Startpagina / Samenvattingen / Handboek internationaal strafrecht schets van het Europese en internationale strafrecht / olw-overlevering-persoon

Overlevering en uitlevering - De overleveringsprocedure

33 belangrijke vragen over Overlevering en uitlevering - De overleveringsprocedure

Wat regelt de Overleveringswet?

De procedures van overlevering dóór een Nederlandse justiële autoriteit én overlevering áán een Nederlnadse justitiële autoriteit, oftewel inlevering.

Wat is een doelstelling van het Kaderbesluit?

Het terugdringen van de rol van de centrale autoriteiten, in het bijzonder van politieke ambtsdragers zoals de MvJ, in de overleveringsprocedure, zodat de besluitvorming niet langer afhankelijk is van overwegingen van beleidsmatige, diplomatieke of politieke aard.

Wat wordt bestaan onder het begrip rechterlijke of justitiële autoriteit?

Dat is onduidelijk: het kunnen rechters, openbare aanklagers, politiediensten en sommige staten hebben zelf de MvJ aangewezen als justitiële autoriteit (de laatste staat op gespannen voet met het kaderbesluit).

Hoe is de Overleveringswet in Nederland geregeld?

Het verdeelt de taken over leden van het OM en de rechter. Anders dan in de Uitleveringswet is de MvJ niet betrokken bij de beslissing over de inwilliging van een EAB. De Overleveringswet concentreert de behandeling van een door een buitenlandse justiële autoriteit uitgevaardigd EAB bij het arrrondissementsparket Amsterdam en de Rechtbank Amsterdam. De concentratie bij één gerecht dient de efficiency, omdat overlevering 'een specialisme is dat alleen bij regelmatige toepassing wordt beheerst en de rechtseenheid, nu tegen uitspraken in overleveringszaken geen gewoon rechtsmiddel openstaat.

Hoe kan de rolverdeling tussen de OvJ Amsterdam en de Rechtbank Amsterdam worden samengevat?

De OvJ ontvangt het EAB en initieert de overleveringsprocedure door het EAB bij de rechtbank aanhangig te maken, de Rechtbank Amsterdam neemt de beslissing over de tenuitvoerlegging van het EAB, waarna de OvJ deze beslissing ten uitvoer legt (zgn feitelijke overlevering). Tot uitvaardiging van een Nederlands EAB is iedere OvJ bevoegd, dus ook de OvJ bij een ander arrondissementsparket dan dat te Amsterdam.

Waarvoor biedt het EAB een grondslag?

Voor de vrijheidsbeneming in de uitvoerende lidstaat in afwachting van de beslissing over overlevering en voor de overlevering zelf.

Wat moet aan het EAB ten grondslag liggen?

Een nationale titel tot vrijheidsbeneming, een voor tenuitvoerlegging vatbaar - bevel tot voorlopige hechtenis of een onherroepelijk tot vrijheidsstraf veroordelend vonnis ex art. 2 lid 2 onder c OLW. Hiermee verkrijgt het EAB als ware de nationale titel tot vrijheidsbeneming voor de werking binnen de EU.

Wat moet het EAB bevatten?

De gegevens op grond waarvan de uitvoerende justitiële autoriteit kan beoordelen of aan de voorwaarden voor overlevering is voldaan. Model EAB staat in het KEAB en OLW.

Wat is een Schengen Informatie Systeem (SIS) signalering?

Een SIS signalering geldt als titel voor voorlopige aanhouding, in afwachting van de toezending van het EAB.

Wat is nog meer niet van toepassing op de overleveringsprocedure?

Art. 6 EVRM aangezien het onderzoek naar de voorwaarden voor overlevering levert niet een vaststelling van de 'burgerlijke rechten en verplichtingen' van de opgeëiste persoon noch een bepaling 'van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging' op.

Wat als de verdachte niet meer in Nederland is terwijl er een verzoek is gedaan tot overlevering?

De aanwezigheid van de opgeëiste persoon in Nederland is een preliminaire voorwaarde voor overlevering. Zonder de aanwezigheid kan Nederland niet voldoen aan de verplichting van art. 35 lid 1 OLW om de opgeëiste persoon binnen tien dagen na de uitspraak waarbij de overlevering wordt toegestaan ter beschikking van de uitvaardigende justitiële autoriteit te stellen. Als tijdens de procedure blijkt dat de - opgeëiste persoon - niet meer in Nederland is dan is de OvJ niet ontvankelijk in zijn vordering.

Wat houdt de zitting ex art. 25 OLW in?

De zitting is geen 'terecht-zitting': de opgeëiste persoon staat niet in Nederland terecht. Hij wordt alleen op vordering van de OvJ gehoord op het EAB. Niet alle bepalingen van Sv zijn van toepassing, art 30 lid 1 OLW.

Over welke drie kwesties moet de rechtbank zich buigen?

vaststellen identiteit van de opgeëiste persoon en zijn nationaliteit en verblijfsstatus (voorwaarden voor overlevering ex art. 6 OLW)
de rechtbank moet de ontvankelijkheid van het EAB onderzoeken, voldoet het EAB aan de in de OLW gestelde eisen (art. 2 OLW)
dient de rechtbank te onderzoeken of de overlevering moet worden toegestaan of geweigerd. Maatstaf: artt. 5 t/m 14 OLW zoals de dubbele strafbaarheid en de afwezigheid van weigeringsgronden.

Wat zijn de mogelijkheden van de opgeëiste persoon en de raadsman?

Die worden in de gelegenheid gesteld om hun standpunt ten aanzien van de overlevering naar voren te brengen ex art. 26 lid OLW. Zij kunnen een beroep doen op weigeringsgronden en trachten aan te tonen dat hij niet schuldig is aan het feit waarvan hij in de uitvaardigende lidstaat wordt verdacht of waarvoor hij aldaar is veroordeeld (verweer: 'ten aanzien van de opgeëiste persoon geen sprake kan zijn van een vermoede van schuld ex art. 28 lid 2 OLW).

Bij wie ligt de bewijslast dat de opgeëiste persoon (on)schuldig is?

Bij de opgeëiste persoon: hij zal zijn onschuld tijdens de zitting moeten aantonen. Echter, aanhouding van de zitting voor het horen van getuigen of deskundigen ter onderbouwing van het onschuldverweer is niet mogelijk.

Wanneer moet de rechtbank hebben besloten over de overlevering?

binnen 60 dagen ex art. 22 lid 1 OLW
termijn kan worden verlengd met 30 dagen ex art. 22 lid 3 LOW
verdere verlenging kan alleen onder gelijktijdige schorsing van de opgeëiste persoon uit de overleveringsdetentie ex. art. 22 lid 4 OLW

Hoe neemt de rechtbank haar beslissing?

De rechtbank legt haar beslissing neer in een uitspraak, maar niet in een vonnis (niet-strafrechtelijke karakter van de overleveringsprocedure)

Wat moet de uitspraak bevatten?

Als de rechtbank de overlevering toestaat, dan moet de uitspraak een feitenomschrijving bevatten, een vermelding van de feiten waarvoor overlevering is toegestaan (werking specialiteitsbeginsel). Tevens moeten de toepasselijke bepalingen van de OLW worden vermeld. Wanneer de rechtbank een beroep op een weigeringsgrond verwerpt, dan zal de uitspraak op dat punt een motivering moeten inhouden. Hetzelfde geldt, indien de rechtbank een onschuldverweer passeert ex art. 28 lid 6 OLW.

Staat er een beroep open tegen de uitspraak van de rechtbank?

Nee, alleen een beroep in cassatie in het belang der wet (art. 29 lid 2 OLW). De beslissing is dan ook dadelijk uitvoerbaar ex art. 29 lid 1 OLW.

Wat is de slotfase van de overleveringsprocedure?

De feitelijke overlevering: oftewel de gevankelijke verwijdering van de opgeëiste persoon uit Nederland en zijn terbeschikkingstelling aan de uitvaardigende justitiële autoriteit. De OvJ te Amsterdam is belast met de feitelijke overlevering.

Hoe verloopt de procedure van de feitelijke overlevering?

de OvJ stelt in overleg met de autoriteiten van de uitvaardigende lidstaat datum en plaats van de overdracht vast en organiseert het transport
de opeiste persoon moet binnen tien dagen na de uitspraak feitelijk worden overgeleverd, de termijn éénmaal worden verlengd ex art 35 OLW

Welke bevoegdheid heeft de OvJ bij de feitelijke overlevering?

De OvJ heeft niet de vrijheid om de overlevering achterwege te laten.Wel kan in een aantal gevallen de feitelijke overlevering tijdelijk opschorten. Bijvoorbeeld 'zolang er ernstige humanitaire redenen bestaan die aan de feitelijke overlevering in de weg staan'. In art. 35 lid 3 OLW wordt gewezen op een zodanige gezondheidstoestand van de opgeëiste persoon dat reizen niet verantwoord zou zijn (art. 35 lid 3 OLW).

Kan een opgeëiste persoon een klacht indienen bij het EHRM?

Ja, mits de aangevoerde grieven 'in substance' al - tot in hoogste instantie - zijn aangevoerd in de Nederlandse procedures (uitputting van 'domestic remedies' ex art. 35 lid 1 EVRM). Tevens kan de opgeëiste persoon aan de President van het EHRM verzoeken om bij wijze van (bindende) voorlopige maatregel bepalen dat de feitelijke overlevering niet ten uitvoer wordt gelegd, in afwachting van de beslissing op de klacht.

Welke gevolgen heeft de toepassing van de verkorte procedure?

Door instemming met onmiddellijke overlevering doet de opgeëiste persoon dus afstand van het recht op een met rechtswaarborgen omgeven zitting van de rechtbank.
De verklaring heeft op de tweede plaats tot gevolg dat de opgeëiste persoon geen beroep meer toekomt op de bescherming van het specialiteitsbeginsel ex art. 43 lid 3 OLW.

Wat is verder van belang bij het instemmen met een verkorte procedure?

Dat een eenmaal gegeven instemming niet meer kan worden herroepen (art. 39 lid 2 OLW) en dat voor het afleggen van de verklaring moet hem daarom op de gevolgen daarvan worden gewezen ex art. 39 lid 4 OLW. De horende functionaris moet hem er ook op wijzen dat hij zich kan doen bijstaan door een advocaat ex art. 39 lid 3 OLW.

Wie beslist over de verkorte procedure?

Uiteindelijk de OvJ te Amsterdam. Hij beslist namelijk of gevolg wordt gegeven aan de verklaring van de opgeëiste persoon. Deze beslissing moet hij nemen binnen tien dagen nadat de verklaring is afgelegd (art. 40 lid 1 OLW)

Wanneer moet de OvJ de overlevering achterwege laten?

Indien zich één van de weigeringsgronden van de artt. 6 lid 2 OLW en 9 t/m 11 OLW voordoet of indien tegen de opgeëiste persoon in Nederland nog een strafvervolging loopt of een voor executie vatbaar strafvonnis voorhanden is (ter zake van een ander feit dan waarop de signalering of het EAB ziet) aanhangig is (art. 40 lid 3 OLW). In andere gevallen kan de OvJ afzien van de verkorte procedure, bv indien de terugkeergarantie van een Nederlander ontbreekt of indien hij twijfelt over de dubbele strafbaarheid.

Wat kan een titel zijn voor de voorlopige aanhouding?

Een signalering via SIS of Interpol ex art. 15 OLW. Voorlopig betekent in afwachting van de ontvangst van een EAB.

Wat is de grondslag voor de aanhouding?

Het EAB en vanaf de aanhouding gaat de termijn lopen waarbinnen de rechtbank over de overlevering moet beslissen ex art. 22 OLW. De vrijheidsbeneming vanaf de aanhouding tot de uitspraak van de rechtbank kan hoogtes negentig dagen duren. Indien de rechtbank op de negentigste dag nog geen beslissing heeft genomen, moet de overleveringsdetentie onder voorwaarden worden geschorst ex art. 22 lid 4 OLW.

In welke bijzondere gevallen kan na de vrijheidsbeneming na de uitspraak van de rechtbank worden telkens met 30 dagen worden verlengd?

in geval van concurrentie met een uitleveringsverzoek of met een overleveringsverzoek van een internationaal, terwijl de MvJ nog niet op dat verzoek heeft beslist ex art. 34 lid 2 sub a OLW, en
indien de overlevering niet binnen de gestelde termijn heeft kunnen plaatsvinden ex art. 34 lid 2 sub b OLW (bedoeld zijn gevallen van overmacht ex art. 35 lid 2 OLW en gevallen waarin om humanitaire redenen uitstel is verleend ex art. 35 lid 3 OLW.

Wat zijn in beslag genomen voorwerpen?

Voorwerpen die kunnen dienen als bewijsstuk of die van het strafbare feit afkomstig zijn, maar niet voorwerpen die de opbrengst van het strafbare feit, d.w.z. het wederrechtelijk verkregen voordeel, vormen.

Wie beslist over de afgifte van in beslag genomen voorwerpen?

Op grond van art. 50 OLW beslist de Rechtbank Amsterdam over de afgifte aan de uitvaardigende justitiële autoriteit dan wel de teruggave aan de opgeëiste persoon als de rechtbank de overlevering heeft toegestaan.
Heeft de OvJ te A'dam beslist dat de verkorte procedure zal worden gevolgd dan beslist hij over afgifte ex art 50 lid 3 OLW.

Wie mag een EAB uitvaardigen (overlevering aan Nederland)?

Iedere OvJ ex art. 44 OLW of de persoon signaleren in de SIS of via Interpol ex art. 46 lid 2 OLW.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Handboek internationaal strafrecht schets van het Europese en internationale strafrecht | 9789013042764 | J M Sjöcrona, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.