Startpagina / Samenvattingen / HC's Groei en ontwikkeling / zwanger-zwangerschap-toenaam

Maternale adaptie aan en begeleiding van de zwangerschap

31 belangrijke vragen over Maternale adaptie aan en begeleiding van de zwangerschap

Waarom is kortademigheid bij een zwangere een subjectieve ervaring?

Er is nog steeds sprake van een adequate gaswisseling. Er is zelfs sprake van betere bloedgassen: er is een hogere pO2 en een lagere CO2. Het is dus lastig te onderscheiden wanneer 'kortademigheid' abnormaal is, het kan bijvoorbeeld ook passen bij een longembolie.

Waarom is er een hogere CO nodig bij een zwangere?

Om de behoefte van de organen, vooral de uterus, aan zuurstof en voedingsstoffen te voorzien

Waarom is er een afnamen van de totale perifere weerstand bij een zwangere? En waar kan dit tot leiden?

Daalt door vaatverwijding, dit gebeurt al heel vroeg om de zwangerschap. Dit kan leiden tot warmte-intolerantie, spider naevi en/of palmair erytheem.

Waarom is er een afnamen van de hemoglobineconcentratie bij een zwangere?

Heeft vooral te maken met verdunning van het bloed, een fysiologische bloedarmoede.

Hoe verloopt de bloeddruk van een zwangere in verschillende fases?

Vroeg: daling van de bloeddruk door vasodilatatie.
Op 28 tot 32 weken is de bloeddruk weer normaal, maar hierna loopt deze op.

Waarom kan je niet altijd spreken van zwangerschapshypertensie bij een zwangere met hoge bloeddruk?

Vrouwen laten vaak geen bloeddruk meten voor de zwangerschap, waardoor er geen referentiekader aanwezig is. Daardoor kan interpretatie lastig zijn. Als de bloeddruk hoog is, moet worden nagegaan of dit normaal is voor deze vrouw, of dat het zwangerschapshypertensie is en er mogelijk een risico op pre-eclampsie is.

Met hoeveel procent stijgt de erytrocytenmassa tijdens de zwangerschap? En van het plasma?

Erytrocytenmassa: 25%
Plasma: 40%
> het bloedvolume neemt dus vooral toe door meer vocht in de circulatie te brengen.

Waarom daalt de colloïd-osmotische druk bij een zwangere vrouw?

Omdat ook het aantal eiwitten per liter minder wordt. Het endotheel gaat lekken en daardoor ontstaat extravasatie van vocht en dus oedeem in de enkels of het gezicht, bij tot 80% van de zwangeren.

Als je lab doet bij een zwangere vrouw, welke onderdelen moeten dan ander worden geïnterpreteerd?

Verdunning zorgt voor een lager hemoglobine en hematocriet. Ook de erytrocytconcentratie daalt.
MCV, MCH, MCHC zijn zo goed als onveranderd.
Leukocytengetal neemt toe: zwangerschap is een inflammatoire toestand.
Trombocytengetal daalt iets (zie hemostase).
BSE neemt toe, want het bloed is minder stroperig, dus cellen zakken er sneller doorheen.

Wanneer is er bij een zwangere sprake van een anemie?

Hemoglobinegehalte onder de 6,8 mmol/L. Dit kan nog verder worden onderscheiden naar aanleiding van de zwangerschapsduur. De precieze definitie verschilt bovendien per beroepsgroep.

Hoe wordt het doodbloeden bij de bevalling vermeden bij een zwangere?

Er is een toestand van hypercoagulabiliteit. Er ontstaat een nieuw balans: de anti-coagulanten (proteine S en antitrombine) verlagen en pro-coagulanten (VWF, Factor VII en fibrinogeen) verhogen.

Wat is een nadeel van toestand van hypercoagulabiliteit bij een zwangere?

Hoger tromboserisico en daarmee verhoogd risico op een longembolie. Dit effect is merkbaar tot ongeveer twaalf weken na de bevalling. Een zwangere met een dik rood been heeft dus trombose totdat het tegendeel bewezen is.

Wat verandert er in de nieren bij een zwangere?

De renale bloeding neemt toe me zo'n 60%.
De GFR wordt dus ook zo'n 60% hoger.
De tubulaire reabsorptie blijft echter gelijk. Dit leidt tot glucosurie omdat niet alles wat in het bloed zou moeten blijven, daadwerkelijk kan worden teruggehaald.
Als er sprake is van zwangerschapsdiabetes is de glucosurie niet fysiologisch maar pathologisch.
Tot slot wordt het RAAS geactiveerd om het hele vocht- en natriumverlies iets te beperken.

Wat verandert in de urinewegen bij een zwangere?

Er is sprake van relaxatie van het nierbekken en de ureteren. Dit is immers glad spierweefsel, wat beïnvloed wordt door progesteron.
Dit geeft urinaire stase en daarmee een verhoogde kans op urineweginfecties, wat een verhoogd risico geeft op vroeggeboorte.

Wat is de functie van oestrogeen?

Speelt een rol bij de groei van de uterus en de borstontwikkeling

Wat is de functie van Corticotrophin-releasing hormone (CRH)?

Beinvloedt de HHB-as van de moeder én kind (CRH stimuleert ACTH-productie) en stemt deze op elkaar af. Dit resulteert uiteindelijk in aldosteron- en cortisolproductie.

Wat zijn veranderingen in de schildklierfunctie in de zwangerschap?

Toename van jodiumopname.
Meer T3- en T4-productie.
Toename van TBG-productie (thyroid binding globulin)

Door deze veranderingen is er meer binding van T3 en T4 aan het TBG waardoor er minder vrij en actief T3 en T4 is. Er is dus geen absolute hypothyreoïdie, maar er is een grotere hoeveelheid van het transporteiwit, als er wel een hypothyreoïdie is, dan gaat namelijk het TSH omhoog en dat is nu niet het geval.

Wat zijn verandert er in de hypothalamus en hypofyse bij een zwangere?

De productie van oestrogeen in de placenta neemt toe, waardoor ook de secretie van TRH door de hypothalamus toeneemt en daarmee ook die van prolactine in de adenohypofyse.
Prolactine zorgt voor de melkproductie en oxytocine voor de melksecretie (en het veroorzaakt weeën).
Deze twee samen zorgen dus voor lactatie.
De hypofyse wordt twee keer zo groot tijdens de zwangerschap.

Van welke fysiologische effecten krijgt een zwangere vrouw last als het gaat om de maag en darm?

Misselijkheid en braken.
Reflux.
Constipatie.
Hemorroïden.

Waarom krijgt een zwangere vrouw last van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap?

Komt vooral in de eerste zestien weken veel voor.
Dit wordt veroorzaakt door hCG of oestrogeen.
Dit wordt problematisch als vrouwen dehydreren of katabool worden.

Waarom krijgt een zwangere vrouw last van reflux tijdens de zwangerschap?

Dit ontstaat door het progesteroneffect op de LES (lower oesophageal sphincter) en door een verhoogde druk in de buik.
Dit kan behandeld worden met een protonpompremmer, welke veilig gegeven kan worden tijdens de zwangerschap.

Waarom krijgt een zwangere vrouw last van constipatie tijdens de zwangerschap?

Door relaxatie van het gladde spierweefsel van de darm kunnen vrouwen ook last krijgen van constipatie.

Waarom krijgt een zwangere vrouw last van hemorroïden tijdens de zwangerschap?

Als gevolg van constipatie in combinatie met een intra-abdominale drukverhoging en vasodilatatie krijgen zwangere vrouwen ook vaker last van hemorroïden.

Wat verandert in de lever en galwegen bij een zwangere?

Met betrekking tot de lever en galwegen is er sprake van cholestase en hypercholesteremie.
Milde intra-hepatische cholestase kan jeuk veroorzaken.
Het ontstaat onder invloed van progesteron of oestrogeen.
Verder is er verhoging van de concentratie serumcholesterol, onder invloed van oestrogenen.
Ook kunnen glastenen ontstaan (meestal asymptomatisch).
Dat heeft te maken met vertraagde ontlediging van de galblaas onder invloed van progesteron én toename van het serumcholesterol, dat kan neerslaan.

Wat verandert in de huid bij een zwangere?

In de huid zijn tekenen van hyperperfusie en hyperpigmentatie zichtbaar.
De toename van doorbloeding kan spider naevi veroorzaken, als onderdeel van gegeneraliseerde vasodilatatie.
Ook is hyperpigmentatie mogelijk, onder invloed van melanocyt stimulerend hormoon (MSH) uit de placenta, dit geeft een zwangerschapsmasker en/of linea nigra. Dit trekt later weer weg.

Striae gravidarum ontstaan onder invloed van oestrogenen.
In tegenstelling tot hyperpigmentatie, zijn dit blijvende veranderingen van het bindweefsel in de buikhuid. Ze zijn in het begin roodpaars.

Dit verbleekt wel na de zwangerschap, maar het zal altijd zichtbaar blijven.

Met hoeveel procent stijgt het metabolisme van een zwangere vrouw?

20%, bovendien gaat het gepaard met een gewichtstoename van gemiddeld twaalf kilo.

Wat verandert in de gevoeligheid en opname van insuline en glucose bij een zwangere?

In de eerste helft van de zwangerschap is er verhoogde insulinegevoeligheid. Dit heeft als doel energievoorraad aan te leggen voor later in de zwangerschap, als het kind zijn grootste groeispurt doormaakt.
Er is hierbij toename van de glycogeensynthese, toename van de vetdepositie en toename van het aminozuurtransport de cel in.

In de tweede helft van de zwangerschap is er juist sprake van verhoogde insulineresistentie. Dit resulteert in het verbruik van de aangelegde voorraad uit de eerste helft.
Er is sprake van toename van de bloedglucoseconcentratie en toename van de plasmalipiden.

Wat verandert in de calciumhuishouding bij een zwangere?

De foetus heeft twintig tot dertig gram calcium nodig voor ontwikkeling van het skelet.
Dit wordt geleverd door toename van de intestinale absorptie in de maternale darm.
Er vindt actief enzym gemedieerd transport van calcium door placenta plaats.
Bij te lage calciuminname van de moeder is er verhoogde kans op pre-eclampsie.

Welke soorten transport vindt er plaats in de placenta en wat transporteert het?

Passieve diffusie.

Gassen: CO2, O2, H2O.

Gefaciliteerde diffusie.

Glucose.

Actief transport.

Aminozuren, calcium, ijzer, vitamine, vetzuren.

Transport door celorganellen.

IgG (foetaal immuunsysteem is nog niet rijp)

Wat verandert in de zuurstofhuishouding bij een zwangere?

Foetaal Hb (HbF) heeft een hoger affiniteit voor zuurstof.
Dat wil zeggen dat de zuurstofspanning waarbij zuurstof aan hemoglobine bindt, lager is.
Daardoor kan het kind zuurstof gemakkelijker afpakken van het hemoglobine in het bloed van zijn moeder; in de intervilleuze ruimten in de placenta.
Bovendien schuift door koolzuuraccumulatie vanuit de foetus de maternale zuurstofdissociatiecurve naar rechts, waardoor zuurstof gemakkelijker wordt afgegeven.
Dit laatste heet het Bohreffect.

Wat verandert in het immuunsysteem bij een zwangere?

Immunotolerantie zorgt voor acceptatie van foetus en voorkomt afstoting.
Immunologisch gezien is de foetus namelijk een allograft, want het paternale HLA van de foetus is lichaamsvreemd voor de moeder.
Op de placenta komen veranderde HLA-genen tot expressie en HLA-G-expressie is specifiek voor de placenta.
Het complementsysteem wordt ook aangepast.
Er is wel een soort ontstekingsreactie: de moeder heeft leukocytose en verhoogde pro-inflammatoire cytokines (TNF-alfa en IL-6).
Er is een shift naar Th2-type inflammatoire respons, wat zorgt voor een verminderde afweer van de moeder tegen het kind in de baarmoeder.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

HC's Groei en ontwikkeling

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding