Startpagina / Samenvattingen / Gezondheidspsychologie Bij patiënten / gedrag-model-perceived

Gedragsverklaringsmodellen

Q: Het Beredeneerd Gedrag Model, de Theorie van Gepland Gedrag en ASE model hebben veel empirische ondersteuning gekregen. Wat zijn de kritiekpunten?

Hoge mate sociaal cognitieve modellen . Slechts beperkte plaats voor emotionele factoren die gedrag beinvloeden Concepten als geanticipeerder spijt en morele normen zouden goede aanvulling kunnen zijn.

Q: Welke aanvulling kan de kracht van het Helath Belief Model doen toenemen?

Eigen-effectiviteitsverwachting Vooral als het HBM niet alleen wordt toegepast op eenvoudige en eenmalige gezondheidsgedragingen ( bijv. vaccineren) maar ook op veranderingen in levensstijl (bijv. stoppen met roken en bewegen voorhartpatienten)

5 belangrijke vragen over Gedragsverklaringsmodellen

Het Beredeneerd Gedrag Model, de Theorie van Gepland Gedrag en ASE model hebben veel empirische ondersteuning gekregen. Wat zijn de kritiekpunten?

Hoge mate sociaal cognitieve modellen. Slechts beperkte plaats voor emotionele factoren die gedrag beinvloeden
Concepten als geanticipeerder spijt en morele normen zouden goede aanvulling kunnen zijn.

Wat houdt het Healh Belief Model in dat ontwikkeld is in jaren 50 in VS?

Centraal: Gezond gedrag (bijv. meedoen aan screeningen) wordt bepaald door:

(1) de waargenomen dreiging/perceived threat/risicoperceptie is groot:
d.w.z. ze zijn bevattelijk voor het gezondheidsrisico (waargenomen vatbaarheid/perceived susceptibility)
het risico heeft volgens eigen inschatting ernstige consequenties (waargenomen enst, perceived severity)
(2) de evaluatie van het aanbevolen gedrag:
wat je kunt doen om de kans op gezondheidsproblemen te verminderen is effectief
d.w.z. de mogelijke voordelen van het gedrag zijn groter dan de mogelijke nadelen (waargenomen barrieres)

2. Daarnaast nog een duwtje in de rug/cue to action nodig om daadwerkelijk tot actie over te gaan

Welke aanvulling kan de kracht van het Helath Belief Model doen toenemen?

Eigen-effectiviteitsverwachting
Vooral als het HBM niet alleen wordt toegepast op eenvoudige en eenmalige gezondheidsgedragingen ( bijv. vaccineren) maar ook op veranderingen in levensstijl (bijv. stoppen met roken en bewegen voorhartpatienten)

Het PMT model is beperkt onderzocht en meer cross-sectioneel ipv experimenteel . Welke onderdelen van dit model worden door onderzoek ondersteund?

Verhoging van de eigen-effectiviteitsverwachting en de waargenomen kansen en de responseffectiviteit bevorderen de adaptieve respons

Waarin ligt de waarde van de Zelf-Determinatie theorie?

Nadruk die wordt gelegd op verschillende soorten motivatie
Het besef dat veel sterker moet worden geprobeerd om mensen intrinsiek autonoom gemotiveerd te laten raken om hun gedrag te veranderen
Empirische studies wijzen uit dat als patienten worden ondersteund in hun behoefte aan autonomie, competentie en sociale verbondenheid -> meer actief betrokken bij ziekteproces en behandeling -> beter behoud van gedragsverandering. Zowel voor algemene leefstijlgedragingen als voor ziektespecifiek gedrag (bijv. medicatie-inname)