Orgaan specifieke oncologie
18 belangrijke vragen over Orgaan specifieke oncologie
Hoe ziet het metastaseringspatroon van hoofd-halstumoren eruit?
- uitgebreide lymfogeen metastase verhoogd kans op metastase op afstand -> meestal longen
Stel een DD op voor zwellingen in de hals.
- halscysten
- fistels
- arterioveneuze malformaties
- lymfangiomen
- banale ontstekingen (niet specifieke ziekteverwekkers)
- tonsillitis, gebitsafwijkingen, acne
- specifieke ontstekingen
- TBC, toxoplasmose, kattenkrabziekte
- algemene infectieziekten
- EBV, rubella etc.
- lipomen, hemangiomen en schwannomen
- paraganglioma caroticum
- tumoren van parotis, submandibularis, en schildklier
- primaire lymfoom
- tumoren van parotis, submandibularis, en schildklier
- sarcomen (bot, bloedvat, kraakbeen, zenuw, bindweefsel, vet)
- bovenste 2/3 deel hals meest waarschijnlijk primaire tumor in hoofd/hals gebied
- onderste 1/3 deel (uitsluitend) primaire tumor waarschijnlijk elders in lichaam
Wat is leukoplakie, eyrtoplakie en dysplasie?
- witte slijmvlieslaesie
- hyperkeratose (verhoorning)
- normaal is er verhoorning op de plaveiselepitheel laag van de huid maar niet van de slijmvliezen
- veroorzaakt door chronische prikkeling
Erytroplakie is een rode slijmvlieslaesie
- atrofie slijmvlies waardoor bloedvaten zichtbaarder worden
- sterke associatie carcinogene stoffen
Dysplasie
- verandering organisatie en uiterlijke kenmerken epitheelcellen
- architecturale criteria
- onregelmatig epitheel opbouw
- verlies polariteit basale cellen
- verbreding basale cellaag
- druppelvormige retelijsten
- toename mitosen
- abnormale mitose
- cytologische criteria
- abnormale variatie kerngrootte, celgrootte en vorm
- hyperchromasie
- kern/cytoplasma ratio verhoogd
- N/C ratio
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Voor mijn 1e tentamen haalde ik een 6. Toen ben ik gaan zoeken naar manieren om beter te leren en ben ik Study Smart tegen gekomen. Sindsdien heb ik een 9,0 - 8,0 - 7,6 - 8,0 - 8,0 gehaald. Ik raad het echt íédereen aan die het maar horen wil. Ik ben er zo blij mee!!
Met mijn oude methode was ik geslaagd voor maar 3 van de 8 vakken. Sinds ik mijn aantekeningen digitaal maak in study smart, ben ik voor alle vakken de éérste keer geslaagd. StudySmart neemt voor mij de stress van slagen of niet slagen weg.
Door StudySmart gaat het op zo veel vlakken beter met mij. Eerst had ik continu studiestress en ik had nergens tijd voor. Nu voel ik mij rustig en zelfverzekerd (door gebruik van het programma). Eerst haalde ik meestal een 7, nu vaak een 8 of zelfs een 9.
Hey Chris, ik wil je echt hartelijk danken voor het ontwikkelen van het platform. Ik haalde hiervoor altijd rond de 6/10 voor m'n tentamens, nu een 8,6, een 7,9 en een 7,6!!
Sinds ik Study Smart gebruik, is mijn gemiddelde 1 punt gestegen. Ik heb zelfs een statistisch vak met een 10/10 afgerond terwijl ik slecht ben in statistiek. Nu volg ik extra vakken omdat vorig jaar zo goed ging door Study Smart. Veel dank!
Sinds ik ben gaan leren met StudySmart ben ik geslaagd voor al mijn examens!!! Geen herexamens!! Eerst was ik al blij met een voldoende en nu haal ik alleen maar goede cijfers. Veel dank!
Ik heb alle vakken die ik met Study Smart heb geleerd gehaald. Met rechten ben ik van een 5 naar een 8 gegaan! Ik weet nu zeker dat ik al mijn vakken gewoon ga halen.
Ik dacht altijd dat ik goed studeerde. Mijn cijfers waren ook prima. Ik had mij nooit kunnen voorstellen dat ik zo veel beter en sneller zou studeren door het toepassen van deze vaardigheden.
Ik voel mij voor het eerst 100% zeker over de manier waarop ik leer. Ik heb nu het complete overzicht en de structuur die ik nodig had
Door Study Smart kreeg ik weer plezier in het studeren en haalde ik direct betere cijfers. Alles ging ineens beter. Ik raad Study Smart enorm aan aan scholieren en studenten.
Met dit plaform kan ik super snel en gestructueerd studeren. Ik ben nooit meer de weg kwijt in de stof of in mijn aantekeningen en maak veel sneller goede samenvattingen.
Eerst waren mijn aantekeningen een zooitje. Nu gebruik ik Study Smart en studeer ik super gestructureerd. Het helpt mij om tijd te besparen waardoor ik ook andere dingen kan doen die ik belangrijk vind.
Leerlingen die met het systeem hebben gewerkt hebben gewoon een beter resultaat behaald. Het systeem past alle leertrucjes zo toe, dat zowel de kinderen die goed scoren, maar ook zij die minder scoren, aan hun trekken komen.
Hey Chris, ik wil je enorm bedanken. Het vak waar ik vorig jaar nog net een 5,5 voor haalde, heb ik nu voor ditzelfde vak maar liefst een 9,7 gehaald! Mede dankzij jouw methode! Heel erg bedankt!
Het grootste effect is dat mijn kind veel enthousiaster is over school! Elke ouder wilt graag dat zijn kind het goed doet op school, en Study Smart draagt daar aan bij.
Dankzij StudySmart heb ik vorig jaar al mn examens gehaald en ook veel betere punten gehaald. Maar bovenal heb ik nu gewoon een heel goede studiemethode onder de knie, waarmee ik zeker weet dat ik de rest van mijn studie gewoon ga halen.
Welke beeldvormende technieken zijn beschikbaar voor de diagnostiek van hoofd-halstumoren
- OPT (röntgenfoto kaak)
- CT
- MRI
- PET/CT
- Echo (eventuele geleide cytologische punctie, FNAC)
- CT
- MRI
- schildklierwachtprocedure
- sprake (micro) metastase in lymfeklier waar de tumor het eerst in draineert
- X-thorax
- CT-thorax
- FDG-PET/CT
CT
- goede nierfunctie nodig door infuus jodiumhoudend contrast
- goed voor bot en kraakbene in beeld brengen
- snel goedkoop
- geen contrast nodig
- goed voor weke delen
- langzaam duur
- radioactief glucose contrastmiddel
- veel opname glucose door weefsel (tumor of ontsteking)
- goede weergave gehele lichaam -> goed voor lymfekliermetastase en afstandsmetastase
N
- < 3 cm (enkelzijds)
- 3- 6 cm (enkel en beiderzijds)
- >6 cm (beiderzijds)
Hoe wordt de larynx onderzocht bij vermoeden tumor?
- bevat een stethoscoop waarmee trillingen van de stembanden kan worden vastgelegd als de patiënt 'ieee' zegt
- bij geen trilling zit de tumor aan de onderlaag van de glottis
- bij wel een trilling zit de tumor vast aan de slijmvlies laag
Wanneer wordt gekozen voor postoperatieve radiotherapie of chemoradiatie?
- 2 of meer lymfekliermetastase of
- resectiemarge 2-5mm of
- sprieterige groei of
- perineurale groei of
- botinvasie
bij contra-indicatie voor chemo kan cetuximab gegeven worden om gevoeligheid van radiotherapie te verhogen
Postoperatieve chemoradiatie
- resectiemarge < 1 mm
- extranodaal lymfekliermetastase (kapseldoorbraak)
Wat houdt een totale laryngectomie voor de patiënt in en welke spraakmogelijkheden zijn er in het algemeen?
gehele larynx verwijderen met trachea uitgang via hals (stoma)
Mogelijkheden>
- servox (eletrolarynx)
- spraakinjectie (slokdarmspraak)
- stemprothese/knoopje (neolarynx)
Wat is de relevante anatomie van de drie paar grote speekselklieren?
accessorische kwab van de parotis
glandula submandibularis
glandula sublingualis
accessorische (kleine) speekselklieren (lippen, wangen, palatum en andere slijmvliezen)
*hoe kleiner de speekselklier waar de tumor in groeit, des te groter de kans dat het een maligne tumor is
Wat is de moleculaire pathogenese van papillaire en folliculaire schildkliercarcinoom?
Normaal
- folliculaire cellen maken T3 en T4 (niet actief)
- T3 en T4 worden opgeslagen in colloïd gebonden aan thyreoglobuline (TG)
- C-cellen (parafolliculaire cellen) maken calcitonine
Uit de folliculaire cellen
- folliculaire carcinoom
- anasplastisch carcinoom
- papillaire carcinoom
Uit parafolliculaire cellen
- medullaire carcinoom
Papillair
- meest voorkomend
- niet altijd klachten, normale schildklierfunctie
- beste prognose, afhankelijk leeftijd en stadium
- metastase meestal lymfogeen locoregionaal, soms longen (beïnvloed prognose niet)
- pathogenese
- genetische verandering in RET-RAS-RAF signaaltransductieroute -> activatie celcyclus en proliferatie
- b-RAF mutatie -> agressieve tumor/ slechtere prognose
- TP53 mutatie
- RAS mutatie wordt ook gezien bij benige tumoren
- ioniserende stralingen kunnen leiden tot mutaties en translocaties in RET
- RET speelt belangrijk rol bij MEN2 syndroom en papillaire carcinoom
- minder vaak dan papillair
- pathogenese complex en heterogeen
- verlies van heterozygotie
- diagnose dmv histologie
- metastase meestal hematogeen, longen en botten
- prognose goed indien chirurgie tijdig wordt uitgevoerd
Wat is de stadiëring van papillaire en folliculaire schildkliercarcinoom?
- T1-2N0M0
- Leeftijd >45 jaar tumor <1 cm beperkt tot schildklier
- T1-2NxM0
- Leeftijd >45 jaar tumor <4 cm met lymfekliermetastase OF tumor >4 cm met doorgroei in lokaal spierweefsel (beperkt tot schildklier) met/zonder lymfekliermetastase
- T3-4NxM0
- Leeftijd >45 jaar met doorgroei wervelkolom, grote bloedvaten (extrathyroid-invasief)
- met/zonder lymfekliermetastase
- T3-4NxMx
- Leeftijd >45 jaar en metastase op afstand
- met/zonder lymfekliermetastase
Leeftijd <45 jaar met/zonder lymfekliermetastase stadium 1 en/of met metastase op afstand stadium 2
Wat is de therapie van papillaire en folliculaire schildkliercarcinoom?
- Papillair
- totale of hemithyreoïdectomie (kleine laesie)
- Folliculair
- totale thyreoïdectomie
- alleen nuttig bij goed gedifferentieerde carcinomen
- met 131-Jodium (radioactief) om restschildklier weefsel te vernietigen
- medullaire carcinomen nemen geen jodium op dus deze therapie heeft geen zin
- Hurthle-cell schildkliercarcinoom (variant van folliculair) neemt bv geen jodium op en heeft ablatie geen zin
Na operatie en vóór ablatie wordt geen TSH suppressie gegeven en volgt de patient een jodiumarm dieet
TSH-suppressietherapie
- gegeven bij hoog risico patienten
- levothyroxine om TSH te remmen om groei van eventueel schildkliercarcinoom te onderdrukken
Radiotherapie
- bij anasplastisch schildkliercarcinomen of symptomatische metastase
- indien bestraling niet helpt
- chemo
Complicaties chirurgie
- vernietiging n recurrens (zenuw stembanden) of bijschildklieren (hypoparathyreoïdie -> tetanus)
- Dus letten op n recurrens en bijschildklieren
Hoe ziet de follow-up eruit van patienten met een schildkliercarcinoom?
Laag risico
- na ablatie -> total body scintigram toont geen metastase op afstand
- Controle bij gedifferentieerde tumoren
- echo hals -> lymfeklieren
- serumthyreoglobuline (TG)
- moet 0 zijn na chirurgie
Hoog risico
- na ablatie -> total body scintigram toont wel metastase op afstand
- substitutie medicatie met levothyroxine noodzakelijk om TSH productie te onderdrukken zodat schildkliercellen niet gestimuleerd worden
- langdurig kan leiden tot cardiovasculaire mortaliteit
- monitoring met thyreoglobuline spiegels (TG)
Wanneer moet gedacht worden aan een erfelijke vorm van schildklierkanker?
S. Cowden
Carney complex
- bij papillaire schildkliercarcinoom
S Werner
- bij folliculaire carcinoom
MEN-2
- bij medullaire schildkliercarcinoom
- mutatie in RET-oncogen
- vaak ook feochromocytoom (metanefrines in bloed)
- uitsluiten vóór operatie om gevaarlijke complicatie te voorkomen (te hoge aanmaak adrenaline en noradrenaline door tumor)
Wat is de indeling van anasplastisch schildkliercarcinoom?
- zeldzaam
- verlies p53 tumorsuppressor gen leidt tot progressie van folliculair of papillaire carcinoom naar anasplastisch carcinoom
- gevoel van druk en slikklachten + stembandparalyse
- zeer aggressief
- beperkt prognose
- sterk gededifferentieerd, nemen geen jodium op en zijn te uitgebreid gegroeid voor operatie
- vrijwel resistent tegen alle vormen van therapie
- altijd palliatief behandeld
Wat zijn de meest gangbare behandelingen en potentiële complicaties hiervan bij oogkas-adnexatumoren?
Hoe gaat de patholoog te werk bij tumoren van het hoofd-halsgebied?
- diagnose stellen
- kijken naar translocaties, mutaties en amplificaties
- Immunohistochemische kleuring voor eiwit P16
- positief = bruine kleuring (HPV-positief)
- voorspellende factoren
- of een tumor kan ontstaan, mutaties in ER, HER2 of EGFR
- prognostische factoren
- zoals mutatie in b-RAF
Wat zijn histopathologische kenmerken van een plaveiselcelcarcinoom
- hoornparels zichtbaar
- cellen verhoord en dysplastisch
- expressie epitheliale markers (keratinen)
- cellen maken aberrante eiwitten aan
Veel ontstekingscellen aanwezig
Wat zijn prognostische factoren bij hoofd-hals tumoren?
- Roken en alcohol
- Leeftijd
- <30 jaar -> agressiever beloop
- >70 jaar -> comorbiditeit
- histologische kenmerken tumor
- lymfkliermetastasen lager in hals heeft slechter prognose
- vaso-invasieve, perineurale groei
- HPV-16 positieve tumoren hebben betere prognose
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden
