Samenvatting: H1 Ethiek

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van H1 Ethiek

• H1 Moraliteit en ethiek

  Dit is een preview. Er zijn 26 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 08/12/2014
  Laat hier meer flashcards zien

• GEBRUIK VAN HET WOORD: Het begrip moreel kan op verschillende wijzen en vanuit  verschillende invalshoeken gebruikt worden. Noem er eens een paar? (5)

  - Morele vorming
  - Morele instincten
  - Moreel besef
  - Morele verontwaardiging
  - Moreel exorcisme

• Maar wat is nu de gemeenschappelijk kern van het woord? Waar verwijst het begrip MOREEL naar?

  In het algemeen verwijst het begrip moraliteit naar de opvattingen die er zijn ten aanzien van hoe mensen zich moeten gedragen ten opzichte van elkaar. Moraliteit gaat over wat mag en wat niet mag in de omgang met de ander. 

• Vele krantenkoppen zijn moreel beladen. Maar iedereen maakt wel eens dingen mee die moreel beladen zijn, maar de krantenkoppen niet halen. Noem daar eens een aantal voorbeelden van. (5)

  - als iemand uit je praktijkgroepje voor de tweede keer te laat komt
  
  - als je een werkstuk behendig 'knipt-plakt'en vervolgens inlevert
  - als je zwart rijdt in de tram of bus
  - als je vriend of vriendin vereenzaamt na zijn of haar coming-out
  - als je in een problematische thuissituatie zit, door ouders die alles verbieden        of juist alles goedvinden en onverschillig zijn over alles wat je doet.

• Wat is meestal het gevolg wanneer mensen menen dat morele grenzen worden overtreden ?

  Boosheid is meestal het resultaat. Morele oordelen gaan vaak gepaard met verontwaardiging (lichte kwaadheid). 

• Wat wordt er bedoeld met de uitspraak "Morele regels begrenzen de individuele vrijheid van handelen" ?

  "Morele regels begrenzen de individuele vrijheid van handelen" :
  Hiermee wordt bedoeld dat niet alles wat kan en gewild wordt, ook is toegestaan. Deze begrenzing wordt gevormd door een gemeenschappelijk belang dat uitstijgt boven het eigen belang. Voorbeelden van het gemeenschappelijk belang kunnen zijn: een vriendschap, de gang van zaken binnen een familie, gezin of het belang van een samenleving als geheel. 

• Welke twee vormen van moraliteit onderscheiden wij:

  De smalle en brede moraliteit 
  
  SMALLE MORALITEIT = In de smalle moraliteit staat de vraag centraal in                                                          hoeverre wij rekening moeten houden met de                                                            belangen en het welzijn van anderen.
  
  BREDE MORALITEIT = Terwijl in de brede moraliteit ook de vraag naar een                                                    zinvol en gelukkig leven wordt betrokken. Wat maakt                                                een leven een zinvol leven? 

• Vroeger (1474, te Zurich) werd nog een haan ter dood veroordeeld omdat hij de tegennatuurlijke misdaad had begaan ei te leggen. Hoe zit het wat dit betreft nu in onze hedendaagse samenleving? En hoe komt het dat het zo zit? Met andere woorden; wat is de achterliggende gedachte ? 

  Tegenwoordig zijn we van mening dat alleen mensen moreel of immoreel kunnen handelen. Alleen mensen kunnen, omdat ze verstand hebben, verantwoordelijk gehouden worden voor hun gedrag. 
  
  In het Engels wordt dit kernachtig tot uitdrukking gebracht door het gezegde: 
  "You ought, because you can".
  
  Ook in het recht is deze veronderstelling belangrijk:
  Bijvoorbeeld in het civiele aansprakelijkheidsrecht (bijv. het vergoeden van schade) of in het strafrecht. In het strafrecht zien we dat terug in het rechtsfiguur de ontoerekeningsvatbaarheid. Wie iemand vermoordt tijdens een psychose, wordt ontslagen van alle rechtsvervolging. 

• Wat is esthetiek of esthetica ? 

  Schoonheidsleer: theorie en filosofie van wat schoonheid is. 
  
  Wat mooi of lelijk is 

• Wat wordt er bedoeld als er gezegd wordt:  "Moraliteit is normatief" ?

  Er wordt voorgeschreven hoe gehandeld moet worden in de omgang met de ander. Daar worden de termen goed/kwaad, toelaatbaar/ontoelaatbaar en juist/onjuist voor gebruikt. Er wordt dus bedoeld: Moraliteit is bindend.
  
  Norm/Normatief --> toestand of maat waarnaar men zich moet richten, regel waarvan mensen vinden dat men zich eraan moet houden, gedragsregel. Normatief is wat een norm vormt of stelt.

• Morele normen verander(d)en met de tijd. Noem daar een voorbeeld van.

  Waar men 30 jaar geleden nog, in de auto met kinderen op de achterbank, zou roken met de ramen dicht, zullen weinigen hun kinderen dat nu aandoen.
  Dertig jaar geleden was dat namelijk nog gewoon.