Erytropoïese
18 belangrijke vragen over Erytropoïese
Wat is kenmerkend voor de erytropoïese qua positie van de cellen in het beenmerg?
Wat gebeurt er tijdens de rijping van een erytrocyt met de grootte en structuur?
- De structuur van het kernchromatine wordt steeds dichter (pakt steeds meer samen, wordt grover) = pyknosis.
- De verhouding tussen kern en cytoplasma neemt af (nucleus/cytoplasma of NC/ratio), doordat de grootte van de kern afneemt, terwijl de hoeveelheid cytoplasma toeneemt. Uiteindelijk verdwijnt de kern helemaal.
- De kleur van het cytoplasma verandert van donkerblauw (duidt op veel RNA in cytoplasma, een zure verbinding) naar licht bruin/roze (door hemoglobine), doordat de hoeveelheid RNA afneemt, terwijl de hoeveelheid gesynthetiseerd hemoglobine toeneemt.
Wat zijn de kenmerken van een pro-erytroblast (pronormoblast)?
- Iets ovaal
- Diep-basofiel (donkerblauw) cytoplasma zonder korrels
- Grote ronde kern met fijne chromatinestructuur
- Eén of meer nucleoli
- Komen in lage frequentie in het beenmerg voor (~2% van alle beenmergcellen)
- Eerste morfologisch herkenbare cel in de erytroïde lijn.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat zijn de kenmerken van een basofiele erytroblast?
- Nog steeds basofiel (donkerblauw) cytoplasma.
- Kern is wat kleiner, iets dichter van structuur
- Geen nucleoli meer
- Iets hogere frequentie in beenmerg (~5-10% van alle beenmergcellen)
Wat zijn de kenmerken van een polychromatische (mesochromatische) erytroblast?
- Cytoplasma kleur tussen blauw en oranjebruin (door start synthese hemoglobine)
- Kern is kleiner, met grovere chromatine-structuur
- Eveneens 5-10% van alle beenmergcellen
Wat zijn de kenmerken van een orthochromatische erytroblast?
- Kleiner dan polychromatische erytroblast (9-12 µm), maar groter dan erytrocyt.
- Cytoplasma bruinroze (zelfde kleur als bij erytrocyt).
- Kern is kleiner, met grove en geklonterde chromatine structuur.
- Omvat ~10% van alle beenmergcellen.
Wat zijn de kenmerken van een reticulocyt?
- Bevat al 90% van de hoeveelheid hemoglobine die een rijpe erytrocyt bevat.
- Bevat geen kern meer met nucleair DNA, maar nog wel een beetje RNA in het cytoplasma (zodat de cel nog een beetje hemoglobine kan synthetiseren, ~10%)
- Iets groter dan een erytrocyt (7-10 µm)
- Lichte, grijsblauwe kleur
- Komen zowel in het beenmerg als in het bloed voor
- Nadat een reticulocyt in het bloed terecht is gekomen wordt het RNA verwijderd (rijpt uit in de milt).
- Het aantal reticulocyten in het bloed is een maat voor de activiteit van de erytropoïese.
Hoe kunnen de de cellen van de erytropoïese zichtbaar worden gemaakt?
Is RNA aantoonbaar met de MGG-kleuring?
Hoe lang duurt de erytropoïese?
- Het duurt ongeveer 7 dagen voordat een pro-erytroblast gedifferentieerd is tot een reticulocyt in het beenmerg: 3-4 dagen van celdelingen tot orthochromatische erytroblast, daarna 2-3 dagen differentiatie tot reticulocyt.
- Een reticulocyt blijft nog 1-2 dagen in het beenmerg, waarna afgifte aan het bloed plaatsvindt.
- In het bloed rijpt de reticulocyt uit gedurende 1-2 dagen, voordat al het RNA verdwenen is.
Tot welk differentiatiestadium van de erytropoïese zijn in beenmerg nog mitosefiguren te verwachten?
Tot welk differentiatiestadium van de erytropoïese is nog RNA aantoonbaar in het cytoplasma?
Welke cytokine speelt een centrale rol in het reguleren van de erytropoïese.
Waar en wanneer wordt het cytokine erytropoïetine (EPO) geproduceerd?
- De nieren bevatten cellen die gevoelig zijn voor de zuurstofspanning in het bloed: synthese van EPO vindt plaats bij een lage zuurstofspanning (bv. te weinig hemoglobine = anemie/bloedarmoede, te weinig inademing van zuurstof in hooggebergte).
- EPO kan niet in voorraad worden opgeslagen, alles wordt direct gemaakt zodra er behoefte aan is (negatieve feedback).
Wat is de functie van het cytokine erytropoïetine (EPO)?
Welke cellulaire effecten heeft EPO?
Waarom zal een tekort aan vitamine B12 en/of foliumzuur zich het eerst manifesteren door een gestoorde aanmaak en abnormale morfologie van bloedcellen en niet van andere cellen in het lichaam?
Welke stoffen zijn noodzakelijk voor de synthese van hemoglobine?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden