Startpagina / Samenvattingen / Geschiedeniswerkplaats 2e fase VWO historisch overzicht handboek / koning-frankrijk-macht

De tijd van steden en staten - Staatvorming en centralisatie

34 belangrijke vragen over De tijd van steden en staten - Staatvorming en centralisatie

Wat is het kenmerkend aspect?

het begin van staatsvorming en centralisatie

Welke ontwikkeling in de positie van de Franse koningen vond tussen de 11e eeuw en de 16e eeuw plaats?

In de 11e eeuw hadden ze weinig macht, en door slimme huwelijken, erfenissen en oorlogen breidden de koningen hun macht uit.

Hoe breidden de koningen hun macht uit ?

door slimme huwelijken, oorlogen en erfenissen

Waarom lieten sommige duitse keizers zich in rome tot keizer kronen ?

Daarmee wilden ze laten zien dat ze de opvolger waren van de romeinse keizers en van karel de grote, bovendien wilden ze dan laten zien dat de kerk achter hen stond

Wat was het resultaat voor de Franse koning van de Honderdjarige Oorlog?

De Franse koning won bezittingen in Frankrijk terug op Engeland en kreeg daardoor veel meer macht (eerst was hij alleen koning over Parijs en omgeving).

Hoe maakte willem de veroveraar 1 geheel van de engelse gebieden ?

Door het feodale stelsel en door oorlogen

Hoe richtte de Franse koning zijn bestuur in, nadat hij koning was geworden over heel Frankrijk (na de Honderdjarige Oorlog)?

Hij hief in zijn hele koninkrijk belastingen en regelde vanuit Parijs de rechtszaken in heel Frankrijk en ook de wetten.

Wat betekend uniformering ?

In het hele land gelden dezelfde wetten

Hoe was de bestuurssituatie in Duitsland?

- De Duitse koningen regeerden over het Heilige Roomse Rijk doordat ze zich door de keizer lieten kronen;
- De edelen (graven, hertogen) hadden heel veel macht, onder andere omdat die de koning kozen.

Waar hadden de koningen van frankrijk macht in de 11e eeuw?

In Parijs en omgeving. Sommige leenmannen waren machtiger dan zij.

Hoe was de bestuurssituatie in Engeland?

De Normandische koning Willem de Veroveraar had in 1066 Engeland veroverd. Hij en zijn opvolgers namen sheriffs in loondienst die belasting inden, recht spraken en wetten uitvaardigden. Engeland was daardoor het best georganiseerde koninkrijk van Europa in dit tijdvak.

Wat is de Honderdjarige oorlog?

Vanaf 1337 Frankrijk tegen de Engelsen want engelsen hadden veel gebieden in frankrijk en eisten de troon op. Ze kregen beide hulp van bevriende edelen en steden. Engeland verloor zijn bezittingen aan Frankrijk.

Hoe was de bestuurssituatie in de Nederlanden?

- Het hoorde eerst voor een groot deel bij het Duitse rijk en bestond uit graafschappen, hertogdommen en bisdommen;
- Rond 1430 kregen de Nederlanden één vorst, Filips van Bourgondië, die een centraal bestuur opzetten.

Wat was het gevolg na de overwinning van de 100 jarige oorlog voor Frankrijk?

Er was een proces van centralisatie/staatsvorming opgekomen. Rond 1500 stak de Franse koning boven iedereen uit.

Door welke 2 dingen was staatsvorming en centralisatie mogelijk?

- Door de geldeconomie: koningen konden belasting heffen waarmee ze ambtenaren, huursoldaten en wapens konden betalen;
- Door de komst van het kanon, waar de stadsmuren niet tegen bestand waren.

Waaraan was te zien dat de Franse koning rond 1500 veel macht had?

- duizenden soldaten en duizenden ambtenaren in dienst
- Hief belastingen op het hele koningkrijk
- Rechtbank Parijs behandelde alle zaken
- Kondigde vanuit de hoofdstad nationale wetten af

Waar en waarom werd voor het eerst een parlement gevormd?

In 1215 in Groot-Brittannië, want de edelen hadden de koning Jan zonder Land gedwongen een stuk te tekenen (de Magna Carta), waarin stond dat hij voortaan onder andere voor belastingen toestemming moest vragen.

Leg uit of er van centralisatie in Duitsland wat terecht kwam.

Nee, hoewel de Duitse koning in 1000 machtiger was dan de Franse koning kreeg het Duitse Rijk geeneens een hoofdstad. Macht van hoge edelen konden ze niet beperken.

Waaruit bestond het parlement in Groot-Brittannië?

De adel, geestelijkheid en burgerij (de 3 standen).

Verklaar dat de Duitse koning beheerde over meerdere gebieden.

- Koning van de Duitsers
- Keizer van Heilige Roomse Rijk : noord-italie, tsjechie, duitsland, etc...

Wat betekend het begrip staatsvorming?

het streven van vorsten naar een aaneengesloten grondgebied met een stevige bestuurstructuur; duidelijke grenzen en geen losse gebieden en een koning aan het hoofd van bestuur en rechtspraak

Wat was een oorzaak dat hertogen en graven baas bleven in eigen gebied in Duitsland?

Koningschap was niet erfelijk. Dus werd telkens gekozen door 7 machtigste edelen en geestelijke (= keurvorsten)

Wat voor resultaat had de vorming van parlementen voor de staatsvorming?

Het bevorderde de staatsvorming, omdat vertegenwoordigers uit het hele rijk nu samen moesten overleggen, wat een nationaal gevoel bevorderde.
Anderzijds hadden edelen en steden nog veel privileges en waren de staten dus nog zwak.

Waardoor werd Engeland het best georganiseerde koninkrijk uit de middeleeuwen?

- Sheriffs inden belasting en spraken recht
- Sheriffs vaardigden meer koninklijke wetten uit
- Sheriffs vaardigden meer verordeningen uit
Sheriffs werden door Willem en zijn opvolgers in dienst genomen.

Wat lag op het grondgebied van de Nederlanden?

hertogdommen, graafschappen, bisdommen met bisschoppen als wereldlijke heersers. Grootste deel hoorde bij Duitse Rijk.

Wat gebeurde er in 1430 met de Nederlanden?

de meeste Nederlanden kwamen voor het eerst onder één vorst: Filips van Bourgondie/de Goede.

Hoe ging het verder toen Filips de Goede overleed?

Zijn zoon Karel de Stoute veroverde nog gelderland en zette centrale rechtbank op. Hij overleed > Bourgondie bij Frankrijk. Zijn dochter Maria trouwde met Maximiliaan van Habsburg waardoor de meeste Nederlanden onder het Habsburgse huis kwamen.

Hoe werden staatsvorming en centralisatie mogelijk gemaakt?

Door de toenemende geldeconomie:
Koningen hefden belasting > konden ambtenaren, huursoldaten wapens betalen

Waaruit bleek dat koningen afhankelijk waren voor hun geld van hun onderdanen?

Edelen dwongen de koning Jan zonder Land een stuk te tekenen, de Magna Carta, die hem aan regeld bond. (1215)

Wat voor regel stond er in de Magna Carta?

Koning moest voor belastingen toestemming vragen. Later werd dit gedaan door het parlement.

Uit welke standen bestond het parlement?

Adel
Geestelijkheid: alle geestelijken van de kerk
Burgerij

Hoe werd het parlement in Frankrijk genoemd?

de Staten-Generaal

Hoe droeg de Staten-Generaal bij aan de staatsvorming?

Vertegenwoordigers uit het hele rijk moesten samen overleggen, dit zorgde voor een nationaal gevoel.

Waren de Staten-Generaal achteraf sterk of zwak?

Zwak, edelen en steden hadden nog steeds grote privileges. Bewoners voelden zich vooral met hun eigen stad of regio verbonden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Geschiedeniswerkplaats 2e fase VWO historisch overzicht handboek | 9789001814755 | Tom van der Geugten, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.