Familiebanden en machtsverhoudingen binnen de politieke elite in het zestiende-eeuwse Antwerpen - Literatuur als bron: een benadering vanuit de cultuurgeschiedenis

24 belangrijke vragen over Familiebanden en machtsverhoudingen binnen de politieke elite in het zestiende-eeuwse Antwerpen - Literatuur als bron: een benadering vanuit de cultuurgeschiedenis

Christoffer Isherwoods geeft in Goodbye to Berlin aan dat zijn tekst niet gelezen moet worden als een werkelijkheidsgetrouwe beschrijving van zijn leven in Berlijn, maar als een verbeelding van zijn Berlijnse belevenissen die recht doet aan de waarheid.
Juist/onjuist?

juist

Wanneer zijn literaire bronnen representatief?

Als er consensus is van getuigen en er inhoudelijk overeenstemming is met verschillende andere bronnen

Waarom is literatuur volgens Goudsblom toch bruikbaar?

imaginaire figuren proberen het probleem van samenleven op te lossen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom deinzen veel historici er voor terug om literatuur als historische bron te gebruiken?

Het verbeeldingsaspect (volgens historicus Oerlemans)

Wat houdt het narrativistisch standpunt in?

Dat geschiedschrijving geen ware controleerbare beelden van een verleden werkelijkheid oplevert, maat dat het een taalspel is of een verhaal dat verwijst naar andere verhalen

Welk studiemateriaal levert dat volgens Goudsblom op?

waar het universele problemen betreft
- verdeling van arbeidstaken
- rollen
- macht
- loyaliteit
- etcetera

Goudsblom heeft uiteengezet wat romans van egodocumenten onderscheidt en welk problemen aan deze bron vastzit.
Sleutelvraag is op welke wijze en in welke mate een roman de denk- en leefwereld van de schrijver als persoon in een samenleving reflecteert, en in hoeverre deze werelden weer exemplarisch zijn voor die van een grotere groep.
juist/onjuist?

juist

Waarom kunnen schrijvers de werkelijkheid toch nooit helemaal loslaten?

het moet herkenbaar blijven voor de lezer. Er moet gelijkenis met de werkelijkheid zijn.
Een gelijkenis opgemaakt uit waarschijnlijke personages en actuele aansprekende thema's

In romans zoeken imaginaire mensen voor bepaalde problemen van het samenleven een oplossing. voor zover problemen raken aan universele vragen over de verdeling van arbeidstaken, rollen, macht, loyaliteit etc. vormen romans sociologische en historisch studiemateriaal, dat wetenschappelijk onderzocht kan worden.
juist/onjuist?

juist

Wat is het gevaar van de narrativistische visie?

Dat alles gerelativeerd gaat worden zodat feit en fictie niet meer te onderscheidden zijn. Dat zou rare consequenties hebben voor zoiets als de holocaust

Hoe benadert een schrijver de werkelijkheid?

beelden
denkbeelden

De fictieve werkelijkheid van een roman moet geloofwaardig zijn en die geloofwaardigheid berust op een gelijkenis met de waarneembare werkelijkheid en het optreden van waarschijnlijke personages. De schrijver kan alleen met de lezer communiceren door gebruikt te maken van gangbare noties, beelden, actuele aansprekende thema's en al dan niet verborgen boodschappen. Een roman bevat zowel beelden van de werkelijkheid als denkbeelden daarover. Wat betekent dat voor gebruik als bron?

Romanschrijver moet gecontroleerd worden op betrouwbaarheid (bij beelden van de werkelijkheid) en representativiteit ( bij denkbeelden over de werkelijkheid)

Hoe doen we dat volgens Jan Romein?

  • is de bron authentiek
  • wat voor soort bron is het
  • door wie geschreven
  • voor wie
  • wanneer en waar
  • is de schrijver ooggetuige geweest of niet
  • met welke bedoeling is het geschreven
  • begrijpen we de tekst zoals een tijdgenoot het begrepen zou hebben
  • hoe betrouwbaar is de verschafte informatie
  • hoeveel kan de schrijver vertellen over de werkelijke toestand
  • - feitenkennis, literaire capaciteiten
  • hoeveel wil de schrijver vertellen over de werkelijke toestand
  • - overtuigingen, bedoelingen

Volgens Romeins definitie van bronnen liggen romans als schriftelijke bronnen in het grensgebied tussen contemporaine en niet-contemporaine (terugblikkende) secundaire bronnen.
juist/onjuist?

juist

Wat wordt bij historici onder (literaire)bronnen verstaan en wat houdt (literaire)
bronnenkritiek in?

Bronnen zijn alles waaruit we middellijk of onmiddellijk het verleden leren kennen, te verdelen in niet als zodanig bedoelde directe bronnen, of overblijfselen, en verhalende of verbeeldende indirecte bronnen.

Wanneer zijn de denkbeelden van de schrijver bruikbaar?

als ze representatief zijn

Een kritisch (bronnen)onderzoek houdt in dat men zich afvraagt of de schrijver en diens informatie betrouwbaar zijn als getuige en getuigenis. Is de bron authentiek, wat voor soort bron is het, door wie geschreven, voor wie, wanneer en waar, is de schrijver ooggetuige geweest of niet, met welke bedoeling is het geschreven, begrijpen we de tekst zoals een tijdgenoot die begrepen zou hebben en hoe betrouwbaar is de verschafte informatie.
Juist/onjuist?

juist

Wat wordt onderzocht als men het heeft over Romantropologie?

Sociologen en historici bestuderen de manier waarop mensen de problemen van het samenleven trachten op te lossen door informatie te halen uit romans en andere egodocumenten

Voor de controle op representativiteit stelt Oerlemans dat een bruikbare literaire bron veelgelezen, universalistisch en subjectief moet zijn.
Is dit correct?

nee. een weinig gelezen en geprezen boek dat een beperkt maatschappelijk panorama biedt en nauwelijks een getuigenis of boodschap bevat, kan evenveel of meer onthullen over facetten van het dagelijks leven. Of een boek recht doet aan de werkelijkheid en betrouwbaar en representatief is, kan slechts blijken uit de mate van overeenstemming met gegevens uit andere bronnen.

Wie zijn proponenten van de narrativistische visie?

Hayden White
Ankersmit

Hayden White en andere narrativisten (NL, Ankersmit) vinden dat geschiedenis een taalspel of verhaal is dat slecht naar andere verhalen verwijst. Er hoeft volgend de aanhanger van de linguistisch turn dan ook geen onderscheid gemaakt te worden tussen feit en fictie.
Waarom is dit onjuist?

De stelling van de narrativisten kan opgevat worden als een postmodernistische overdrijving van het subjectieve element in de geschiedschrijving.

De benadering van het subjectiviteitsproblemetiek door Beerling gaat uit van het perspectivisme en het complementariteitsbeginsel: elke waarneming is standpuntgebonden en de verschillende gezichtspunten kunnen elkaar aanvullen of corrigeren.
Juist/onjuist?

juist

Filosoof van Peursen stelt dat geschiedschrijving zowel reconstructie (ontdekking) als constructie (uitvinding) van een verleden werkelijkheid is.
juist/onjuist?

juist

Hoe keek Van Peursen naar geschiedschrijving?

het historisch verhaal verbindt beschrijving met verbeelding
het is zowel reconstructie (ontdekking) als constructie (uitvinding)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo