Startpagina / Samenvattingen / HANDBOEK Mediation in Strafzaken / premoderne-schadevergoeding-vergelding

MISDAADRECHT IN DE PREMODERNE TIJD (TOT CA. 1500)

29 belangrijke vragen over MISDAADRECHT IN DE PREMODERNE TIJD (TOT CA. 1500)

Waarom bestaat het publieke strafrecht volgens de standaardhandboeken over strafrecht?

- De straf is verdiend vanwege een misdaad
- Vergelding is een belangrijke reden voor straffen
- Het gaat om het bestraffen van mensen die verwijtbaar een misdaad begaan hebben

Waarom wordt het straffen van daders overgelaten aan de staat in een beschaafde samenleving?

- Slachtoffers hebben moeite met het behouden van maat
- Eigenrichting hoort niet thuis in een beschaafde samenleving
- De staat kan vaak rechtvaardiger reageren dan individuele slachtoffers

Wat biedt het publieke strafrecht volgens de gangbare visie?

- Bescherming van daders, slachtoffers en de gemeenschap
- Unieke bescherming die elders niet te vinden is

Welke periode wordt beschouwd als de premoderne tijd in relatie tot misdaadrecht?

- Periode vóór ca. 1200-1500
- Culturen van o.a. de Grieken, Romeinen, Germanen
- Omvat ook nog bestaande traditionele culturen zoals de Maori's

Hoe werd misdaadrecht benaderd in de premoderne tijd volgens de tekst?

- Misdaadrecht werd bekeken vanuit privaatrechtelijk perspectief
- Niet exclusief publiekrechtelijk zoals in moderne tijd

Waarom wordt het straffen van daders toevertrouwd aan de staat en niet aan individuele slachtoffers?

- Staat kan onpartijdiger zijn dan directe slachtoffers
- Voorkomt wraakacties en eigenrichting
- Beperkt kans op onrechtvaardige reacties op misdaad

Wat zijn voorbeelden van culturen die tot de premoderne tijd behoren volgens de tekst?

- Semitische volkeren in de tijd van het Oude Testament
- Grieken, Romeinen, Franken, Germanen, Angelsaksen

Hoe werd misdaadreactie vaak opgelost in traditionele culturen volgens de tekst?

- Op een fatsoenlijke manier, soms zonder geweld
- Met hulp van bloedverwanten en geestelijke/wereldlijke autoriteiten
- Eigenrichting had destijds geen negatieve connotatie

Waarom vermijdt de schrijver het gebruik van termen als 'premodern' en 'primitief'?

- Deze termen impliceren diskwalificatie
- Niet alles uit moderne tijd is per se beter

Wat impliceert het bekijken van misdaadrecht vanuit een privaatrechtelijk perspectief volgens de tekst?

- Misdaadrecht werd niet uitsluitend publiekrechtelijk benaderd
- Het strafrecht werd anders bekeken dan in de moderne tijd

Hoe werd in de Bijbels-Semitische en oude Grieks-Romeinse cultuur omgegaan met misdaden die nu als strafbare feiten worden beschouwd?

- Geen onderscheid tussen privaatrecht en strafrecht
- Misdaden werden gezien als zaken tussen betrokken partijen
- Daders moesten vrede herstellen met schadevergoeding en wedergoedmaking
- Proportionele wraak was toegestaan bij weigering tot onderhandelingen

Wat was de rol van de wet van vergelding in de premoderne tijd?

- Wet van vergelding niet letterlijk, maar symbolisch interpreteerbaar
- Pleger verplicht tot schadevergoeding
- Vergelding toegestaan bij weigeren/niet nakomen van afspraken
- Toepassing van fysiek geweld alleen als laatste redmiddel

Wat had in de premoderne tijd voorrang in het traditionele misdaadrecht?

- Voorkeur voor schadevergoeding, wedergoedmaking en verzoening
- Kernstuk van traditionele misdaadrecht
- Vermijden van fysiek geweld

Hoe wordt de wet van vergelding geïnterpreteerd in verband met proportionele wraakneming?

- 'Oog om oog, tand om tand' symboliseert schadevergoeding
- Pleger verplicht tot vergoeding bij misdaad
- Vergelding alleen na falen van onderhandelingen/nakomen afspraken

Wat bepaalde of proportionele wraakneming was toegestaan in de premoderne tijd?

- Toestemming indien onderhandelingen mislukten of afspraken niet werden nagekomen
- Dader en familie moesten bereid zijn tot overeenstemming
- Schadevergoeding en wedergoedmaking als prioriteit

Wat was de rol van wraakneming in de premoderne tijd volgens het gegeven stuk?

- Minder frequent dan vaak gedacht
- Gevaar van escalatie door wraakacties
- Toepassing van fysiek geweld pas na falen van andere middelen

Hoe werd de rol van de overheid gezien in misdadenzaken in de Bijbels-Semitische en oude Grieks-Romeinse cultuur?

- Overheid bemoeide zich niet met intermenselijke conflicten
- Misdaden werden gezien als zaken tussen betrokken partijen
- Daders verantwoordelijk voor herstellen vrede met slachtoffers/nabestaanden

Waarom gaf het traditionele misdaadrecht de voorkeur aan schadevergoeding en verzoening boven fysiek geweld?

- Om vermijden van escalatie en wraakcyclus te waarborgen
- Schadevergoeding gold als doeltreffender oplossing
- Fysiek geweld als laatste optie

Hoe werd de wet van de vergelding geïnterpreteerd in de Bijbels-Semitische en oude Grieks-Romeinse cultuur?

- Symbolisch en verplicht tot schadevergoeding
- Toestemming voor vergelding na falen onderhandelingen/nakomen afspraken

Wat is het doel van het dreigen met geweld in de premoderne tijd?

- Partijen rond de onderhandelingstafel krijgen
- Wraakneming ontlopen door asielrecht
- Daders bescherming bieden tegen wraakzuchtige slachtoffers/nabestaanden

Wat stond centraal tijdens de premoderniteit in de oplossing van conflicten?

- Consensus over schadevergoeding en wedergoedmaking
- Besprekingen en onderhandelingen tussen partijen
- Bemiddelende rol van gezagsdragers

Wanneer golden publieke straffen in de premoderne tijd?

- Enkel voor misdaden die de vorst/leenheer in gevaar brachten
- Vooral voor politieke misdaden
- Uitzondering op privaat-strafrechtelijke regel

Welke rol speelden wereldlijke en geestelijke gezagsdragers bij conflictoplossingen tijdens de premoderniteit?

- Betrokken bij besprekingen en onderhandelingen
- Voornamelijk bemiddelende en toezichthoudende rol
- Faciliteren van oplossingen tussen partijen

Wanneer strekte het publieke strafrecht zich soms uit tot andere misdaden in de premoderne tijd?

- Bij Romeinse keizers uit de 2e eeuw n. Chr. zoals Hadrianus en Marcus Aurelius
- Tijdens heerschappij van Middeleeuwse vorsten als Clovis en Karel de Grote
- In perioden met sterk overheidsgezag en imperialistische ambities

Wat gebeurde er in de late Middeleeuwen met betrekking tot de reactie op misdaden door overheden?

- Overheden namen touwtjes in eigen handen
- Conflictpartijen moesten verplicht rond de onderhandelingstafel zitten
- Streng straffen bij niet-nakoming en verbod op gewelddadige eigenrichting

Wat was de rol van de overheid bij strafoplegging tijdens de premoderne tijd?

- Toepassen van landzoen als straf
- Verbod op geweld door slachtoffers/nabestaanden
- Handhaving van geweldsmonopolie

Welke ontwikkeling vond plaats aan het einde van de premoderniteit met betrekking tot reacties op misdaad?

- Overheden verhoogden controle over reacties op misdaad
- Conflictpartijen verplicht om te onderhandelen (verplichte mediation)
- Overheid legde straffen op bij falende besprekingen tussen partijen

Wat had prioriteit bij de betaling: schadevergoeding aan het slachtoffer of een geldboete aan de overheid?

- schadevergoeding aan het slachtoffer
- geldboete aan de overheid

Wat gebeurde er als de door de overheid verplicht gestelde 'mediation' niet succesvol was?

- de overheid mocht de dader straffen voor zijn misdaad

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

HANDBOEK Mediation in Strafzaken

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding