Leeftijdspecifieke oncologie

14 belangrijke vragen over Leeftijdspecifieke oncologie

Wat zijn de meestvoorkomende soorten kanker bij AYA's?

Vrouwen: Borst, melanoom, cervix, Hodgkin, thyroid

Man: Testis, melanoom, Hodgkin, Non-hodgkin, brain

Medische karakteristieken van AYA"S:

• AYA’s met kanker een heterogene groep --> Zeldzaam
• Diverse tumorsoorten
• Praktijk laat delay in diagnose stelling zien en variatie
• Veel verschillende disciplines en specialismen betrokken
• Kennis en kunde versnipperd, samenwerking en onderzoek kan veel beter!

Waarom neemt het aantal oudere patienten met kanker toe?

• Toenemende incidentie van kanker
• Vergrijzing
• Nieuwe behandelingsmogelijkheden
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke factoren spelen mee in de beslissing om te behandeling van ouderen met kanker?

Somatische factoren
- comorbiditeit in 70-80% (CVZ, COPD) -> negatief effect
Psychische factoren
- geheugen, leervermogen, waarneming, dementie, stemming
Functionele factoren
-Zelfzorg (ADL/IADL), Mobiliteit/fysiek functioneren, Visus/gehoor , Voedingstoestand, Incontinentie: >50% is beperkt -> negatief effect
Sociale  factoren
- zelfstandig wonen, alleenstaand

Wat maakt de behandeling van ouderen complex?

1. Ondervertegenwoordigd in klinische studies
2. Biologisch gedrag tumor is anders
3. Heterogene populatie door variatie
(verouderingsproces, co-morbiditeit, functionele status, psychosociale aspecten, geriatrische condities)
-> Afname van psychische en fysische reserves -> kwetsbaarheid     
4. Ouderen maken andere afweging over voor- en nadelen van de behandeling dan jongeren ->  kwaliteit vs kwantiteit

Hoe indentificeer je een fitte oudere kankerpatient?

• Kalenderleeftijd = slechte voorspeller

• Performance score (ECOG of Karnofsky) = niet goed toepasbaar bij ouderen
– Gevalideerd instrument bij de jongere kankerpatiënt
– Behandelaars overschatten performance status: 10-40% van de patiënten met normale performance score heeft afwijkingen bij het CGA   

• G8 <14 = screeningstest voor CGA

•   Comprehensive Geriatric Assessment (CGA)
- Multidimensionale en multidisciplinaire evaluatie
- 1/3 patienten beinvloed de therapiekeuze, leidt tot betere tolerantie, prognostische informatie
- elke patient >70jaar een CGA

Wat is belangrijk bij een screeningtest naar de fitheid van oudere, noem een voorbeeld?

Hoge sensiviteit + snel en makkelijk
(bevolkingsscreening wil juist hoge specifiteit)
= Geriatric 8
- voorspelt chemotoxiciteit en survival  
- score <14 = kwetsbaar

Wat ziin voordelen/nadelen van radiotherapie bij ouderen?

Voordelen:
– Ouderen even goedin  radiotherapie verdragen
– Tumoren bij ouderen even gevoelig voor radiotherapie

Nadeel:
- vaak naar het ziekenhuis   
- ouderen kwetsbaarder bij complicatie
- sneller last van bijwerkingen door kleine reserves

Waarom is chemotherapie bij ouderen lastiger in te zetten?

• Veel polyfarmacie
• Veel comorbiditeit
• Verminderde reserve beenmerg
• Verminderde functie hart
• fysieke reserve neemt sterk af en deze is moeilijk weer op te bouwen

Wat veranderd er in de farmacokinetiek bij ouderen?

• Metabolisme: verminderde doorbloeding lever en grootte van de lever -> vertraagd metabolisatie van medicatie -> verlengde blootstelling
• Excretie: Afname nierfunctie -> verhoogde pieklevels en vertraagde uitscheiding -> verlengde blootstelling
• Absorptie: atrofie van de musoca en verminderde gastrointestinale motiliteit, verminderde bloed flow splanchicus -> verminderde absorptie   
• Distributie: water/ vetverhouding veranderd:
-> Concentratie wateroplosbare medicijnen wordt hoger
-> Vetoplosbare medicijnen blijven langer in het lichaam

Take home message kanker bij ouderen:

1. Selectie voor behandeling baseren op comorbiditeit en algeheel functioneren (CGA)
2. Behandeling in handen van geriatrisch-oncologische teams
3. Stem de zorg af op de oudere patiënt en zijn mogelijkheden en beperkingen
4. Verbeteren van evidence based kennis is belangrijk

Welke tumoren komen voor bij de Aya's?

•Staart van de kindertumoren: bepaalde vormen van leukemie, hersentumoren, bottumoren
•De echte AYA tumoren: zaadbalkanker, de ziekte van hodgkin, melanoom, schildklierkanker, sarcomen
•Begin van tumoren die we vooral bij ouderen zien: borstkanker, darmkanker

Op welke gebieden ondervinden Aya's impact van de diagnose?

Medisch; delay bij zowel patient als arts
Psychologisch; mijpalen, kinderwens, toekomstbeeld
Sociaal; leven ligt stil, lastig om ervaring te delen

Welke ondersteunende mogelijkheden krijgen de Aya's?

- AYA poli (integraal. MDO + specialist verpleegkundige)
- AYA community
- AYA lounge

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo