Maternale adaptatie aan en begeleiding van de zwangerschap

19 belangrijke vragen over Maternale adaptatie aan en begeleiding van de zwangerschap

Wat gebeurt er met het respiratoir systeem?

Zuurstofconsumptie neemt toe met 15 tot 20%


Het diafragma gaat omhoog en je hebt meer zuurstof nodig. Je lichaam gaat een beetje hyperventileren. Ook word je een beetje alkalotisch, je krijgt een andere O2 spanning. Dit is nodig om een gradiënt richting kind te generen.

Wat doet progesteron en wat is het effect hiervan?

Door progesteron wordt je ademhalingscentrum gereset. Er gaat hierdoor ook een signaal naar de osmoreceptoren, waardoor de plasmaosmolaliteit omlaag gaat. De nieren scheiden meer Na+ en HCO3- uit. Maar CO2 is de overdrive door hyperventilatie, waardoor je uiteindelijk alkalotisch wordt.

Wat gebeurt er met de longcapaciteit gedurende zwangerschap?

De totale longcapaciteit neemt in de tijd af. Je krijgt diafragma hoogstand gedurende de zwangerschap. Je inspiratoire capaciteit is relatief stabiel maar het residuaal volume en expiratoir reserve volume neemt af in de loop van de tijd, om inspiratoire capaciteit stabiel te houden. Dit is allemaal maar minimaal. Mensen met restrictieve longziekte kunnen met minder longvolume nog steeds goed functioneren, er is dus veel overcapaciteit.

Je krijgt juist betere bloedgassen met een respiratoire alkalose, PO2 omhoog en PCO2 daalt wat. Nodig om gradiënt af te geven aan het kind.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Kort ademigheid is een veel voorkomende klacht:

  • - Door hyperventilatie, ‘reset’ ademhalingscentrum, hoogstand diafragma
  • - Geen sprake van inadequate gasuitwisseling
  • - Bloedgassen juist ‘beter’ (respiratoire alkalose):
    • o pO2: ± 100 mmHg (referentiewaarden buiten zwangerschap 80-95 mmHg)
    • o PCO2: ± 30 mmHg (referentiewaarden buiten zwangerschap 35-40 mmHg)

Wat gebeurt er met de bloed en vocht huishouding gedurende de zwangerschap?

Rode cel massa gaat omhoog (met 25%) vanwege hoge zuurstof behoefte en het plasma gaat omhoog (40%). Je krijgt hemodilutie, want je hebt meer plasma. Hierdoor neemt de colloïd osmotische druk af, waardoor je makkelijker extravasatie van vocht krijgt. Elke vrouw heet in het derde trimester extravasatie van vocht. Als er ook endotheelschade is dan kan het pathologisch worden, dan zwangerschapshypertensie waarbij er veel oedeem is.

Eerst zie je vaak in zwangerschap alleen oedeem in de benen en later ontstaat bij 60% van de zwangere vrouwen ook gegeneraliseerd oedeem.

Welke bloedwaardes verschillen bij zwangere vrouwen?

Hb bij gezonde niet zwangere vrouw ligt tussen 7,4-8,7. Dit ligt ongeveer 1,5 punt lager bij een zwangere. De leukocyten worden hoger wat waarschijnlijk komt door de immuunrespons, je moet de helft adapteren wat niet van jezelf is. Ook ziet je dat het CRP wat verhoogd zijn, dus vrouw heeft van haarzelf al wat hogere waarde (onthouden als je diagnostiek naar infectie doet). Trombocyten kunnen soms wat lager zijn, kan komen door twee oorzaken: idiopathische trombocytopenie of het help syndroom. Wanneer de trombocyten onder de 100 komen, is het abnormaal.

Welk Hb is afwijkend en wat wordt dan gedaan?

Een Hb < 6,8 mmol/l is het afwijkend. Heel vaak is de anemie ferritief. Als zwangere heb je ook extra ijzer nodig om het extra Hb aan te maken. De darm neemt het ijzer niet altijd even goed op, daarom worden vaak ook ijzerinjecties aan vrouwen gegeven.

Wat gebeurt er met de hemostase gedurende de zwangerschap?

In de zwangerschap heb je meer procoagulatie, want het vaatbed van de uterus moet weer krimpen. Dit betekent dat VWF, Factor VIII en Fibrinogeen hoger is in de zwangerschap, en proteïne S en antitrombine lager is. Vrouwen hebben hierdoor wel een grotere kans op trombose. En vooral ook in het kraambed waarbij er immobilisatie is er een grotere kans op trombo-embolieën. Het duurt wel 3-6 maanden voordat de procoagulatie status weer normaal is. 


Bij alle veranderingen is het vaak 9 maanden op 9 maanden af. Na ongeveer 6-9 maanden is alles weer normaal.

Wat gebeurt er over het algemeen in de nieren en urinewegen?

Het pyelum dilateert, er is meer stase van urine. De uterus drukt ook vaak op het pyelum. Je ziet dat er bij de stase van de urine een nierbekkenontsteking kan ontstaan. Omdat er verminderde afvloed is en veranderd calciummetabolisme ontstaan er makkelijker nierstenen.

Stenen komt door de stase en verandering in calciumhuishouding. Urineweginfectie komt door stase.

Welke hormonen maakt de placenta aan?

  • - Humaan chorion gonadotrofine (hCG): is een belangrijk hormoon dat vroeg wordt aangemaakt.
    • o Onderhoudt het corpus luteum.
    • o Reguleert oestrogeen secretie
    • o Moduleert de veranderingen in de moederlijke immuunrespons.
  • - Oestrogeen: uterine groei en borst ontwikkeling.
  • - Progesteron: relaxatie van al het gladde spierweefsel.
  • - Humaan placentaal lactogeen (hPL): verhoogt beschikbaarheid glucose en lipiden

Wat gebeurt er met de hypofyse gedurende de zwangerschap, waar is dit voor nodig?


Je hypofyse wordt 2x zo groot tijdens de zwangerschap. Meeste mensen hebben hier geen last van. Dit is nodig om meer prolactine te maken. Prolactine wordt gemaakt doordat oestrogenen in de placenta omhoog gaan, wat de hypothalamus TRH laat produceren, de hypofyse voorkwab prolactine laat produceren. Prolactine heb je ook tijdens borstvoedingsperiode nodig om lactatie te geven. Oxyctine afgegeven in de achterkwab zorgt voor de toeschietreflex.

Wat gebeurt er met cortisol gedurende de zwangerschap?

Daarnaast is cortisol veel hoger wat nodig is voor je metabolisme, immuunsysteem en veranderde stress respons.

Wat gebeurt er met de schildklier gedurende de zwangerschap?

Bij de schildklier verandert er niet zoveel aan het FT4. Maar je ziet wel dat het binding globuline omhoog gaat en ook zal het totale niveau van T3 en T4 hoger zijn in het bloed. Het actieve deel is echter niet verhoogd. Dus netto is er niet zoveel verschillend maar in begin wel een piekje die samen gaat met de hCG piek. Dit is het moment waarop sommige mensen even last hebben van een hypothyroïdie. 

Wat gebeurt er met de lever en galwegen gedurende de zwangerschap?

Door progesteron en oestrogeen zie je verhoogde productie van galzuren en galwegproducten. Je ziet vaker galstenen ontstaan, zeker bij obese patiënten. Dit ontstaat door vertraagde ontlediging van de galblaas o.i.v. progesteron. Er zijn wat veranderingen in cholesterolmetabolisme, vaak is het HDL wat hoger.

Waarom is zwangerschap diabetogeen?

- Zwangerschap is diabetogeen. Cortisol, progesteron, oestrogeen en hPL zijn allemaal insuline antagonisten. Het lichaam probeert dit te compenseren door een verhoogde insuline productie. Echter ontstaat in de tweede helft insulineresistentie. Als mensen van zichzelf al wat insuline resistent zijn of minder in staat om insuline te produceren dan zie je zwangerschapsdiabetes ontstaan. Voor zwangerschapsdiabetes wordt vanaf 24ste week getest in hoog risico populatie.

Wat zijn de componenten van gewichtstoename?

- Extra “stores”largely fat (1641g)
- Extra tissue fluid (1200g)
- Extra blood (1800g)
- Extra breast tissue (405g)
- Placenta (650g)
- Amniotic fluid (800g)
- Fetus (3500g)
- Extrauterine tissue (900g)

Wat gebeurt er met placentair transport gedurende de zwangerschap?

Placenta is ‘interface’ tussen moeder en kind
  • - Passieve diffusie: CO2, O2, H20
  • - Gefaciliteerd diffusie: Glucose
  • - Actief transport: aminozuren, calcium, ijzer, vitamines, vetzuren
  • - Transport door celorganellen: immunoglobuline G





Het zuurstof gaat over de placenta omdat foetaal Hb een hogere affiniteit heeft voor zuurstof. Daardoor diffundeert het zuurstof molecuul naar het Hb molecuul met hogere affiniteit.

1.1 Hoe wordt afstoting voorkomen?

Helft van HLA is vreemd voor de moeder > semi-allograft. Afstoting kan worden voorkomen door veranderingen in complement, cytotische T-cellen en NK-cellen. Als mensen een actieve auto-immuunziekten hebben dan gaat die adaptatie in het eerste trimester (aanleg moederkoek) vaak niet goed waardoor je miskramen kunt krijgen of er kunnen in het derde trimester groeistoornissen ontstaan. Dus vrouwen met een auto-immuunaandoening moeten rustig zijn op het moment dat ze zwanger worden.

Waar het het angiogene systeem interactie mee?

Vroege placentatie met alle factoren:
Het angiogene systeem heeft interactie met het immuunsysteem. Dit is belangrijk om vaat nieuwgroei in de placenta te laten ontstaan.


De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo