Overdracht en overname van de tenuitvoerlegging van buitenlandse strafrechtelijke beslissingen - Overname door Nederland

21 belangrijke vragen over Overdracht en overname van de tenuitvoerlegging van buitenlandse strafrechtelijke beslissingen - Overname door Nederland

Welke procedures zijn er om de tenuitvoerlegging van buitenlandse strafrechtelijke beslissingen over te nemen door Nederland?

  1. de gerechtelijke of exequaturprocedure waarin het buitenlandse vonnis en de daarbij opgelegde vrijheidsbenemende of confiscatiesanctie wordt omgezet in een Nederlandse rechterlijke beslissing. 
  2. De WOTS kent drie modaliteiten van buitengerechtelijke procedures: a) de procedure tot overname van de tenuitvoerlegging van een geldboete ex art. 34-37, b) die tot overname van toezicht op de naleving van voorwaarden ex art 38-42 en c) die tot onmiddellijke tenuitvoerlegging ex art. 43 WOTS. 
  3. regelt de WOTS de tenuitvoerlegging van verstekvonnissen ex art. 44-47.

Waar begint het verzoek (procedure)?

Art. 15 lid 1 WOTS bij de MvJ die het verzoek vervolgens in handen moet stellen van de OvJ. Hierop zijn twee uitzonderingen: 1) het verzoek kan 'rauwelijks' worden afgewezen als het niet aan bepaalde minimumvoorwaarden voldoet en 2) bij onmiddellijke tenuitvoerlegging rechtstreeks naar het Hof Arnhem wordt verstuurd voor advies, De OvJ brengt ex art. 16 WOTS advies uit aan de MvJ. De MvJ beslist. Alleen aan de weigering van verlof door de rechtbank is de MvJ gebonden.

Wat betekent de term 'exequatur'?

Verlof tot tenuitvoerlegging door een Nederlandse rechterlijke instantie van een buitenlandse rechterlijke beslissing. Dat kan ook een politie- of kinderrechter zijn, indien het in Nederland ten uitvoer te leggen gedeelte van de vrijheidsbenemende sanctie de duur van zes maanden niet overschrijdt.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Uit welke fasen bestaat de exequaturprocedure?

  1. doet de exequaturrechter onderzoek naar de toelaatbaarheid van de tenuitvoerlegging van het buitenlandse strafvonnis
  2. de rechter zal de in het buitenland opgelegde straf, met inachtneming van de toepasselijke verdragsbepalingen, omzetten in een Nederlandse straf 

Welke straf is naar Nederlandse maatstaven passend?

  • ernst van het feit
  • omstandigheden waaronder het is gepleegd
  • de persoon van de dader
Bij de vervanging van sancties dient de rechter ook rekening te houden met internationale gevoeligheden. De Nederlandse exequaturrechter heeft de volle vrijheid een straf op te leggen die hem in het licht van alle omstandigheden rechtvaardig en doelmatig voorkomt. De rechter kan bij de omzetting van de straf zelfs acht slaan op feiten en omstandigheden die de buitenlandse rechter niet heeft gekend. 

Waar houdt de rechter in praktijk onder meer rekening mee bij een exequaturprocedure?

  • eigen risico van de dader
  • buitenlandse detentieomstandigheden
  • winstbejag bij het plegen van het strafbare feit
  • strafreductie
  • strafrechtelijk verleden van de veroordeelde
  • verminderen toerekeningsvatbaarheid 
  • vervroegde invrijheidstelling

Wat wordt onderzocht in procedure van de voortgezette of onmiddellijke tenuitvoerlegging? 

Hierin wordt onderzocht of tenuitvoerlegging van de buitenlandse sanctie in Nederland kan worden voortgezet, zonder in een Nederlandse straf te worden geconverteerd. Door MvJ na inwinnen advies Penitentiaire kamer te Arnhem.

Hoe geschiedt de tenuitvoerlegging van geldboeten?

Zonder rechterlijke tussenkomst krachtens een beslissing van de OvJ, die de veroordeelde in de gelegenheid moet stellen te worden gehoord ex art. 34 WOTS (Rechtbank heeft hierbij geen taak, behoudens eventueel verlof te geven voor vervangende hechtenis). De OvJ onderzoekt of er weigeringsgronden zich voordoen. Zodra de OvJ een exceptie signaleert dan meldt hij dit aan de MvJ. Het staat de OvJ niet vrij om wijzigingen aan te brengen, wel mag het maximum naar Nederlands recht niet worden overschreden. Rechter kan ook oordelen over een bezwaar tegen de beslissing van de OvJ. 

Kunnen voorwaardelijke veroordeling worden overgenomen?

Ja, ex art 38 WOTS kan Nederland de uitoefening van toezicht op de naleving van de voorwaarden over nemen. De in Nederland te hanteren maatregelen van toezicht mogen niet zwaarder zijn dan die in de Staat van veroordeling.

Welke modaliteiten kent de vrijheidsbeneming ter terechtzitting?

  • gevangenhouding van de gedetineerde die al 'voorlopig' van zijn vrijheid is beroofd
  • gevangenneming ex art 29 WOTS als het gaat om een geval waarvoor voorlopige aanhouding mogelijk zou zijn geweest.

Hoe is het met de inbeslagneming geregeld?

  1. Ex art 13 in het kader van het SFO
  2. gevallen (los van SFO) waarin ten tijde van het verzoek in de verzoekende Staat nog geen confiscatiesanctie is uitgesproken, veiligstelling van de mogelijkheid tot verbeurdverklaring en tot bevriezing van voorwerpen tot bewaring van het recht tot verhaal in de verzoekende Staat (ontnemingssanctie)
  3. ex art. 13 b WOTS het geval dat in de verzoekende staat reeds een confiscatiesanctie is opgelegd die (gedeeltelijk) in Nederland moet worden tenuitvoergelegd.
Ex art 13c WOTS kan alleen in beslag worden genomen (aan de verzoekende staat overdragen) als het verdrag daarin in voorziet

Wat zijn de voorwaarden (weigeringsgronden) voor overname?

  • Dwingende exceptie moet altijd worden toegepast art 3-7 WOTS
  • Facultatieve exceptie is een weigeringsgrond die mag worden toegepast indien de aangezochte staat daartoe aanleiding ziet ex verdrag of WOTS
  • Als in het verdrag een facultatieve weigeringsgrond aanwezig is maar niet in de WOTS dan biedt het redelijkheidscriterium van art 30 lid 1 sub d WOTS de rechter toch een rechtsgrond voor het inroepen ervan.
  • Ook buiten de genoemde artikelen zijn de MvJ en de rechter vrij rechtshulp te weigeren indien het verdrag daartoe de ruimte laat; vooral de exceptie van strijd met de openbare orde is hier van belang.

Wie kan het verzoek doen voor overdracht en overname tenuitvoerlegging buitenlandse strafrechtelijke beslissingen?

Ex art. 2 lid 3 VOGP kan het verzoek uitgaan van de Staat van veroordeling of (mede) van de Staat van tenuitvoerlegging. Veroordeelden hebben zelf geen afdwingbaar volkenrechtelijk gegarandeerd verzoeksrecht.

Is er een verdrag nodig voor de tenuitvoerlegging in Nederland van buitenlandse rechterlijke beslissingen?

Ja, zonder verdragsbasis vindt tenuitvoerlegging niet plaats ex art. 2 junctie art. 30 lid 1 WOTS.

Welke sancties zijn uitgesloten voor overname door Nederland?

  1. veroordelingen tot vergoeding van de door de benadeelde partij gelegden schade (uit zo'n veroordeling ontstaat namelijk een civielrechtelijke vordering, hiervoor zijn civielrechtelijke executieverdragen bedoeld)
  2. Ex art. 3 sub b WOTS een veroordeling tot betaling van proceskosten (civiele vordering)
  3. gijzeling (drugsdelicten) die nakoming beoogd van een administratieve betalingsverplichting af te dwingen (is geen strafsanctie die beheerste wordt strafrechtelijke executieverdragen en de WOTS).

Moet de beslissing voor tenuitvoerlegging vatbaar zijn?

Ja, ex art. 3 WOTS moet de beslissing voor tenuitvoerlegging vatbaar zijn om voor overname in aanmerking te kunnen komen (kracht van gewijsde).
Bij verstekvonnissen kan dit anders zijn mits zij maar voortenuitvoerlegging vatbaar zijn.

Hoe wordt de buitenlandse strafbaarheid aangenomen?

Op basis van de veroordelende beslissing. Strafbaarheid naar Nederlands recht moet worden onderzocht. Daarbij moet de methode van art. 3 lid 2 WOTS worden toegepast. Deze werkwijze van 'analogische transformatie' eist dat wordt onderzocht of een vergelijkbare inbreuk op de Nederlandse rechtsorde naar Nederlands recht strafbaar was geweest indien het feit was begaan onder Nederlandse rechtsmacht.

Wat voegt art. 3 lid 2 sub d WoTS toe?

Naast de eis van abstracte ook de concrete dubbele strafbaarheid van het feit, dat de dader ook naar Nederlands recht strafbaar zou zijn geweest. Deze voorwaarde van dubbele strafbaarheid in concreto heeft tot praktische gevolg, dat indien ter zake verweer wordt gevoerd - met name: een strafuitsluitingsgrond wordt opgeworpen - de Nederlandse autoriteit onder omstandigheden de gegrondheid ervan moet onderzoeken. In het concrete geval is altijd het strafbaarheidscriterium uit het toepasselijke verdrag beslissend (alleen feit of dader of allebei).

Welke mogelijkheid biedt een beroep op strafuitsluitingsgrond?

Dat het nodig kan zijn dat de rechter de 'feitelijke grondslag' ervan zelf onderzoekt, vooral als uit de over te nemen beslissing volgt dat de veroordeelde instantie heeft verzuimd zich over die feiten uit te laten ex art 28 lid 5 WOTS. Aanvullend onderzoek is ook mogelijk i.v.m. ontoerekeningsvatbaarheid.

Hoe is de rechtsbijstand geregeld?

  • Is de veroordeelde in Nederland in verzekering, bewaring gesteld en/of gevangengenomen,  geldt de piketregeling van art. 40 Sv mutatis mutandis ex art 64 WOTS.
  • In de procedure van onmiddellijke tenuitvoerlegging voorziet de WOTS niet in de mogelijkheid van rechtsbijstand (is er wel een advocaat dan wordt hij in de gelegenheid gesteld om opmerkingen te maken).
  • Gaat het om een procedure tot overname van een geldboete, voorziet art. 35 lid 6 (pas) in rechtsbijstand vanaf het moment dat de politierechter (meervoudige kamer) het bezwaarschrift behandelt dat de veroordeelde tegen de beslissing van de OvJ tot overname heeft ingediend.

Hoe is de overdracht door Nederland geregeld?

  • art. 51-55 WOTS betreft de gang van zaken bij Nederland als verzoekende staat
  • art. 56-57 WOTS als aangezochte staat.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo