Startpagina / Samenvattingen / Ghesquère H 1 / jl-literatuur-jongeren

Ghesquère

23 belangrijke vragen over Ghesquère

Twee basishoudingen t.o.v. het spanningsveld tussen JL en pedagogiek

- Moraliserende houding: jeugdboek als middel in het opvoedproces
- filantropische, zie 'Filantropijnen'

Moratoriumfase, Erikson, Claes

De periode waarin men nog geen echte verantwoordelijkheid krijgt toegekend. Jeugd is geëmancipeerd en gedraagt zich als gesprekspartner van de volwassene. Dubbelzinnige positie: tijd van reële verantwoording is nog veraf (opleiding, uitstel huwelijk). Veelheid aan normen en waarden en diversiteit van situatie -> ervaart zichzelf als veranderlijk in een veranderlijke omgeving -> verleidelijk om in het niemandsland te blijven hangen.

Noem een oorzaak voor het uitbreiden van de moratoriumfase.

Kind is o.a. door tv eerder volwassen maar wacht langer om zich te laten inlijven bij de volwassenen. TV: kind geconfronteerd met sexualiteit, dood en geweld. Informatie verloopt voor jong & oud gelijk: het beeld dient zich direct aan -> verdringt het woord naar de achtergrond en logisch denken wordt afgebouwd.

Communicatiemodel van Jakobsen (1960)

In JL beheersen volwassenen haast volledig het productie- en consumptieproces. Daar de tussenkomst van volwassenen die zich overal als bemiddelaars opstellen, wordt het literair communicatieproces bij jeugdliteratuur complexer. Gevolgen: jeugdauteurs richten zich zowel tot de jonge lezers als tot de bemiddelaars -> teksten ambigu karakter
literatuur:
auteur -> tekst -> lezer

jeugdliteratuur
tussen auteur -> tekst zitten veel meer stappen
auteur -> volwassen lezer -> metatekst -> a - ouder; - leraar - bibliothecaris
b - jonge lezer

Wat is cross over literatuur?

Literatuur die een dubbel publiek aanspreekt, zowel jongeren als volwassenen.

Hoe kan het dat JL in veel gevallen geen kunst is?

- Gebrek aan aandacht voor de vormgeving en verregaande slordigheid
- de zingeving blijft achter (geestelijke armoede). Auteur speelt met technische middeltjes om de leesactiviteit van de kinderen gaande te houden, maar heeft niets wezenlijks te zeggen. Lezer beziggehouden met leeg avontuur.

- teksten te nadrukkelijk moralistische boodschap.

Wat kenmerkt de ME mbt JL?

Kinderen deelden het leven van volwassenen. Geen echte JL.

Wat kenmerkt de verlichtingsperiode mbt JL?

Opvoedingsgedachte. Meer oog voor het kind. Vooral didactische werken, wel moralistisch.

Wat kenmerkt de 18de/19de eeuw mbt JL?

Expliciete literatuur voor het kind (in de eeuwen daarvoor was er al een 'grijs' circuit. Kind en jongere volop in de belangstelling - > nog steeds moralistisch. Keerpunt in de JL: De 'rebelse' Struwelpeter van H. Hoffmann.
Boek heeft een voorbeeldfunctie.

Wat kenmerkt de 20ste eeuw mbt JL?

Typisch voor deze tijd is het steeds verder uitdeinen van het niemandsland tussen kindsheid en volwassenheid. Het kind toont steeds vroeger de kenmerken van de jeugdige (zelfstandigheid), terwijl het anderzijds steeds langer wacht om zich te laten inlijven bij de volwassenen. De moratoriumfase breidt zich uit.
Cross-over literatuur.

Hoe is cross-over literatuur ontstaan?

Op steeds jeugdigere leeftijd gedraagt het kind zich als gesprekspartner van de volwassene. Het volwassen kind krijgt gezelschap van kinderlijke volwassenen. Vanaf de jaren 70 biedt de JL volwassen onderwerpen aan en probeert wat de literaire kwaliteit betreft te wedijveren met de volwassenenliteratuur. Het resultaat hiervan is grensvervaging.

Er zijn 3 invullingen mogelijk voor de JL (als overkoepelende term). Welke?

a. Literaire teksten geschreven door jongeren.
b. literaire teksten geschreven voor jongeren.
c. literaire teksten gelezen door jongeren.

Waarom de derde variant (gelezen door jongeren)?

Omdat bepaalde boeken niet expliciet voor kinderen geschreven zijn zich na een tijd als kinderboek kunnen gaan gedragen. Robinson Crusoë, Gullivers Travels.

Speelde literatuur een belangrijke rol in het opvoedingsmodel van Rousseau?

Nee, hij bekijkt de literatuur met argusogen. Hij klaagt o.m. de nutteloosheid van de fabel aan, die jongeren alleen maar leugens bijbrengt.

Avonturenverhalen. Doel? (vanaf 20ste eeuw)

Jongens kunnen zich uitleven in spannende verhalen + informatie over vreemde werelden / andere culturen.
Meisjes worden voorbereid op hun taak als echtgenote en moeder.

Nieuw realisme, wat is dat?

Een verschuiving van onderwerpen in de literatuur (jaren 70). Kritische pedagogen deden oproep: jongeren geen valse schijnwereld aanbieden maar via de literatuur confronteren met de realiteit om ze tot grotere bewustwording te brengen.

Tot op heden wordt het jeugdboek haast spontaan als opvoedkundig instrument behandeld. Centrale vraag: is dit een geschikt boek voor jongeren. Er zijn 2 stromingen. Benoem.

1. Het kind/jongere wordt beschouwd als (kleine) volwassene die zsm tot rijpheid en mondigheid moet worden gebracht.
2. Het kind leeft in een eigen gesloten wereld, waarin vooral een positief beeld v.d. werkelijkheid moet worden aangeboden.

In elke discussie zijn er 2 opvattingen over literatuur in het geding. Welke?

1. literatuur die vereenzelvigd wordt met 'waardevolle' teksten van grote erkende schrijvers.
2. alle vormen van literatuur worden beschouwd als literaire systemen die naast elkaar bestaan, elkaar beconcurreren en dingen naar erkenning, invloed en status.

Aan welke opvatting beantwoordt de polosysteemtheorie?

Aan de tweede.

De JL ontwikkelt zich in de schaduw van de volwassenenliteratuur. Welke consequenties heeft dit?

- de status van auteurs is laag
- de kritiek beperkt zich vaak tot korte samenvattingen. Men spreekt zich zelden uit over de literaire status van de tekst.

Wat wordt er bedoeld met primaire modellen?

Dat zijn werken die gewaardeerd worden om hun nieuwe opties en zo doordringen naar het centrum (canon) --> vernieuwend.

Wat zijn secundaire modellen?

De werken met een converserend of behoudend karakter.

JL beweegt zich sinds de jaren 70 (20ste eeuw) steeds meer richting literaire centrum. Hoe merk je dit?

Het aantal prijzen.
Meer kritische reacties.
Specifieke tijdschriften.
Aandacht in onderzoek & onderwijs aan universiteiten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Ghesquère H 1

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Ghesquère

23 belangrijke vragen over Ghesquère

Twee basishoudingen t.o.v. het spanningsveld tussen JL en pedagogiek

Moratoriumfase, Erikson, Claes

Noem een oorzaak voor het uitbreiden van de moratoriumfase.

Communicatiemodel van Jakobsen (1960)

Wat is cross over literatuur?

Hoe kan het dat JL in veel gevallen geen kunst is?

Wat kenmerkt de ME mbt JL?

Wat kenmerkt de verlichtingsperiode mbt JL?

Wat kenmerkt de 18de/19de eeuw mbt JL?

Wat kenmerkt de 20ste eeuw mbt JL?

Hoe is cross-over literatuur ontstaan?

Er zijn 3 invullingen mogelijk voor de JL (als overkoepelende term). Welke?

Waarom de derde variant (gelezen door jongeren)?

Speelde literatuur een belangrijke rol in het opvoedingsmodel van Rousseau?

Avonturenverhalen. Doel? (vanaf 20ste eeuw)

Nieuw realisme, wat is dat?

Tot op heden wordt het jeugdboek haast spontaan als opvoedkundig instrument behandeld. Centrale vraag: is dit een geschikt boek voor jongeren. Er zijn 2 stromingen. Benoem.

In elke discussie zijn er 2 opvattingen over literatuur in het geding. Welke?

Aan welke opvatting beantwoordt de polosysteemtheorie?

De JL ontwikkelt zich in de schaduw van de volwassenenliteratuur. Welke consequenties heeft dit?

Wat wordt er bedoeld met primaire modellen?

Wat zijn secundaire modellen?

JL beweegt zich sinds de jaren 70 (20ste eeuw) steeds meer richting literaire centrum. Hoe merk je dit?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Ghesquère

Ghesquère H 1

Nederlands in de onderbouw een praktische di…

Handboek Nederlands als tweede taal in het v…

Class notes - ABV

Ghesquière H2

Ghesquière H3

Exploring humans an introduction to the phil…

Psychologie & sociologie : basiscursus

sheets

Leren veranderen

Overheidsfinanciën

Hoofdzaken socialezekerheidsrecht