Strafmachtrecht - Het actieve nationaliteitsbeginsel

17 belangrijke vragen over Strafmachtrecht - Het actieve nationaliteitsbeginsel

Wat is het actieve nationaliteitsbeginsel?

Wanneer een staat de werking van zijn strafwet verbindt aan gedragingen door zijn onderdanen dan spreekt men over toepassing van het actieve nationaliteitsbeginsel. 

Wat is het fundament voor het actief nationaliteitsbeginsel?

Dat een onderdaan in ruil voor bescherming die zijn staat hem in buitenland geeft, tegenover het over hem gestelde gezag diens wetten trouw dient na te leven (soort Treupflicht).

Wat gebeurt er wanneer een staat zijn strafwetten toepast op zijn onderdanen, zonder met de lex loci rekening te houden? 

Breidt de werking van zijn strafwet te ver uit indien daarvoor geen andere grondslag is aan te wijzen zoals in het bijzonder internationale verplichtingen tot strafbaarstelling en vervolging.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wanneer is het onbeperkt actieve personaliteitsbeginsel te rechtvaardigen?

Wanneer het noodzakelijk is ter handhaving van normen waarvan de naleving door onderdanen in het buitenland van wezenlijk belang wordt geacht en waarvoor de wetgeving in het buitenland onvoldoende bescherming biedt.

Welke vormen van het actieve nationaliteitsbeginsel komen voor in de het Nederlandse strafmachtrecht?

Zowel het onbeperkte als het beperkte actieve nationaliteitsbeginsel.

Waar is het onbeperkte actieve nationaliteitsbeginsel vastgelegd?

Art. 5 lid 1 sub 1 Sr: misdrijven tegen de veiligheid van de Staat en de koninklijke waardigheid; mensensmokkel en (buitenlandse) tewerkstelling van in Nederland illegale vreemdelingen; het zichzelf of anderen ongeschikt maken voor de krijgsdienst; bigamie; de schending van geheimen alsmede een reeks misdrijven gepleegd tegen de rechtspleging van het Internationale Strafhof. En sekstoerisme en meisjesbesnijdenis in art, 5 lid 1 sub 3 Sr. Daarbij is het vereiste van dubbele strafbaarheid niet gesteld. En in art. 5a lid 1 Sr staat het actief domiciliebeginsel t.a.v. van sekstoerisme en meisjesbesnijdenis en zijn ook terroristische misdrijven toegevoegd.

Waar wordt de transformatieve interpretatie toegelaten?

In art. 5 Uitleveringswet en art. 7 lid 2 EVOS. Dat betekent dat de Nederlandse verdachte in het buitenland berecht kan worden, waarna hij zin straf in Nederland kan ondergaan of dat de strafvervolging aan Nederland kan worden overgedragen waarbij de Nederland niet zijn eigen strafrecht handhaaft maar de Nederlandse rechter optreedt als zaakwaarnemer (afgeleide strafmacht). Verder lijkt wel of de transformatieve interpretatie wordt afgewezen i.v.m. de legaliteit in het strafrecht en de wetenschap dat de straffeloosheid van in het buitenland begane delicten ook op anderen wijzen voorkomen kan worden.

Bevat de Nederlandse wet artikelen waarin een 'transformatieve interpretatie is opgenomen?

Ja, personen in de openbare dienst van een vreemde staat of van een volkenrechtelijke organisatie worden bv in art. 178a, 185a en 364a Sr gelijkgesteld met ambtenaren.

Wat wordt onder een strafbaar feit verstaan in de context van art. 5 Uitleveringswet?

Onder een naar Nederlandse recht strafbaar feit (wordt) mede verstaan een feit waardoor inbreuk is gemaakt op de rechtsorde van de verzoekende staat terwijl krachtens de Nederlandse wet een zelfde inbreuk op de Nederlandse rechtsorde strafbaar is.

Wat is een analogische transformatie?

Het buitenlands begane feit wordt dan omgezet (getransformeerd) in een binnenlands gepleegd feit waarvan vervolgens wordt nagegaan of dat naar de strekking ook strafbaar zou zijn als het hier gepleegd was.

Wat is de transformatieve interpretatie methode?

Hier geabstraheerd van de impliciet of ecpliciet nationale kenmerken van het feitencomplex waarvan moet worden beoordeeld of dat door de Nederlandse strafwet als een misdrijf wordt beschouwd.

Waar ging het in arrest Vissersschip Linquenda over?

Dat Nederlandse bestanddelen (Boek I WvSr Titel I en II) niet op hun buitenlandse evenknie. Zoals de term 'wettelijk voorschrift' waarmee in art. 184 Sr wordt gedoeld op enig Nederlands wettelijk voorschrift.

Waar staat het beperkte actieve nationaliteitsbeginsel?

Ook in art. 5 Sr: het betreft slechts feiten die in het land van begaan strafbaar zijn gesteld en volgens Nederlands recht een misdrijf opleveren. Dat is de eis van dubbele strafbaarheid.

Wanneer wordt gesproken van abstracte dubbele strafbaarheid?

Als bij de beoordeling van de strafbaarheid naar buitenlands recht alleen de buitenlandse delictsomschrijving in aanmerking wordt genomen.

Wanneer is sprake van concrete dubbele strafbaarheid?

Bij een meeromvattend onderzoek, waarin ook aandacht wordt besteed aan bv vervolgingsuitsluitingsgronden, wordt de term concrete dubbele strafbaarheid gebezigd.

Wat acht de Nederlandse rechter voldoende?

Dat het feit valt binnen de termen van een delictsomschrijving: verjaring in het buitenland staat in dit verband niet in de weg aan vervolging in Nederland (arrest HR).

Hoe is strafmacht geregeld bij ambtenaren?

Een uiting van het actief nationaliteitsbeginsel: art. 6 sub 1 Sr verklaart de Nederlandse strafwet toepasselijk op de Nederlandse ambtenaar die zich buiten Nederland schuldig maakt aan een der ambtsmisdrijven beschreven in 28e titel boek II (ambtsmisdrijven). 

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo