Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Gynaecologie en Kindergeneeskunde / anticonceptie-menopauze-oestrogeen

Gynaecologie en reproductive health

Q: Wat is het belangrijkste werkingsmechanisme van hormonale anticonceptie (OAC) ?

De anticonceptieve werking bestaat uit: onderdrukking van de werking van de hypofysehormonen FSH en LH, waardoor follikelrijping wordt geremd en er geen ovulatie plaatsvindt beïnvloeding van het cervixslijm, waardoor de doorgankelijkheid voor spermatozoa vermindert remming van de uitrijping van het endometrium, waardoor de condities voor innesteling van de bevruchte eicel ongunstig worden De anticonceptieve werking wordt overwegend bepaald door het progestageen; het oestrogeen in combinatiepreparaten dient voornamelijk voor cycluscontrole.

Q: Wat is de betekenis van Azoospermie en Oligozoospermie?

• Azoöspermie = geen zaadcellen in de ejaculaat • Oligozoöspermie = <20 miljoen zaadcellen/ml

Q: De huanultscore wordt gebruikt om een berekening te maken wat de kans is op spontane zwangerschap binnen 1 jaar bij patienten tot en met 38jr. Wat zijn de vragen die gesteld worden om een bereking te maken.

Leeftijd vrouw duur onvruchtbaarheid in jaren al eerder spontaan zwanger geweest? hoeveel procent vd zaad is goed beweeglijk?

Q: Wat is de behandeling bij ongewenste zwangerschap en abortus provocatus?

Na de wettelijke verplichte bedenktijd van 5 dagen kan je kiezen voor: Abortus pil 2x: kan tot 9 weken. lijkt op een natuurlijke miskraam, je kan wat buikkrampen krijgen Curretage: kan tot 13 weken APLA kan tot 24 weken.

Q: Wat zijn de gevolgen van de postmenopauze wat betreft osteoporose?

Hoewel de menopause een normaal verschijnsel is, kunnen gezondheidsklachten optreden en voor sommige kan de kwaliteit van leven afnemen. Het risico op osteoporose neemt toe, omdat de oestrogeenspiegels dalen en er een toegenomen resorptie is door osteoclasten. Het snelste verlies treedt op gedurende de eerste 2 jaar nadat het oestrogeen daalt.

40 belangrijke vragen over Gynaecologie en reproductive health

Vul de vakjes in mbt menstruele cyclus en leg uit.

Zie afbeelding

Wat is de fysiologie van FSK, LH, Progesteron en Oestrogeen?

FSH

Rijpt een follikel tot ovulatie
stimuleert na de ovulatie corpus luteum

Zorgt voor ontwikkeling van corpus luteum

Progesteron

Maakt baarmoederslijmvlies klaar voor evt zwangerschap
remt FSH en LH
Slijmprop baarmoederhals (luteale fase)

Oestrogeen

Zorgt voor ovulatie (piek)
zorgt voor opbouw baarmoederslijmvlies
Remt FSH

Wat is het belangrijkste werkingsmechanisme van hormonale anticonceptie (OAC) ?

De anticonceptieve werking bestaat uit:
- onderdrukking van de werking van de hypofysehormonen FSH en LH, waardoor follikelrijping wordt geremd en er geen ovulatie plaatsvindt
- beïnvloeding van het cervixslijm, waardoor de doorgankelijkheid voor spermatozoa vermindert
- remming van de uitrijping van het endometrium, waardoor de condities voor innesteling van de bevruchte eicel ongunstig worden
De anticonceptieve werking wordt overwegend bepaald door het progestageen; het oestrogeen in combinatiepreparaten dient voornamelijk voor cycluscontrole.

Wat zijn de belangrijkste contra-indicaties van diverse soorten anticonceptiva?

Zie afbeeldingen voor contra-indicaties

Wat zijn de meest voorkomende bijwerkingen bij de OAC en spiralen?

Zie afbeelding voor de meest voorkomende bijwerkingen bij OAC

De meest voorkomende bijwerking bij de koperspiraal zijn:
Heviger en langduriger menstruatie (wordt na enkele maanden vaak minder). Spontane expulsie van de spiraal (2-5%)
De meestvoorkomende bijwerking bij de hormoonspiraal:
Zie Methodes met alleen progestageenDaarnaast: vulvovaginitis en vaginale afscheiding
Toename kans op (vaak asymptomatische en selflimiting) ovariumcysten
Spontane expulsie van de spiraal (2-5%)

Wat is het verschil tussen infertiliteit en subfertiliteit

Infertiliteit is de medische term voor onvruchtbaarheid. Subfertiliteit: uitblijven van een zwangerschap bij een paar gedurende tenminste 12 maanden bij onbeschermde, op conceptiegerichte coïtus

Bij een semenanalyse wordt er gekeken naar volume (V), de concentratie (C) en naar de beweeglijkheid (M). Wat voor onderzoeken kunnen er nog meer bij de man worden gedaan bij subfertiliteit?

Hormonen meten: Testosteron (bij geen spermaproductie), LH en FSH, prolactine
Prostaat: palpatie
Testis: verschil links en rechts, echo
DNA onderzoek: denk bv aan Klinefelter.

Wat is de betekenis van Azoospermie en Oligozoospermie?

• Azoöspermie = geen zaadcellen in de ejaculaat• Oligozoöspermie = <20 miljoen zaadcellen/ml

Wat zijn de behandelopties in het geval van een mannelijke subfertilitei?

Zie afbeelding.

De behandeling bij een onbegrepen feritiliteitsstoornis is afhankelijk van de Hunault score. Wat is de afkapwaarde van deze score?

30%

De huanultscore wordt gebruikt om een berekening te maken wat de kans is op spontane zwangerschap binnen 1 jaar bij patienten tot en met 38jr. Wat zijn de vragen die gesteld worden om een bereking te maken.

Leeftijd vrouw
duur onvruchtbaarheid in jaren
al eerder spontaan zwanger geweest?
hoeveel procent vd zaad is goed beweeglijk?

Wat is de behandeling bij ongewenste zwangerschap en abortus provocatus?

Na de wettelijke verplichte bedenktijd van 5 dagen kan je kiezen voor:

Abortus pil 2x: kan tot 9 weken. lijkt op een natuurlijke miskraam, je kan wat buikkrampen krijgen
Curretage: kan tot 13 weken
APLA kan tot 24 weken.

Wat zijn de gevolgen van de postmenopauze wat betreft osteoporose?

Hoewel de menopause een normaal verschijnsel is, kunnen gezondheidsklachten optreden en voor sommige kan de kwaliteit van leven afnemen. Het risico op osteoporose neemt toe, omdat de oestrogeenspiegels dalen en er een toegenomen resorptie is door osteoclasten. Het snelste verlies treedt op gedurende de eerste 2 jaar nadat het oestrogeen daalt.

Wat zijn de risicos van IVF?

Meerling (5-6%)
Overstimulatie (OHSS): oedemen> kortademig, Haemoconcentratie> trombose
Infectie> abces
Bloeding> shock

Hoelang is een Oocyt te bevruchten door spermatozoa? En hoelang overleeft spermatozoa in het lchaam van een vrouw?

24 uur
Spermatozoa overleeft 5 dagen in het lichaam van een vrouw

Anticonceptiva heeft diverse aangrijpingspunten (zie afbeelding). Benoem per punt een anticonceptiva. Denk aan:
verhinderen van spermacellen
verhinderen productie eicel
verhinderen innesteling

verhinderen van spermacellen:
- Barriere: condooms, pessarium
- Zaaddodende middelen, Cu-IUD
- Hormonale beinvloeding cervixslijm: minipil
- Sterilisatie man/vrouw
verhinderen productie eicel > hormonale anticonceptie
- Combinatie oestrogeen en progestagenen: pil, ring, pleister
- Middelen met alleen progestageen: minipil, prikpil, hormoonstaafje, hormoon-IUD
verhinderen innesteling
- Postcoitale anticonceptie: nood anticonceptie bv: koperspiraal
- IUD's: koper en hormoon.

Hoe gebruik je een pessarium als anticonceptie?

◼ Hoe?
◼ Enkele uren voor coitus inbrengen en nadien
minimaal 6 uur laten zitten (dan pas zijn de
zaadcellen niet meer actief)
◼ Max 24-48 uur in situ (afh. van soort). Anders
infecties
◼ Alleen glijmiddel op waterbasis

Bij een koper IUD wordt er langzaam koperoinen afgegeven. Wat doet de koper IUD.

◼ Verlamming spermatozoa
◼ Steriele ontsteking endometrium en verstoring
enzymatische processen waardoor
endometrium niet normaal uitrijpt -> verstoring
innesteling embryo

Wat voor progestageen bevat de minipil? Wat zijn de effecten van de minipil.

◼ Bevat alleen progestageen.
◼ Effecten:
◼ geen eisprong door beinvloeding HHO-as
(volgende slide)
◼ cervixslijm wordt visceus en is minder goed
doordringbaar voor spermacellen
◼ atrofie van endometrium waardoor innestelen
embryo wordt bemoeilijkt
◼ Geen stopweek

Welke pulsen remmen de progestagenen.

Doordat progestagenen GnRH pulsen remmen, wordt
de afgifte van LH en FSH door hypofyse verminderd,

waardoor er geen follikelontwikkeling plaatsvindt.

Welke anticonceptie heeft alleen progestageen.

Minipil- prikpil, hormoonstaafje, hormoon IUD.

De betrouwbarheid van een methode wordt aangegeven met een cijfer: de Pearl index. Wat geeft de pearl index weer.

Pearl kijkt naar hoeveel vrouwen van de honderd vrouwen zwanger worden na 1 jaar anticonceptie gebruik

Waar hangt de pearl index van af?

Methode zelf
De persoon die methode gebruikt

Wat voor noodanticonceptie is er en wanneer kan je dit toepassen?

Tot 5 dagen na onveilig vrijen (o.a. geen
anticonceptie, falen barriéremethode, vergeten
hormonale anticonceptie)
Koperspiraal meest effectief (waarschijnlijk mede
door later aangrijpingspunt => verhindering
innesteling)
Hoe sneller noodanticonceptie toegepast, des te
kleiner kans op zwangerschap
Denk ook aan SOA screening!

Welke behandelopties zijn er bij een ongewenst zwangerschap.

Behandelopties:
◼ Tot 69 dagen: abortuspil
◼ Tot AD 12 weken: zuigcurettage
◼ Vanaf AD 12 weken: Finks-methode

Bij een ongewenste zwangerschap kan je de abortuspil voorschrijven. Hoe gaat dit in zijn werking.

Abortuspil:
◼ Dag 1 -> mifeproston oraal: blokkeert werking
progesteron
◼ 38-48 uur later misoprostol: zorgt voor
uteruscontracties
◼ 2-10% alsnog zuigcurettage nodig i.v.m.
incomplete abortus, nog bestaande G of
ernstig bloedverlies
◼ Onduidelijk wanneer effect optreedt,
pijnklachten, misselijkheid, braken

Hoe gaat een zuigcurretagie in werking? Wanneer kan je dit toepassen.

Vanaf AD 6+3 tot AD 24 (vaak wordt 22 weken
aangehouden i.v.m. nauwkeurigheid echo bij
vaststellen AD)
Verwijzing nodig
Bedenktijd 5 dagen (gaat in op eerste dag na
eerste gesprek arts)
Behandelopties: volgende slide
Anticonceptieconsult!

Wat zijn mogelijke tubapathologische oorzaken bij subfertiliteit?

◼ Salpingitis: chlamydia
◼ Opstijgende endometritis
◼ Endometriose
◼ Geperforeerde appendicitis
◼ Adhesies na gynaecologische operatie
◼ Sterilisatie

1 van de oorzaken van subferiliteit is de cervixfactor. Wat is de functie van het cervixslijm?

◼ Begunstigt
beweeglijkheid
zaadcellen
◼ Beïnvloedt
penetrerende
eigenschappen

Tot welk leeftijd kan je de bepaling van Hunault gebruiken om de prognose van subfertiliteit te bepalen?

Vanaf 38jr.

Patienten in de menopauze kunnen last krijgen van vasomotore verschijnselen. Over wat voor verschijnselen hebben we het dan?

• Opvliegers / nachtelijke transpireren
• Meestal plotseling
• 4 van de 5 vrouwen
• 1 op de 3 vrouwen ervaren hinder
• Iatrogene menopauze (BSO)  meer last

Patienten in de menopauze kunnen last krijgen van urogenitale atrofie. Wat voor klachten heeft de patient dan?

• Kwetsbaarder voor infecties.
• Verzakking steunweefsel
• 1 op de 4 vrouwen symptomen:
• Bloedverlies
• Afscheiding
• Droogheid
• Seksuele problemen: dyspareunie, libido ↓, opwinding ↓,
orgasme ↓

Waarom krijgt een patient in de menopauze last van osteoporose en wat zijn de risicos?

Laag mineraalgehalte en hierdoor hoge breekbaarheid

Wat voor hormoontherapie kan je starten bij een patient inde menopauze die veel klachten ervaart?

• Werkzame bestanddeel: oestrogeen
• Indien uterus aanwezig: combinatie met progestageen!
• Doseer zo laag mogelijk
• Controleer na 3 maanden en vervolgens elk jaar.

Wat voor risicos heeft een patient bij gebruik van hormoontherapie in de menopauze?

• Risico mammacarcinoom
Gebruik gedurende 2-3 jaar veilig
• CVZ risico
Niet bij jong starten
Vooral na 2-3 jaar
• Altijd bij POF tenzij absolute contra-indicatie

Wat voor behandeling kan je starten bij patienten in de menopauze met:
cyclusproblemen
vasomotore klachten
urogenitale atrofie

• Cyclusproblemen
• de pil, progesteron
• Vasomotore klachten
• Oestrogeen suppletie
• Tibolon
• SSRI’s / SNRI’s
• Urogenitale atrofie
• Oestrogeen, systemisch/lokaal
• Verminderd ook recidiverende uwi’s

Wanneer spreek je van POI? Prematuur ovariele insufficientie?

Amenorroe ≥ 4 maanden, FSH > 40 U/L, voor het 40e
jaar

Welke risicos hebben patienten met POI tov vrouwen die rond 51e jaar de menopauze doormaken?

• Groter risico op hart- en vaatziekten
• Kortere periode van vruchtbaarheid
• Groter risico op osteoporose
• Lager risico op mammacarcinoom

Welke anticonceptie methodes bevatten oestrogenen en progestagenen en welke alleen progestagenen?

Oestrogenen en progestogenen: pil, pleister, ring
Progestagenen: hormoon IUD, staafje, prikpil, minipil

Mevr Tielman krijgt Acyclovir iv. Je beschikt over een injectieflacon met 500mg
Acyclovir en lost de inhoud op in 10 mL water.
Wat is de sterkte van deze oplossing in %?

1% = 1g / 100mL
5% = 5000mg / 100mL

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Gynaecologie en Kindergeneeskunde

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding