Twee transformatieprocessen - Transformatie naar Sovjetmodel, 1945-1989 - Sovjetisering van Midden- en Oost-Europa

11 belangrijke vragen over Twee transformatieprocessen - Transformatie naar Sovjetmodel, 1945-1989 - Sovjetisering van Midden- en Oost-Europa

Wat is kenmerkend voor de periode 1945-1948?

Kan worden bestempeld als de overgangsfase binnen de Sovjetinvloedsfeer. Werden drie fasen onderscheiden. 

Wat was kenmerkend voor de eerste fase?

Een coalitie werd gevormd op basis van verkiezingsuitslagen. Binnen zo'n coalitie, vaak onder de noemer van 'antifascistisch blok', werd gezocht naar een gemeenschappelijk programma. Communisten namen binnen deze coalitieregeringen veelal sleutelposities in waarbij de aanwezigheid van Sovjettroepen een intimiderende rol op de achtergrond speelde.

Wat was kenmerkend voor de tweede fase?

Druk op de niet-communistische partijen werd verder opgevoerd. De communistische wil werd meer en meer wet en zogenaamde boeren- of bourgeois-partijen belandden in de oppositie. Ook werden de richtlijnen voor kunstbeoefenaars aangescherpt. Kunst behoorde een maatschappelijk doel te dienen en de overheid behield zich het recht voor hierover te waken en desnoods in te grijpen. Kunstenaars werden zo onder druk gezet zich te conformeren aan het socialistische realisme, de communistische 'huisstijl'. Een stijl die werd gekenmerkt door optimisme, toekomstgerichtheid, klassenbewustzijn, harmonie en volksverbondenheid. 
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat was kenmerkend voor de derde fase?

De partijen binnen de coalitie werden onder druk gezet om zich op te heffen en zich aan te sluiten bij de communistische partij. Ook de persvrijheid werd aan banden gelegd. 

Wat was het resultaat in 1948?

Geen feitelijke soevereiniteit en dat alle landen zich binnen de Sovjetinvloedssfeer bevonden. Alleen Joegoslavie en Albanie, die niet door het Rode leger waren bevrijd, konden zich onttrekken aan de Sovjetheerschappij

Wat gebeurde er op economisch terrein?

Gestreefd naar gelijkschakeling. Het was de tijd van gedwongen collectivisatie in de landbouw, nationalisatie van bedrijven, vijfjarenplannen, stimulering van de zware industrie en opkomst van de partijbureaucratie. 

Wat was de reactie van de SU op het Marshallplan?

Richte in 1949 de Raad voor Onderlinge Economische Hulp (Comecon) opgericht. Dit samenwerkingsverband diende de invoering van een centraal geleidde economie naar stalinistisch model te vergemakkelijken, maar bood niet direct hulp aan de door de oorlog zwaar getroffen economieën in de satelietstaten. 

Waar werd de periode 1948-1953 door gekenmerkt?

Periode van ongekende terreur. Er werd gestreefd naar de definitieve uitschakeling van tal van zogenaamde tegenstanders of klassenvijanden. 
Tijdens deze processen werd de sociale herkomst van de verdachte voortdurend benadrukt. Joden aandacht en titoïsten (Josip Broz Tito stelde zich binnen het Sovjetblok te onafhankelijk op). 

Waar maakte de partij nog meer onderscheid tussen?

Moskovieten en nationale communisten: de eerste groep had de oorlogsperiode deels in Moskou doorgebracht, terwijl de nationale communisten op eigen bodem of in het Westen de oorlog hadden doorstaan. De voorkeur van Moskou ging uit naar de eerste groep, de tweede groep gold als eigenzinniger. 

Wat was de reactie op de dood van Stalin?

De terreur verminderde en daarmee de angst onder bevolking. Vonden opstanden plaats die door militair ingrijpen werden bedwongen. Met het aantreden van Nikita Chroesjtsjov als Stalins opvolger leken aanpassingen en veranderingen mogelijk. Absolute onderworpenheid niet langer noodzakelijk, contact met Joegoslavie hersteld.

Wat is de destalinisatierede van Chroesjstjov?

Rede die hij gaf tijdens het XXe partijcongres in februari 1956. Gaf toe dat er persoonlijke fouten waren gemaakt en dat een grotere ate van vrijheid gewenst was. Hij gaf de aanzet tot grootschalige veranderingen die vooral in Midden-Europa aanzienlijke gevolgen hadden. De boodschap leek duidelijk: de tijd van Stalin en diens trouwe volgelingen, die in de satelietstaten nog vast zaten, leek ten eind. De bevolking in Hongarije en Polen begon zich te roeren. 

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo