Sensibiliteit en dermatomen
71 belangrijke vragen over Sensibiliteit en dermatomen
Waaruit bestaat de vitale sensibiliteit?
Waaruit bestaat de gnostische sensibiliteit?
Met welke vezelsystemen is de vitale sensibiliteit verbonden?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe heet een sensibiliteitsstoornis die slechts één groep kwaliteiten treft en de andere intact houdt?
Waar bevindt zich de laesie als alleen de vitale sensibiliteit is aangedaan?
centraal in het ruggenmerg
Waar bevindt zich de laesie als alleen de gnostische sensibiliteit is aangedaan?
Welke laesies geven GEEN gedissocieerde sensibiliteitsstoornis?
Welke type zenuwcel zijn aangedaan bij gordelroos?
of
in het ganglion van nervus V (ganglion van Gasser)
Th1 -3
Wat zijn positieve verschijnselen en wat zijn negatieve verschijnselen bij een sensibiliteitsstoornis?
- niet voelen of minder voelen van aanraking of pijn (hypesthesie)
- verlies temperatuurzin
- verlies bewegingszin
- verlies vibratiezin aan enkels
Positieve verschijnselen:
- paresthesieën: brandend of jeukend gevoel, tintelingen
- hyperpathie: niet pijnlijke prikkel wordt als pijnlijk ervaren
Hoe kun je negatieve verschijnselen testen?
Buisje warm en koud water, bewegen met tenen, stemvork op enkel
Welke spier is betrokken bij corneareflex? Hoe verloopt de reflexboog?
Afferent: afferente vezels V1, nucleus princeps en spinalis trigeminalis -> pons met 2e motorneuron van VII:
Wat is het pad van sensatie en perceptie?
sensibele receptor
1st relay neuron: woont in spinaal ganglion: ganglionair
2nd relay neuron: woont in CNS: spinaal/bulbaal
3rd relay neuron: woont in thalamus: thalamisch
Corticaal neuron --> perceptie
Eigenschappen van sensibele receptoren.
Alle receptoren zetten de energie om in een membraanpotentiaal
Alle receptoren verbinden met het centrale zenuwstelsel door een pseudo-unipolair ganglioncel
Welke drie eigenschappen vormen het receptieve veld?
Divergentie: één receptoren verbindt met verschillende neuronen
Laterale inhibitie: centrale neuronen worden geëxciteerd, perifere neuronen worden geïnhibeerd
Wat is de functie van laterale inhibitie?
Tweede orde van neuronen: neuronen aan de zijkant wordt minder gestimuleerd. Hierdoor wordt het contrast groter en kun je nauwkeuriger lokaliseren waar het signaal vandaan komt.
Welke eigenschappen heeft een receptief veld?
Grootte van het veld
Snelheid van de aanpassing
Wat houdt het labeled line principe in?
De actiepotentialencoderen alleen voor de aanwezigheid en grootte van de stimulus
Dikte van axon zegt iets over de snelheid. Welke eigenschappen maken gebruik van de dunste axonen, welke van de dikste?
- proprioceptie
- mechanoreceptoren
- pijn, temperatuur
- pijn, temperatuur, jeuk
De primaire somatosensibele cortex kun je opdelen in Brodman area's. Hoe, wat is de functie?
- spierspoeltjes
- cutane receptoren
- snel aanpassende cutane receptoren
- diepe druk receptoren
Veel interconnecties tussen deze vier gebieden voor serie en parallel schakelingen. Elk gebied bestaat uit een complete homunculus
Hoe kun je een homunculus testen?
Hoe is de somatosensibele cortex opgebouwd?
Voor aanraking heb je weer columns
Elke module bestaat uit columns. Columns zijn elk verantwoordelijk voor de verwerking van beweging in een specifieke richting. Zulke columns zijn aanwezig in de hele neocortex. Samen columsn worden hypercolumns genoemd.
Ze verwerken de oriëntatie van een stukje huid.
Waar bevinden zich thermoreceptoren? Welke alternatieve stimuli zijn er?
Koude vezels: mentol, eucalyptol, icicline
warme vezels: capsaicine (chili peper)
Uit welke onderdelen bestaat nociceptoren?
thermische nociceptoren --> brandende hitte
chemische nociceptoren -> pH, K+, histamine
Polymodale nociceptoren
A(delta) vezels: scherpe intense pijn (snelle pijn)
C vezels: doffe brandende pijn (langzame pijn)
Waaruit bestaat een kinesthetische receptor
- sensibel: reksensor, Ia afferent
MOtor: intrafusale spier, gamme motorneuron
Welke dingen kun je testen bij het vitaal systeem, welke bij het gnostisch systeem?
Vitaal: grove tast, pijn zin, temperatuurzin
Waar kruist de informatie van de sensibiliteit?
Gnostisch: 2nd relay neuron ligt in de caudale hersenstam --> nucleus gracilis of nucleus cuneatus --> via mediale lemnisucus gaat het naar nucleus thalmicus ventrale posterolateralis
Vitaal: 2nd relay neuron ligt in het ruggenmerg, kruist direct
Via welke pathways gaan de gnostische en vitale sensibiliteit?
Vitaal stijgt op in de spinothalamische pathway, kruist direct en stijgt op in het ruggenmerg
Welke banen heb je in het ruggenmerg?
spinocerebellair: spinocerebellaire tracti posterior en anterior
anterolaterale pathway: anterior spinothalamisch en lateraal
Welk verschil is er tussen binnenkomen van spinale sensibiliteit en sensibiliteit aangezicht?
Aangezichtssensibiliteit: komt direct 2nd relay neuron: nucleus princeps tegen. Kruist via trigemnisu lemnisucus en komt in de thalamus naar de ventrale posteromediale thalamus kern
Wat is het anterolateraal systeem?
Hoe gaat de nociceptieve refelx?
Pijninfo verspreidt zich op verschillende niveaus van het ruggenmerg via de Lisausers zone: een tak naar beneden en een tak naar boven die vervolgens ook allemaal weer zijtakjes afgeeft naar de achterhoorn (collateralen)
Deze projecteren vervolgens weer op substantia gelationsa en nucleus proprius, waar het secundaire relay neuron zit
In het been met de pijnreflex: inhibitie extensor, excitatie flexor
Andere been: precies het tegenovergestelde; inhibitie flexor, excitatie extensor
Wat is de Lisauers zone?
Welke opstijgende banen zijn er voor de nociceptie?
- gaat via de spinothalame baan omhoog
- eindigt in nucleus ventralis posterolateralis van de thalamus
- geeft informatie over de lokalisatie van pijn
C-vezel informatie
- gaat via de paleospinothalamische baan
- eindigt in de reticulaire formatie, periaqueductal grijs en colliculus superior
- maakt pijn pijnlijk
- vandaar dat je nog wel pijn voelt zonder somatosensibele cortex, je kunt het dan alleen niet meer lokaliseren
Wat houdt de Gate theory van Melzack en Hall in?
Grote vezels: snel A(beta); huid mechanoreceptoren --> fasische respons
Kleine vezels : langzame C; nociceptoren --> tonische respons
Als alleen C-vezels actief zijn, zijn de projectieneuronen actief en ontstaat pijn.
Als AB en C-vezels actief zijn worden de inhibitoire interneuronen gestiueerd, waardoor de projectieneuronen worden geïnhibeerd. De poort is dan dicht.
Via wekle manier is de pijn poort te modficeren?
Dopamine projectie van posterior hypothalamus naar achterhoorn toe
Wat is het verschil in verloop van spinale vitale sensibiliteit en aangezichtssensibiliteit?
dorsale wortel ganglion, 2nd relay neuron in nucleus proprius, via anterolaterale fasicle naar boven: spinothalamische tractusu
komt uiteindelijk in de ventrale posterolaterale nucleus van de thalamus
trigeminus: caudale hoorn in medulla oblongata afferenten van n. ptrigeminus.
Axon komt naar bbinnen in de actherhoon, er is een langgerekte kern in medulla oblongata; spinale trigeminus kern = Lisauers zone. Axon loopt een klein stukje naar beneden. Daar treft het dit secundaire relay neuron aan en kruist naar de overkant
ventrale posteromediale thalamsus nucleus
Welke bulbospinocerebellaire projecties zijn er?
- dorsale spinocerebellair tract: gnostisch romp
- ventrale spinocerebellair tract: vitaal romp
- cuneocerebellaire tract: gnostisch hoofd
- rostraal spinocerebellair tract: vitaal hoof
Welke takken van het trigeminus systeem zijn er?
Minor tak: sensibiliteit: proprioceptie kauwmusculatuur, motorisch: kauwmusculatuur
Welke zenuwen verzorgen de sensibiliteit van de hand?
Dorsaal: n. ulnaris, n. radialis , n. medianus
Welke klachten geeft een mononeuropathie van de n. medianus?
Begint aan de onerkant van het bot, daarover bevindt zich een bandje.
Door artrose kan de botbegrenzing wat nauwer worden en de ruimte van zenuwen en pezen raken in de knel. Dit wordt ischemisch en gaat ontstekingen geven.
Mensen worden 's nachts wakker van pijn en tintelingen. Ze gaan schudden met de hand. Als dit lang is, krijg je ook zwakte van de spieren.
Veel zwangere vrouwen met capraal tunnel syndroom vanwege oedeem.
Met een spalk kan de druk ontheven worden en dan herstelt het vaak vanzelf weer of je kunt corticosteroïden injecties geven
Wat is een behandeling van het carpale tunnelsyndroom?
Spontane verbetering posspalk
steroïden injectie lokaal
klieven ligamentum transverum
Welke klachten geeft een mononeuropathie van n. radialis?
Motorische uitval van strekkers hand en vingers en sensibele uitval
Wat is meralgia paresthtica?
Geeft pijn, tintelingen, jeuk, branden in bovenbeen
Verlies van sensibiliteit in dat gebied.
Behandeling
- vanzelf over,
- gewichtsverlies
- strakke kleding weghalen
Hoe is de sensorische innervatie van de voet?
- n. peroneus superficialis
- n. peroneus profundus
Voetzool
- vrijwel geheel n. tibialis
Wat zijn positieve sensibele symptomen en negatieve symptomen van dikke vezels? en van dunne vezels?
negatief: vibratiezin omlaag, propriocepsis omlaag, hyporeflexie, sensorische ataxie
positief: paresthesieën
Vitaal (dunne vezels)
negatief: pijnsensatie omlaag, temperatuurzin omlaag
positief: dysesthesie, allodynie
Hoe is het typische verloop van sensibele symptomen bij een polyneuropathie?
Langste axonen zijn het eerste aangedaan, eerst krijg je last van tenen - voeten - onderbenen en als minder lange axonen ook mee gaan doen, krijg je last van armen
Wat zijn positieve en negatieve motorische symptomen van een polyneuropathie
Functiestoorins: fasciculaties, kramp
Wat zijn positieve en negatieve autonome symptomen van een polyneuropathie?
positief: toename zweten, hypertensei
Welke polyneuropathie veroorzaakt een parese? axonaal vs demyeliniserend
Beide zorgen dus voor functieverlies van de aangedane zenuw
Welke soorten polyneuropathie zijn er?
Axonaal: dikke vezel (diabetes), dunne vezel (amyloidose)
Demyeliniserend: acuut (GBS), chronisch (CIDP)
Wat is diabetische polyneuropathie?
Handschoen en kousvormig
Axonaal
zowel dikke als dunne vezels
Dikke vezels: hypesthesie/hypalgesie
Dunne vezels: dysesthesie, pijn, autonome klachten
Oorzaak: deels chronische ischemie deels intracellulaire omzetting van glucose
Je krijgt sneller een diabetische ulcus omdat je makkelijker wondjes onongeperkt oploopt door sensibele stoornis en verminderde wondgenezing
Wat is syndroom van Guillain Barré?
Sensibel en motorisch
Demyeliniserend
Auto-immuun
2/3 vd patiënten heeft voorafgaande infectie
Kliniek:
- tintelingen handen en voeten
- progressieve spierzwakte bovenbenen, -armen
- 70% ook zwakte gelaatsspieren
- autonome klachten: bloeddruk, hartritme
- zwakte ademhalingsspieren
- plateaufase na 4 weken
- herstel weken tot maanden, onvolledig bij 20% na 6 maanden nog steeds niet lopen
Herstellen met antistoffen
Welke ziekten zijn beruchte veroorzakers van polyneuropathie?
hypothyroïdie
chronische nierinsufficiëntie
alcohol, B1, B12
Polneuorphatie zal dan causaal behandeld worden
Wanneer is pijn als clue voor polyneuropathie?
chemotherapie
vasculitis en systeemziekten
Wanneer is een patroon een clue voor polyneuropathie?
Guillain-Barré syndroom (AIDP) --> snel
Chronic inflammatory demyelinating polyneuropathie (CIDP) --> langzaam en geleidelijk
Wat zijn oorzaken van plexopathie?
infectieus
inflammatoir
tumor, ingroei of bestraling
diabetes
Wat is een obtretisch plexusletsel?
Brachiale plexusletsel: bovenste en onderste plexopathieën
Bovenste = Erbs: C5-C6 - waiters hand, paralyse biceps, deltoideus en brachialis
Onderste = Klumpke: C8-T1, parese onderarm en handspieren samen met pols en vingerflexoren, soms is er een Horner syndroom (orthosympathicus)
Wat is plexus brachialis neuritis?
Axonaal
inflammatoir
Klachtenbegin: hevige pijn rond schouder
2 weken later: vlekkig verdeelde zwakte en atrofie
bilateraal en sensibele symptomen deltoideus, onderarm
2 bijzondere typische klinische syndromen:
- scapula alata
- anterior interosseus syndroom
Herstel van zelf
Waar kan ingroei van tumor voor plexopathie veroorzaken?
Plexus cervicobrachialis soms ook met syndroom van Horner
Pleus lumbosacralis ingroei door colon of cervixcarcinoom
Welke soorten neuropathie kan diabetes veroorzaken?
mononeuropathie
plexopathie
autonome neuropathie
Wat is diabetische amyotrofie?
Acute hevige asymmetrische pijn, DAARNA pas: proximale zwakte in 1 of 2 benen.
Kan door DMII veroorzaakt worden
progressie weken- maanden
daarna wel herstel, vaak restzwakte
Welke wortels zijn betrokken bij radiculaire prikkeling van het been, hoe verloopt dit?
L5: bil naar laterale zijde bovenbeen, over onderbeen schuin naar anterieur tot in grote teen
L4: bil naar anterieure zijde bovenbeen, over knie tot mediale zijde scheenbeen
L3: bil naar voorzijde bovenbeen tot boven knie
Welke wortels zijn betrokken bij radiculaire prikkeling van de arm, hoe verloopt dit?
C6: mediaal schouderblad, arm tot aan duim, wijsvinger
C7: Mediaal chouderblad over arm heen en middelvinger en twee vingers eromheen
C8: mediaal schouderblad onderkant arm en pink
Hoe test je of er radiculaire prikkeling optreedt bij wortels L3, L4, L5 S1
Omgekeerde Lasègue: L2 en L3
Met gebogen been heb je minder rek op de wortel en dus naar verwachting minder prikkeling
Hoe testen we de achterstrengen?
Vibratiezin --> stemvork, bot zoeken en dan meot je het kunnen voelen
Fijne tast --> aanraking watje
Hoe testen we de voorzijstreng?
temperatuurzin: onder hete kraan houden testen
Wat is het Brown Séquard syndroom?
Ene ledemaat gestoorde gnostische sensibiliteit + 1e MN stoornis
Andere ledemaat gestoorde vitale sensibiliteit.
Het is een gedissocieerde sensibiliteitsstoornis
Wat is het spinalis anterior syndroom?
Rechterbeen: 1e MN stoornis + afwezige pijnzin
Dus: beide ledematen gestoorde vitale sensibiliteit en 1ste motorneuronstoornis, maar mte intacte gnostische sensibiliteit
Leg uit hoe een spinalis anterior syndroom kan ontstaan.
arteria sinalis anterio
Hoe kan een thalamusinfarct sensibele klachten geven
Infarct kan leiden tot halfzijdige gevoelsstoornis of tintelingen en pijn halfijzidg
Hoe kun je sensibiliteit corticaal testen?
stereognosie --> herkennen van voorwerp in de hand
graphestesie --> herkennen van tekenen 3 of 8
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden