IC-5 dominant overerfbare aandoeningen

15 belangrijke vragen over IC-5 dominant overerfbare aandoeningen

Wat is de oorzaak van osteogenesis imperfecta?

Bindweefselaandoening; afwijkend collageen type 1;

Mutatie in 2x COL1A1 ketens
  • 50% mutant alpha-1 het collageen bevat 2 van deze ketens dus 75% van het eiwit is defect, 25% normaaal = dominant negatief effect

of mutatie in 1x COL1A2 keten 
  • 50% mutant alpha-2 maar collageen bevat maar 1 van de keten dus 50% van het collageen zal dus maar aangedaan zijn

Hoe erft de ziekte OI over en in welke 4type is deze te verdelen?

Meestal autosomaal dominant; afwijkingen in structuureiwitten COL1A1 en COL1A2
I mild-matig -> nonsense/frameshift -> kwantitatief effect

II lethaal -> missense (glycine veranderd) -> kwalitatieve effecten
III progressief deformerend
IV matig

Soms recessief; genen voor eiwitten die bij de modificatie van collageen 1 betrokken zijn

Hoe wordt de diagnose osteogenesis imperfecta gesteld?

- klinisch, verschijnselen en röntgenfoto’s
- DEXA scan; botdichheidmeting
- bevestigd met DNA onderzoek
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe wordt osteogenesis imperfecta behandeld?

Symptomatisch
– chirurgisch; pin in botten
– fysiotherapie; behouden van botdensiteit

Bisfosfanaten; remmen werking op osteoblasten
Andere therapieën, stamceltherapie

Wat is het kruisingsschema bij dominant overerfbare aandoeningen?

zie afbeelding
De A is dominant over a, dus Aa is aangedaan en aa niet -> 50% kans

Welke vormen van normale variatie in het humane genoom heb je en hoe kun je dit gebruiken?

polymorfisme variatie is bij >1% aanwezig
Vormen van DNA variatie:
-RFLP; restriction fragment length polymorphism
-STRP; short tendem repeat polymorphism
-VNTR; variable numer of randem repeats
-CNV; cop number variant
-SNP; single nucleotide polymorphism

-> genetische marker; stukje normale variatie DNA die zichtbaar gemaakt kan worden -> onderscheid tussen DNA van vader en moeder

Wanneer en wat doe je bij koppelingsonderzoek?

Pathogene mutatie waarvan ziekte gen nog niet bekend is
-gekoppelde overerving van een erfelijke ziekte met een bepaalde DNA marker

Principe:
  • overerving van normale variaties volgen in de familie met genetische markers
  • nagaan welk allel van welke marker gekoppeld is met de aandoening
  • bepalen op welk chromosoom het ziektegen ligt     

Wat is recombinatie en crossing-over?

Recombinatie= uitwisseling van genen tussen twee homologe chromosomen en zo ontstaan nieuwe combinaites.
Hoe groter de afstand van twee genen, hoe groter de kans op crossing-over
  • kans op recombinatie is een maat voor de genetische afstand tussen twee genen op het chromosoom

Wat houdt de fenotype/genotype correlatie in?

fenotype wordt bepaald door de soort en de plaats van de mutatie

Voorbeeld OI:
mild: mutaties leiden tot verminderde eiwitproductie maar wel goede kwaliteit
Ernstig:  mutaties leiden tot een afwijkend eiwit, mutatie veranderd 1 aminozuur in de keten

Wat houdt het dominant-negatief effect in?

abnormaal eiwit-product intefereert met een normaal-eiwit; waardoor meer dan 50% van de eiwitstructuren is aangedaan. Dit kan optreden als het eiwitproduct uit meerdere eiwitketens bestaat zoals collageen

Wat houdt een novo mutatie in?

Bij het aangedaan kind wordt de ziekte veroorzaakt door een mutatie maar beide ouders gezond; geen van de beide ouders is drager/draagster van de mutatie

-> spontaan ontstaan in een van de geslachtscellen en die kunnen worden doorgeven

Welke drie soorten mendeliaanse overerving ken je?

-dominant, recessief en X-gebonden

Wat is een functionele test op OI en wat is het verschil met een DNA-test?

Elektroforese van collageen in een gekweekte huidfibroblast
Verschillen tussen functionele en DNA-test:
  • bij functioneel moet het eindproduct waar men naar op zoek is wel tot expressie komen in het te onderzoeken weefsel 
  • het kweken van cellen voor de functioneel test kost tijd, bij een DNA-tets is kweken niet nodig maar collageen genen zijn wel heel lang
  • klein risico op maternale contaminatie bij een functionele test

Wat is het verschil tussen haploidinsufficientie en recessieve overerving?

Bij recessieve overerving is het andere allel dominant en kan het dus compenseren voor het afwijkende eiwit. Het dominante allel maakt genoeg eiwit.

Bij haploid ontstaat bij 1 verkeerd allel al een afwijkend fenotype omdat het niet-aangedane allel niet genoeg kan compenseren

Wat is repeat expansie en hoe kan het tot ziekte leiden?

= multipele herhaling van een bepaalde nucleotide volgorde
  • repeat expansie in regulatoire gedeelte van een gen kan zorgen voor afname van expressie van het gen zelf
  • bevat mRNA moleculen die normale activiteit van andere eiwitten in de celkern kan blokkeren
  • via een veranderde chromatinestructuur invloed op bepaalde transcriptiefactoren
  • kan anticipatie geven = eerdere leeftijd of ernstigere presentatie in recentere generaties

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo