Colorectaal carcinoom - Colorectale chirurgie

24 belangrijke vragen over Colorectaal carcinoom - Colorectale chirurgie

Wat is het doel van een oncologische operatie?

Het doel van een oncologische operatie is de radicale resectie van de tumor en een adequate lymfeklierdissectie. De lymfeklierdissectie verbetert de prognose niet, maar wordt gebruikt om de stadiëring te verbeteren. Het type operatie dat wordt uitgevoerd, is afhankelijk van de lokalisatie, de vaatvoorziening en het lymfedrainage patroon. De vascularisatie van het deel dat in situ blijft, moet worden behouden omdat het anders zal afsterven.

Wanneer je behandeld je patiënt neoadjuvant?

Beslisboom op basis van zowel T als N of je patiënt neoadjuvant moet behandelen. T1, T2 en N0 is laagrisico, dit betekent dat je patiënt meteen mag opereren. T3 (buiten de endeldarm) of wanneer er N1 (1-3 verdachte klieren) is de midden groep hierbij moet je kort radiotherapie voor operatie geven. Bij N2 (>4 klieren) of T3 (fascie betrokken), T4 (ingroei in andere organen) dan wordt chemoradiotherapie van te voren gegeven.

Wat is de 5-jaarsoverleving van het coloncarcinoom per stadium?

De vijfjaarsoverleving van patiënten met een coloncarcinoom is beter wanneer er geen lymfeklieren zijn aangedaan. Als er lymfeklieren zijn aangedaan, wordt de vijfjaarsoverleving van een T1- tot een T3-tumor verlaagd van 80% naar 50%. Bij een T4-tumor verlaagt de vijfjaarsoverleving bij lymfekliermetastasen van 60% naar 40%. Bij een rectumcarcinoom is de vijfjaarsoverleving van een T1- of T3-tumor zonder lymfekliermetastasen 90%. Met lymfekliermetastasen is dit 30-40%. Een T3-tumor heeft zonder lymfekliermetastasen een vijfjaarsoverleving van 75%.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe onderscheid je endeldarm van sigmoid?

Het peritoneum maakt onderin bij het rectum een omslagplooi. Daaronder zit de endeldarm, welke gefixeerd is en het sigmoïd erboven maakt een bocht. Dit is op deze manier goed te zien op beeldvorming. Bij operatie wordt de omslagplooi van het peritoneum opengemaakt en wordt er naar beneden gewerkt. Afhankelijk van waar de tumor zit (denk aan ingroei in de kringspier), kan er een anastomose gemaakt worden of moet er een stoma aangelegd worden.

Wat is de veneuze vaatvoorziening van het colon?

De veneuze vaatvoorziening is vergelijkbaar met de arteriële vaatvoorziening. Er is een v. mesenterica superior en een v. mesenterica inferior. De v. mesenterica inferior mondt uit in de v. lienalis. Later voegt zich daar de v. mesenterica superior ook bij en ontstaat de v. porta. Het rectum heeft tevens een andere veneuze afvoer, namelijk de v. rectalis media en de v. rectalis inferior. Deze monden uit in de v. iliaca interna, de v. iliaca communis en uiteindelijk in de v. cava inferior. Dit gaat dus uiten het portale systeem om.

Lymfeklieren volgen grofweg de lijn van de vaatvoorziening. Er zijn vier categorieën:

- Epicolisch; lymfeklieren die het dichtst bij de wand van het colon liggen
- Paracolisch; lopen langs de vasa recta uit de a. marginalis en liggen ook dichtbij de darmwand
- Intermediate; lymfeklieren die de wat grotere bloedvaten volgen
- Centraal; lopen langs de a. mesenterica superior en a. mesenterica inferior, dicht langs de aorta


De epicolische en paracolische lymfeklieren worden altijd meegenomen bij een colonresectie. Dit wordt niet gedaan met de centrale lymfeklieren vanwege hun ligging naast de grote vaten. Het rectum heeft een hele andere lymfeklierdrainage dan de rest van het colon, omdat ook de veneuze vascularisatie anders is.

Wat zijn de principes van colorectale chirurgie?

De principes van colorectale chirurgie zijn identificatie van de ureter (met name links), protectie van autonome zenuwen, ligatie van (juiste) vasculatuur, lymfadenectomie en het mobiliseren en de resectie van een deel van het colon. Ligatie van de juiste vasculatuur houdt in dat de juiste bloedvaten worden afgekneld voordat resectie wordt uitgevoerd. Colonchirurgie vindt in principe laparoscopisch plaats.

Wat is een hemicolectomie rechts?

hierbij wordt het rechterdeel van de dikke darm verwijderd en wordt het terminale ileum aan het colon transversum vastgemaakt. Dit noemt men een ileocolische anastomose. .

Dit wordt gedaan bij tumroen in caecum of colon ascendens. Hierbij wordt de a. Ileocolica, de a. Colica dextra en de rechter tak van de a. Colica media centraal geligeerrd.

Wat is een extended hemicolectomie rechts?

- hierbij wordt naast het colon ascendens ook een stukje van het colon transversum verwijderd.

Wordt bij transversumtumoren gekozen als alternatief voor transversumtumoren

Wat is een colon transversum resectie?

- deze ingreep is berucht om naadlekkages vanwege onvoldoende bloedvoorziening van de overgebleven delen van het colon.

Kun je doen bij tumoren ter hoogte van de flexura hepatica, colon transversum en flexura lienalis: hierbij moet de a. Colica media centraal worden doorgenomen om een goede lymfklierdissectie te krijgen.

--> vaak wordt hier ook een extended hemicolectomie rechts bij gedaan.

Wat is een hemicolectomie links?

- Hemicolectomie links: hierbij moet het colon transversum los worden gemaakt van de maag zodat het sigmoïd kan worden vastgemaakt. Hierbij moet gelet worden op de fibreuze strengen tussen de milt en het colon om het scheuren van de milt te voorkomen.

Wordt gedaan bij tumoren n colon descendens en proximale sigmoid. Je moet a. Colica sinistra en aa. Sigmoideae ontbinden.

Wat is een subtotale colectomie?

Lynchsyndroom of colitis ulcerosa kan een reden zijn om te besluiten tot een subtotale colectomie (verwijderen dikke darm) of zelfs proctolectomie (verwijderen endeldarm en dikke darm) in plaats van segementale resectie.

Wat voor soort resectie kun je toepassen bij distale sigmoïdtumoren?

- Sigmoïdresectie: ook hierbij moet het colon transversum bij de flexura lienalis worden losgemaakt, zodat er genoeg ruimte is om de verbinding tussen het colon transversum en het rectum te maken.

Wat zijn de verschillende vormen van rectum resectie?

Rectumresectie – wel niet verwijderen van anus (respectievelijk een abdominoperineale resectie (APR) en een laag-anterieure resectie (LAR)).
Bij beide operaties wordt het TME principe gevolgd, dit zegt dus niets over het behoud van de anus.

Wat is de abdomino-perineale resectie (APR)?

- APR: als om oncologische redenen de sfincter niet gespaard kan blijven of bij een verwacht slecht functioneel resultaat van een lage anastomose, wordt een APR verricht. Hierbij wordt het gehele rectum, mesorectum, kringspiercomplex en een deel van de bekkenbodem verwijderd. Het proximale sigmoïd wordt dan als eindstandig colostoma links in de onderbuik naar buiten gebracht.

Volgens welk prinicipe wordt het rectum verwijderd?

Het blijkt beter te zijn om de hele koker rondom de endeldarm te verwijderen; TME (totale mesorectale excisie). Hiermee worden de fascie en de lymfeklieren meegenomen.


De oncologische resectie van het rectumcarcinoom is gebaseerd op de totale mesorectale excisie (TME). Daarbij wordt net buiten de endopelviene (= mesorectale) fascie geprepareerd. Bij een TME van goede kwaliteit met een circumferentiële resectiemarge van > 1 mm is het lokaal recidiefpercentrage relatief laag (ongeveer 5%).

Wat voor resectievlak moet worden gekozen voor een T4 - rectumcarcinoom?

Voor een T4-rectumcarcinoom moet een resectievlak voorbij het TME-vlak worden gekozen, afhankelijk van de plaats waar de tumor in of door de mesorectale fascie is gegroeid. Soms is een totale bekkenexenteratie noodzakelijk, waarbij de blaas en de inwendige geslachtsorganen worden meegereseceerd. Op indicatie kan worden volstaan met bijvoorbeeld partiële resectie van de vagina-achterwand of de vesicula seminalis.

Wat zijn endeldarmsparende operaties?

TEM en TAMIS zijn endeldarmsparende operaties.

Wat doe je bij metastasen naar de lever?

Er kunnen ook metastasen naar de lever zijn. De vena porta kan dan geëmboliseerd worden, waarbij het slechte deel met metastase ischemisch wordt en het gezonde deel in grootte toe kan nemen. Bij een RFA wordt er met een hete naald het slechte deel kapot gemaakt.


Als er nog voldoende vrij zijn van tumor weefsel, dan kunnen overige verwijderd worden

Wat doe je wanneer de tumor uitgebreid is gemetastaseerd?

- Systeemtherapie
- Palliatieve radiotherapie
- Best supportive care

De complicaties van een colorectale operatie zijn:

- Naadlekkage (vaak rond de 5e dag postoperatief)
- Postoperatieve ileus, waarbij de darm een tijdje minder goed werkt
- Abces
- Pneumonie, omdat de patiënt door buikpijn minder goed kan ademen en hoesten, waardoor er een pneumonie kan ontstaan
- Nabloeding
- Wondinfectie

Wat is de work up van de patiënt?

De patiënt komt onder behandeling van een MDL-arts. Voor de stadiëring van de tumor krijgt de patiënt een CT-abdomen en een X-thorax. Daarnaast wordt het CEA bepaald. Dit is bij 70% van de patiënten verhoogd, maar het geeft ook vaak vals-positieve waardes.

Wat is de waarde van CEA-bepaling voor het verdere beloop?

CEA staat voor carcino-embryonaal antigeen en is een tumormarker. Het CEA wordt bepaald na een colorectaal carcinoom. CEA kan verhoogd zijn bij aanwezigheid van tumoren. Bij een stijging van het CEA, is een CT-scan van thorax en abdomen geïndiceerd.

Als een patiënt voor de operatie een verhoogde waarde had, zou deze na de operatie moeten dalen. dit is dus een goede manier om te kijken of de therapie effectief is. Bij 2/3 van de patiënten met een colorectaal carcinoom is deze waarde verhoogd.

Wat is de folluw-up van de patiënt?

- Tot 5 jaar na operatie goed in de gaten houden
- CEA (in overmaat gemaakt door tumor) bepalen in bloed; als deze omhoog gaat moet je denken aan terugkomen van tumor of uitzaaiing
- Beeldvorming van lever/abdomen (en thorax in toekomst)
- Colonoscopie

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo