Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Grondrechten / grondrecht-ehrm-rechtsregel

Grondrechten - Beperkingsclausules EVRM

6 belangrijke vragen over Grondrechten - Beperkingsclausules EVRM

Wat valt onder de reikwijdte van artikel 8 EVRM?

Was er een feitelijke inmenging (interference) met het grondrecht vastgelegd in het eerste lid? (wordt het jou onmogelijk gemaakt om dat grondrecht geheel of ten dele uit te oefenen?)

1. Indien neen: geen verdere stappen te ondernemen.

2. Indien ja: is de inmenging toegestaan o.g.v. de toepasselijke
beperkingsclausule in het tweede lid?
• Indien ja: gerechtvaardigde beperking van het grondrecht in het eerste lid. (De beperking is toegestaan)

• Indien neen: een schending van het grondrecht in het eerste lid (dan moet de feitelijke inmenging stoppen, want onrechtmatig)

Hoe dienen wij het tweede lid toe te passen?

Een inmenging moet aan al deze voorwaarden voldoen wil de feitelijke inmenging een rechtmatige beperking van het grondrecht zijn.

1. Beperkingsclausule tweede lid, artikelen 8-11 EVRM:
• Was de beperking voorzien bij de wet (law)?
• doelcriterium (legitimate aim)?
• noodzakelijk in een democratische samenleving (necessary in a democratic society)?

→ Cumulatieve werking van wet/doelcriteria/noodzaak

Welke betekenis geeft het EHRM aan wet?

• voorzien bij wet (law)

• betekenis? → verdragsautonome uitleg, breed begrip:
- niet alleen wetten in formele zin, ook
- andere rechtsregels, ook
- ongeschreven recht (Brits common law)

• competentievoorschrift: orgaan dat naar nationaal recht bevoegd is beperkingen te stellen
• inmenging moet teruggrijpen op een nationale rechtsregel
• beter te begrijpen als inmenging ‘voorzien in het recht’

Welke eis komt er bij in geval van telefoontaps?

• Op bepaalde terreinen extra aandacht voor criterium ‘voorzien bij wet’

• Bijkomende vraag: ‘quality of the law’
- Accessible en foreseeable + quality of the law: rechtsregel moet duidelijk aangeven wanneer een telefoontap is toegestaan, de bewaartermijn en de duur van de taps

• Bijvoorbeeld: telefoontaps (EHRM 24 april 1990 (Kruslin/Huvig vs. Frankrijk)
- Rechtsregel duidelijk over welke gevallen waarin tap is toegestaan
- Maximale duur en bewaartermijn van de taps
- Onafhankelijke controle

Zou de democratische samenleving de bepekering nodig vinden?

• Democratische samenleving: referentiekader toepassing ‘noodzaak’

• Kenmerken van een democratische samenleving:
- ‘broadmindedness’, ruimdenkendheid
- ‘tolerance’, verdraagzaamheid
- ‘pluralism’, verscheidenheid
- belang van maatschappelijke discussie, en dus van politieke discussie en partijen
- bescherming van minderheidsopvatting

Of een rechtsregel nodig is of niet moeten we aan de hand van deze kenmerken vaststellen.

Wat is de relatie tussen de margin of appreciation en de noodzakelijkheidstoets?

• Relatie margin of appreciation (zie weer HC 2) noodzakelijkheidstoets (belangrijk!)

• EHRM laat 47 lidstaten (soms) een marge/beleidsvrijheid toe

• Hoe groter de ‘marge’, hoe minder indringend de noodzakelijkheidstoets (proportionaliteitscontrole) door het EHRM (en omgekeerd)

• Afhankelijk van allerlei factoren kan de margin of appreciation groter of kleiner zijn, bijv. een ‘common standard’ (zie weer factoren HC 2)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Grondrechten

Bekijk samenvatting