Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Grondslagen van het Recht / bedreiging-psychisch-privaatrecht

Achtergronden - Vrijheid en verantwoordelijkheid

4 belangrijke vragen over Achtergronden - Vrijheid en verantwoordelijkheid

Wat houdt geen vrije wil (kinderen en psychisch gestoorden) in?

Zowel minderjarigen als (tijdelijk) psychisch gestoorden beschikken niet over een voldoende ontwikkeld vermogen tot nadenken en beredeneerd kiezen, waardoor zij de reikwijdte en gevolgen van hun handelen niet kunnen overzien.

De gedachte dat mensen die niet in staat zijn om beredeneerde keuzes te maken, niet verantwoordelijk gehouden kunnen worden, komt ook tot uitdrukking in het strafrecht.

Denk hierbij aan strafuitsluitingsgronden.

Iets soortgelijks komt terug in het privaatrecht.

zo zijn mensen die de gevolgen van hun handelen onvoldoende kunnen overzien, volgens de wet handelingsonbekwaam.

Wat houdt geen vrije wilsvorming (dwaling en bedrog) in?

Ook gevallen waarin verstandige mensen die wel hun wil kunnen bepalen, overgeleverd zijn aan omstandigheden die het hun onmogelijk maken een weloverwogen keuze te maken.

In dergelijke gevallen worden zij beperkt in het vormen van een geïnformeerde wil, waardoor zij onmogelijk een rationele afweging kunnen maken.
In het privaatrecht is rekening gehouden met zulke situaties door bij dergelijke wilsgebreken de rechtshandeling vernietigbaar te maken

Hierbij gaat het in het bijzonder om de wilsgebreken dwaling en bedrog.

Wat houdt geen handelingsvrijheid (dwang en bedreiging) in?

Gevallen waarin handelingsbekwame meerderjarigen alle gelegenheid hebben om in volle vrijheid hun wil te bepalen, maar onmogelijk kunnen doen wat ze eigenlijk willen, doordat anderen aan die keuze een zodanig nadeel verbinden dat ieder redelijk mens van die keuze zou afzien.

Dit zijn de gevallen van dwang en bedreiging.

Wat is kenmerkend aan de gevallen dwang en bedreiging?

Dat de bedrieger op onrechtmatige wijze omstandigheden creëert die de bedreigde bewegen tot het verrichten van handelingen die hij eigenlijk niet wil verrichten.

Als de handelingen in kwestie strafbare feiten zijn, kan de bedreigde een beroep doen op de schulduitsluitingsgrond psychische overmacht.
Gaat het om een rechtshandeling, dan kan de bedreigde een beroep doen op het wilsgebrek bedreiging.