
De italiaanse historieschilderkinst stond in hoog aanzien, niet om de hoogstaande symboliek (want die was geimpliceerd). Niet de moderne opvatting van artistieke originaliteit, maar de juiste ontlening aan de traditie bepaalt een geslaagde vroegmoderne vinding. De waardigheid van een schilderij is gebonden aan de kundigheid van de schilder, niet aan specifieke verhalen.
juist/onjuist?
De Hoochs klassieke kamergezicht, dat tussen 1650 en 1670 tot ontplooiing kwam, is een sediment van veel, soms tegenstrijdige experimenten die in de visuele cultuur van het vroegmoderne Europa zijn beproefd. Er is sprake van 3 fases:
- alles wat de zichtbare wereld bevolkt is objekt van observatie en inventarisatie geworden.
- op het platte vlak werden lichamen (mensen, dieren) samen gesteld en wereld ingericht
- in de 3e fase verschenen er nieuwe genres (stillevens, landschappen, portretten, markt-, keuken-, en boerenstukken).
juist/Onjuist?
De eerste fase (observatie en inventarisatie) nam eind 16e eeuw systematische vormen aan. Voorbeeldenboeken vormden de neerslag van visuele kennis en het bewijs van getrainde ogen en handen. Belangrijk waren accurate observatie van natuurverschijnselen, investering in mathematische kennis, hoge waardering voor manuele vaardigheden en een klassiek doelmatigheidsbeginsel.
Juist/onjuist?
De tweede fase ontstond hevige beroering in het visuele register in heel Europa, Dit betekent een wijziging in de picturale conventies en in de waardering van het beeld, maar is ook een teken van sociale onrust of esthetische verfijning.
juist/onjuist?
De nieuwe soorten beelden in de 2e fase genereren een verbeeldingshorizon waarin realiteit en fantasie door elkaar lopen. De mogelijkheid om alles uit de waarneembare wereld te combineren met alle mogelijk visuele verzinsels en deze samen te brengen op het platte vlak, zorgde voor een verbeeldingsstorm. De beeldenovervloed genereerde een waanwereld met grote maatschappelijke gevolgen, de strijd de seksen en de heksenvervolging zijn daar het gevolg van (en niet de oorzaak)
juist/onjuist?
Het schijnrealisme van 17e eeuwse genretaferelen als Kunst en de documentaire indruk van De Hoochs schilderijen blijken dus misplaatste kwesties te zijn. Een analyse van De Hoochs kamergezichten laat zien dat er meer patroon en wetmatigheid in zitten dan zo op het oog waarneembaar is.
juist/onjuist?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden