Erythropoiese

24 belangrijke vragen over Erythropoiese

Welke voorstadia kent een erytrocyt?

Proerythroblast -> erytroblast -> reticulocyt -> erytrocyt
Hemoglobine geformeerd in de cel

Waar bestaat een rode bloedcel uit?

  • Hemoglobine: 4 eiwitketens, 97% HbA
  • twee alpha en twee beta-globine ketens
  • binnen in molecuul heem groep -> porfyrine (rode kleur) -> ijzermolecuul

Hoe werkt de vorming van hemoglobine?

Transferrine+ijzer -> endocytose -> ijzer los:
-> opgeslagen door ferritine
-> of in de mitochondrien -> bindt aan protoporyfyrine -> heem groep  -> verlaat mito -> x4 heem groepen binden met twee alpha en twee beta globines
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe wordt de erythropeiose systematisch regeguleert?

O2 spanning neemt af -> meting in de nier -> HIF hydroxylase actief -> transcriptie neemt toe -> meer EPO productie

Hoe reguleert hemoglobine de zuurstof opname en afgifte?

- Relaxed binding structure -> zuurstofopname
hogere pH
Stijgende p02
Temp daling
(daling in 2, 3 DPG)

- tight binding structure -> Zuurstofafgifte (2, 3 DPG)
lagere PH
Dalende pO2
Temp stijging

Hoe werkt de ijzer opname op cellulair niveau?

Enterocyt:
Heme gebonden ijzer -> HCP1
Fe3+ -> Fe2+ -> inporteren DMT-1 -> ferritine opslaan of
-> exporteren via ferroportine (oiv hepcidine) -> Fe3+ -> gobonden aan transferrine

Wat doet de stof Erythroferrone?

Vraag naar ijzer -> onder invloed van EPO -> ERFE neemt toe -> hepcidine afgifte in de lever geremd (viceversa)

Wat is transferrine en lactoferrine?

• Transferrine transporteert ijzer in plasma
–  ‘verzadigd’ indien 2 ijzeratomen gebonden: gemiddeld 20-30%
–  reversibele ijzerbinding
–  bacteriostatisch

• Lactoferrine
–  in secreten
– rol afweer: bindt ijzer ten koste van het microbiële2 metabolisme

Hoe regulatie tranferrine ijzertransport intracellulair?

Tranferrine gebonden aan ijzer -> cel heeft transferrine receptoren -> complexen worden geendocyteerd -> lage pH in blaasje door waterstofatomen-> ijzer laat los van transferrine -> blaasje zonder ijzer exporteerd transferrinereceptoren weer op membraan en tranferrine weer in plasma

Hoe is de ijzerbalans intracellulair geregeld?

Hoge ijzerconcentratie -> IRF bindt moeilijk
-> mRNA van transferrinereceptoren is minder stabiel -> minder receptoren -> minder ijzer opgenomen
-> goede translatie ferritine mRNA -> meer ferritine -> meer ijzeropslag
= netto ijzerconcentratie daalt

Lage concentratie  -> IRF bindt makkelijk
-> mRNA van transferrinereceptoren is meer stabiel -> meer receptoren -> meer ijzer opgenomen
-> slechte translatie ferritine mRNA -> minder ferritine -> minder ijzeropslag
= netto ijzerconcentratie stijgt

Wat is de functie van zuurstof functie en wat is daarvoor nodig?



Functie:
– Opvangen ‘scavengen’ van elektronen
– Redoxreacties van andere elementen en chemische verbindingen voorkomen
– Reductie O2 naar H2O; gebeurt in iedere aerobe cel
  • Er zijn 4 elektronen voor nodig
– Partiele reductie indien< 4 elektronen beschikbaar
  • Vorming van toxische zuurstofmetabolieten (O2-, H2O2, OH)
  • normaal heel langzaam maar met katalysator bv ijzer wel snel

Wat is de rol van ijzer bij de vorming van zuurstofradicalen?

Katalysator zuurstofradicaal vorming
  • Redoxkoppel Fe2+/O2 Fe3+/O2−
  • twee stabiele vormen fe2+/fe3+ met verschillende oxidatiegraad
  • sterkste biologische oxiderende en reducerende stoffen
  • reageert uiterst effectief met zuurstof molecuul

Voorbeelden zuurstof radicaal vormende systemen?

  • Fagocyterende cellen
    – NADPH oxidase-complex
  • Mitochondrien
  • Cytochroom P450
  • Xanthine/xanthine oxidase
  • Toxische stoffen
    – paraquat, bleomycine, adriamycine, furadantine
  • Ischaemie/reperfusie

Hoe werkt weefselschade na reperfusie?

Kortdurende ischemie -> ATP om cel te kunnen voorzien -> hypoxanthine -> Xanthine -> reperfusie geeft xanthine + O2 + Fe katalysator -> radicalen -> weefselschade secundair aan ischemie

Wat zijn de haber-weiss reacties?

-> waarbij hydroxylradicalen ontstaan -> zeer toxisch en maakt bacteriën dood maar kan ook onbedoelde weefselschade geven
Fe3+ + O2- -> Fe2+ + O2
Fe2+ + H2O2 -> Fe3+ + OH- + •OH
Netto: O2- + H2O2 -> O2 + OH- + •OH

Wat zijn antioxidanten, noem bekende voorbeelden?

Neutraliseren de radicalen in het lichaam
transferrine -> kan ijzer binden -> geen katalysator meer
Haptoglobine, Vitamine C/E, bilirubine, albumine etc

Wat gebeurd er als de anti-oxidantia tekortschieten?

Zuurstoftoxiciteit  + oxidatieve stress --> Beschadiging van membranen en celorganellen --> Weefschade, verlies orgaanfunctie (ontstaan ziekte)

Welke gevolgen heeft chronische ontsteking voor de erytropoiese?

Ferritine neemt toe -> meer ijzer opgeslagen
Hepcidine neemt toe -> plasma ijzer en trasferrine daalt
-> verschuiving ijzer bloed -> MPS
= bacteriostatisch
Minder ijzer beschikbaar voor erytropoese
Cytokine release is toxisch voor beenmerg en minder EPO productie

--> anemie

Wat kunnen oorzaken zijn van toegenomen erytropoeise (te hoog Hb)?

- gebruik van EPO
- leven op hogere zeespiegel (minder zuurstof)
- mutatie in JAK2 gen
- afwijking in de nieren (nierarteriestenose)
- congenitale erythrocytose; mutatie in pVHL-gen

Wat zijn oorzaken van polycytemie?

Primair: direct EPO gemedieerd
• Congenitaal
– EPO receptor mutaties
• Verworven
– Polycytemia vera
– JAK2 mutatie

Secundair: indirect effect op EPO
• Congenitaal
– Defecte oxygen sensing (VHL gen (Chuvash), PHD2, HIF2α mutaties)
– Hb met hoge O2 affiniteit
– DPG deficiëntie
• Verworven
– EPO gemedieerd (Centrale/lokale hypoxie, Pathol EPO productie, Drug-geassocieerd)
• Idiopatisch

Welke aanpassingen treden er in het lichaam op bij ijzergebrek?

Te weinig ijzer -> minder hepcidine -> actief ferroportine -> meer ijzer plasma
Hypoxie -> meer EPO -> erytropeose -> te weinig ijzer -> microcytaire anemie
Meer transferrinereceptoren

Wat kunnen oorzaken zijn van te weinig of teveel ijzer?

Te weinig:
- verminderde inname (vlees>groente)
- verminderde opname (bv vitamine C tekort) 
- verhoogd verlies (bloeding)

Te veel:
- aangeboren stapelingsziekte
- chronische hemolyse
- bloedtransfusie

Wat zijn de gevolgen voor het lichaam van teveel ijzer?

Zeer toxisch, wanneer ferritine in de cel overzadigd raakt gaan de cellen kapot -> ijzer vrij in de cel -> ijzerdeposities -> orgaanschade + oxidatieve stress

Wat is primaire hemochomatose, komt het vaak voor en hoe presenteert het zich?

Klassiek (type 1) mutatie HFE gen
– C282Y homozygotie > 90%
– C282Y/His63Asp compound
– H63D homozygotie

1/10 nederlanders is drager > 70.000 homozygoten in NL en belgie
1% vrouwen (menstruatie) / 28% mannen
tussen 40ste en 60ste levensjaar
  • Algemene klachten; vermoeidheid en malaise
  • pijn in de gewrichten
  • Verstoorde leverwaarden = trias van Brisstot
  • Endocrien; neerslaan in hypofyse
  • Huid; donker, grauwe kleur
  • Hart en bloedvaten
  • Infecties; meer ijzer voor ziekteverwekkers

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo