Jeugdwet - Memorie van toelichting Jeugdwet

25 belangrijke vragen over Jeugdwet - Memorie van toelichting Jeugdwet

Wat is de reden geweest voor een nieuwe Jeugdwet?

De evaluatie van de Wet op de jeugdzorg2 en de analyse van de parlementaire werkgroep Toekomstverkenning Jeugdzorg3 laten belangrijke tekortkomingen van het huidige jeugdstelsel zien:
- Financiële prikkels werken richting dure gespecialiseerde zorg;
- Tekortschietende samenwerking rond kinderen en gezinnen;
- Afwijkend gedrag wordt onnodig gemedicaliseerd;
- Het kosten opdrijvend effect als afgeleide van deze knelpunten.

Welke voorzieningen worden gedecentraliseerd naar gemeenten?

- De provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg,
- De gesloten jeugdzorg,
- De geestelijke gezondheidzorg voor jeugdigen (jeugd-ggz),
- De zorg voor jeugdigen met een verstandelijke beperking,
- De begeleiding en persoonlijke verzorging van jeugdigen,
- Vervoer bij begeleiding en persoonlijke verzorging van jeugdigen,
- Kortdurend verblijf ten behoeve van jeugdigen,
- Ggz in het kader van het jeugdstrafrecht (forensische zorg),
- De uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en van jeugdreclassering.

Welke ontwikkelingen hangen samen met de decentralisatie van de Jeugdwet?

De decentralisatie van de AWBZ overgeheveld in de Wmo en de Participatiewet en het Passend Onderwijs.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke visie ligt er aan de Jeugdwet ten grondslag?

De visie op de pedagogische civil society waarin ieder kind een veilige omgeving om zich heen heeft, waarin de school, de naschoolse opvang, de sportclub en de buurt een belangrijke rol spelen.
Investeren in een positieve opvoeding, talentontwikkeling, een succesvolle schoolloopbaan en doorstroom naar werk ligt aan de basis van welbevinden, economische zelfstandigheid en democratisch burgerschap. Algemene jeugdvoorzieningen zoals de kinderopvang, de jeugdgezondheidszorg, scholen, sportclubs, buurthuizen, jongerenwerk en vrijwillige inzet dragen bij aan een positief opgroei- en opvoedklimaat

Welke omslag maakt de nieuwe Jeugdwet?

In dit wetsvoorstel wordt het wettelijk recht op zorg vervangen door een jeugdhulpplicht voor gemeenten, vergelijkbaar met de huidige compensatieplicht in de Wmo.
De gemeente treft daar waar een jeugdige of zijn ouders dit nodig hebben bij problemen met het opgroeien, de zelfredzaamheid of maatschappelijke participatie, een voorziening op het gebied van jeugdhulp. Uitgangspunt hierbij blijft echter de eigen kracht van jeugdige en zijn ouders. Het college is alleen gehouden een voorziening te treffen als de jeugdige en zijn ouders er op eigen kracht niet uitkomen. Vervolgens beslist de gemeente of en welke voorziening een jeugdige nodig heeft.

In het wetsvoorstel worden aan de aanbieders van jeugdhulp diverse eisen gesteld. Welke zijn dat?

- De norm van verantwoorde hulp, inclusief de verplichting om geregistreerde professionals in te zetten, tenzij….;
- Gebruik van een hulpverleningsplan of plan van aanpak als onderdeel van verantwoorde hulp;
- Systematische kwaliteitsbewaking door de jeugdhulpaanbieder;
- Verklaring omtrent het gedrag (VOG) voor alle medewerkers van een jeugdhulpaanbieder, en voor uitvoerders van kinderbeschermingsmaatregelen en van jeugdreclassering;
- De verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling;
- De meldplicht calamiteiten en geweld;
- Verplichting om de vertrouwenspersoon in de gelegenheid te stellen zijn taak uit te oefenen.

Ondersteuning wordt zoveel mogelijk in de eigen omgeving van het kind en het gezin geboden. De uitgangspunten van eigen kracht en één gezin, één plan, één regisseur staan hierbij centraal. Hoe kan de gemeente dit organiseren?

- Het centrum voor jeugd en gezin (cjg) is een mogelijke organisatievorm.
- Een gemeente kan er echter ook voor kiezen de toeleiding naar jeugdhulp op een andere manier vorm te geven bijvoorbeeld via (de Zorg- en Adviesteams op) scholen, via een (multidisciplinair) wijkteam of via een daartoe aangewezen jeugdhulpaanbieder.
- De gemeente kan er eveneens voor kiezen om, naast meldingen over huiselijk geweld, alle zorgmeldingen bij het AMHK te laten melden (dus in de huidige situatie, de meldingen van zowel de toegangsfunctie van het bureau jeugdzorg als van het advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK) en van politie en leerplicht)

Wie is verantwoordelijk voor de kindertelefoon?

In het wetsvoorstel is bepaald dat de gemeenten zorg dragen voor een anonieme adviesfunctie voor jeugdigen, die de kindertelefoon vervult.

Wie mag de toeleiding naar jeugdhulp indiceren?

Gelet op het belang van een goede en doelmatige hulpverlening is in het wetsvoorstel expliciet de mogelijkheid tot verwijzing naar de jeugdhulp opgenomen voor de huisarts, de medisch specialist en de jeugdarts (artikel 2.5, onderdeel g).
Zowel de huisarts als de medisch specialist heeft vanuit zijn specifieke expertise een verantwoordelijkheid om goede diagnoses te stellen, zorg te verlenen of de jeugdige door te geleiden naar de ondersteuning, hulp of zorg die volgens de professionele standaard nodig is.

Welke maatregelen vallen onder het 'gedwongen' kader?

De jeugdbescherming en de jeugdreclassering.
Het doel van de kinderbeschermingsmaatregelen is het opheffen van de bedreiging voor de veiligheid en ontwikkeling van het kind. Het opleggen daarvan betekent dat wordt ingegrepen in het privéleven van de jeugdige en zijn ouders. Dit ingrijpen dient met waarborgen omkleed te zijn.
Die waarborgen zijn: proportionaliteit en subsidiariteit, rechtsgelijkheid, verbod van willekeur, rechtszekerheid en uniformiteit.

Welke inhoud kan een kinderbeschermingsmaatregel hebben?

- De kinderbeschermingsmaatregelen zijn geregeld in Boek 1 van het BW. De kinderrechter kan een minderjarige onder toezicht stellen als deze zodanig opgroeit dat zijn zedelijke of geestelijke belangen of zijn gezondheid ernstig worden bedreigd.
- Indien noodzakelijk kan een ondertoezichtstelling gepaard gaan met een machtiging tot uithuisplaatsing.
- Een ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing wordt telkens voor maximaal een jaar uitgesproken met de mogelijkheid van verlenging van telkens maximaal een jaar.
- Andere kinderbeschermingsmaatregelen zijn de ontheffing of ontzetting van een ouder uit het gezag

Wie bepaalt of een zaak in onderzoek wordt genomen en dient hiervoor zo nodig een verzoekschrift in bij de kinderrechter?

Het is aan de raad voor de kinderbescherming om te bepalen of het een zaak al dan niet in onderzoek neemt. Als de raad voor de kinderbescherming na onderzoek tot het oordeel komt dat een kinderbeschermingsmaatregel noodzakelijk is, dient de raad voor de kinderbescherming een verzoekschrift in bij de kinderrechter. Hierbij geldt: een kinderbeschermingsmaatregel is een ultimum remedium. Hiertoe wordt pas overgegaan als de ontwikkeling van het kind (ernstig) wordt bedreigd en het duidelijk is dat hulpverleners in het vrijwillig kader, samen met de jongere, diens gezin en anderen in zijn omgeving, die bedreiging niet zullen kunnen wegnemen

Wie kan de opdracht geven voor jeugdreclassering?

Jeugdreclassering wordt in verschillende fasen en modaliteiten van het jeugdstrafrecht toegepast. De jeugdreclassering kan daartoe opdracht krijgen van de rechter, het openbaar ministerie, directeur van een justitiële jeugdinrichting of de raad voor de kinderbescherming. Jeugdreclassering wordt ingezet naar aanleiding van een strafbaar feit of ter ondersteuning van de tenuitvoerlegging van een strafrechtelijke beslissing. Kan obv vrijwilligheid of gedwongen worden opgelegd.

Hoe wordt de rechtspositie in de Jeugdwet vorm gegeven?

In dit wetsvoorstel wordt de rechtspositie van jeugdigen en ouders vorm gegeven door bepalingen over:
a. de verplichte informatie aan jeugdigen en ouders over de te verlenen jeugdhulp,
b. het toestemmingsvereiste,
c. een effectieve en laagdrempelige klachtenbehandeling, en
d. het realiseren van medezeggenschap van jeugdigen en hun ouders (cliëntenraad).

Hoe kan de gemeente de kwaliteit van de jeugdhulp-instellingen controleren?

Bij de financiering van de jeugdhulp kunnen gemeenten middels het contract kwaliteitseisen stellen aan de te leveren diensten. Verder kunnen gemeenten gebruik maken van keurmerken, klachtenregistratie en onderzoeken naar klanttevredenheid

Welk doel heeft de certificering van de instellingen die uitvoering geven aan de kinderbeschermingsmaatregelen en de jeugdreclassering?

Kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering mogen alleen maar worden uitgevoerd door instellingen die van overheidswege gecertificeerd zijn. Doel van certificering is het behouden en het verbeteren van de kwaliteit van de uitvoering van de kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Gekozen is voor certificering vanwege de aard van de activiteit: het ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer van het kind en zijn gezin

De regering wil de kwaliteit van de jeugdhulp en de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering borgen. Zij wil hiertoe professionalisering in de jeugdhulp stimuleren door meer beroepen onder registratie en tuchtrecht te brengen. Om welke beroepen gaat het in eerste instantie?

De HBO-jeugdzorgwerker en de WO-gedragswetenschapper in de jeugdzorg (psycholoog en orthopedagoog). Er zijn competentieprofielen ontwikkeld en er is een uitstroomprofiel jeugdzorgwerker vastgesteld. Voor de twee nieuw op te zetten beroepsgroepen wordt er één kwaliteitsregister gerealiseerd alsmede tuchtrechtspraak in verschillende, aan de beroepsgroepen gerelateerde kamers van het in te stellen tuchtcollege.

Welke nieuwe gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de overige specialistische vormen van zorg en ondersteuning worden met de Jeugdwet gedecentraliseerd?

- hulp voor jeugdigen met psychische klachten of stoornissen (voorkomen, behandelen en genezen),
- hulp voor jeugdigen met een verstandelijke beperking,
- begeleiding en persoonlijke verzorging jeugdigen en
- gesloten jeugdhulp in het kader van ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen

Wat valt onder de hulp voor jeugd met psychische klachten of stoornissen?

Binnen dit palet van zorg vallen onder andere de preventieve zorg, zoals die voor kinderen van ouders met psychiatrische of verslavingsproblematiek (KOPP/KVO), die nu nog onder de Wmo valt, en geïndiceerde preventie, participatie in zorgadviesteams, diagnose, behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie tussen 7 en 12 jaar, gesprekstherapie bij een psycholoog, psychiatrische gezinsbegeleiding, verslavingszorg, e-health, acute psychiatrie, vroegkinderlijke traumabehandeling en de multidisciplinaire zorg vanuit de ggz

Waar hebben de begeleiding en de persoonlijke verzorging betrekking op in de Jeugdwet?

De begeleiding en de persoonlijke verzorging hebben betrekking op jeugdigen die door een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking, of door somatische of psychiatrische problemen, niet zelfredzaam zijn. Activiteiten op het gebied van de persoonlijke verzorging bij jeugdigen tot 18 jaar zijn gericht op het opheffen van een tekort aan zelfredzaamheid bij algemene dagelijkse levensverrichtingen

Welke maatregelen kunnen worden toegepast ihkv gesloten jeugdhulp?

Deze maatregelen betreffen:
- beperking van de bewegingsvrijheid in en rond de gesloten accommodatie (6.3.1),
- het tegen de wil van de jeugdige toepassen van jeugdhulpverleningsprogramma’s en de eventueel daarin opgenomen geneeskundige behandelmethoden (6.3.2),
- beperkingen in het contact met de buitenwereld (6.3.3)
- controlemaatregelen (6.3.4)
- beperkende maatregelen tijdens het vervoer van de jeugdige (6.3.5

Hoe verhoudt zich de proportionaliteit mbt de vrijheidsbeperking?






Het proportionaliteitsbeginsel verlangt een redelijke verhouding tussen het te dienen belang en de vrijheidsbeperking. De vrijheidsbeneming en de vrijheidsbeperkende maatregelen mogen niet onevenredig zijn in verhouding tot het met de gesloten jeugdhulp te dienen doel

Welke twee uitgangspunten kent het toezicht op de jeugdzorg?

- Het eerste is dat burgers (jongeren en ouders) erop mogen vertrouwen dat daar waar wettelijke kwaliteitseisen worden gesteld aan jeugdhulp, er ook controle plaats vindt op de naleving van die voorschriften.
- Het tweede uitgangspunt is dat het belangrijk is voor de uitvoerders (jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen) om te weten waarop zij gecontroleerd worden en welke gevolgen het niet naleven van de wet kan hebben

Wat is 'risicobebaseerd toezicht door de inspectie?

De inspecties houden risicogebaseerd toezicht, wat betekent dat zij het meest intensief toezicht houden op die plaatsen waar volgens hun inschatting de risico’s voor de betreffende jongeren het grootst zijn. Deze inschatting maken zij op basis van een zorgvuldige risicoanalyse van de verschillende jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen. Hoe hoger de risico-inschatting uitvalt, des te meer aandacht krijgt een aanbieder of een sector in het voorgenomen toezicht.
Het toezicht vindt zowel aangekondigd als onverwacht plaats

Naast het reguliere toezicht voeren inspecties nog twee vormen uit. Welke zijn dat?

Naast het (regionaal georganiseerde) toezicht op de jeugdhulpaanbieders of gecertificeerde instellingen voeren de inspecties thematisch toezicht uit. Ook dit toezicht is risicogebaseerd. Tot slot voeren de inspecties, vaak in samenwerking met één of meer andere inspecties, calamiteitentoezicht uit. Hiervan is sprake bij fatale incidenten of wanneer sprake is van ernstig letsel (door geweld of seksueel misbruik).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo