De lezer in de tekst - Receptietheorie

16 belangrijke vragen over De lezer in de tekst - Receptietheorie

Op welke twee manieren doet een tekst een appel op een lezer?

1. De lezer moet zelf ruimtes invullen, zijn fantasie gebruiken.

2. Er wordt beroep gedaan op de kennis van de lezer, bepaalde culturele achtergrond.

Zo wordt de leeservaring gestuurd: Iser spreekt van Leserlenkung.

Wanneer vond er een paradimawisseling plaats binnen de literatuurwetenschap

1970 (Joeri Lotman). Duitse als Angelsaksische onderzoekers hadden een voortrekkersrol

Als een tekst ons uitnodigt zelf aan het fantaseren te slaan, waar beschikt die tekst dan over?

Onbepaaldheid. Bijv. sciencef fiction, heeft geen betrekking op een werkelijkheid die empirisch is.

  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wie hebben een voortrekkersrol gespeeld bij de paradigmawisseling rond 1970?

- Duitse onderzoekers
- Angelsaksische onderzoekers

Wat was een belangrijke bron voor de onvrede met de bestaande wetenschappelijke praktijk?

De al uit de negentiende eeuw daterende opvatting dat de betekenis van de tekst te achterhalen is door de reconstructie van de auteursintentie.

Wie schreef Dat Literarische Kunstwerk? En wat beoogde hij daarmee?

Poolse filosoof, Roman Ingarden (1893-1970), manier waarop een literair werk tot stand komt in hoofd lezer.

Het belangrijkste uitgangspunt is dat taal schematisch en onvolledig is. Geschreven tekst komt pas tot leven door de verbeeldende activiteiten van de lezer.

De tekst laat ruimte voor invulling, maar heeft ook sterk sturende mechanismen.

Als gevolg van de onvolledigheid en onbepaaldheid van de tekst worden lezers ertoe aangezet om allerlei zaken actief aan te vullen, tot een zinvol geheel samen te smelten.

Wie werkte de gedachte van Ingarden verder uit? Met welk concept?

 

Wolfgang Iser. Met het concept van de OPEN PLEK,  de Leerstelle. Hij verwijst hiermee NIET naar de algemene eigenschap om de verbeeldingskracht van lezers te stimuleren = ONBEPAALDHEID. Maar hij verwijst naar specifieke tekstpassages waarin ontbreken van informatie de lezer dwingt zijn fantasie in te zetten. Het gaat dan om onbeschreven details, als de ruimtelijke voorstelling, kleuren, verloop handeling, uiterlijk.

Welke werkwijze hadden de formalisten?

De eigenschappen van teksten werden aan een nauwgezet onderzoek onderworpen om aldus patronen en structuren bloot te leggen.

Welke noties spelen in literair receptie onderzoek een belangrijke rol?

Onbepaaldheid, open plekken, verwachtingshorizon

Wat raakte op de achtergrond door de werkwijze van de formalisten?

De historische bepaaldheid van teksten, het kunstwerk werd als autonoom en feitelijk geïsoleerd fenomeen beschouwd. Zijn inbedding in de tijd, alsook het latere leven van teksten werd niet relevant gevonden.

- Historische contexten van teksten
- Contexten van receptie

Wat doen de receptie onderzoekers?

Zij pakken de draad van de formalisten weer op. Ook zij hielden al rekening met receptie processen. Denk aan de concepten van vervreemding, de-automatisering.

Wat had de receptie-esthetica als doel?

De bestudering van de historiciteit van teksten weer op de agenda van de literatuurwetenschap te krijgen.

1970. Duitse onderzoekers. School van Konstanz.

Wat stelde Jauss voor, om te voorkomen dat er in de valkuil van de 'intentional fallacy' getrapt werd?

Het onderzoek te verschuiven naar het perspectief van de lezer

Wat houdt de term verwachtingshorizon, geïntroduceerd door Jauss, in?

Het geheel van kennis, normen, waarden en verwachtingen waarover lezers beschikken op het moment dat zij een tekst gaan lezen, dat hun leeservaring stuurt.

Wat is het verschil tussen expliciete en impliciete lezers?

Expliciet: Lezers worden in de tekst rechtstreeks opgevoerd en spelen een rol
Impliciet: De tekst biedt geen directe informatie over de lezers, maar uit diverse tekstuele aanwijzingen kunnen we afleiden dat voor de lezer een bepaalde rol is weggelegd. Lezersrol waarbij 'de lezer' geen concreet persoon is, maar het geheel van culturele normen, waarden, achtergronden en attitudes dat nodig is om de verhaalwereld te kunnen begrijpen.

Wat is een indicatie van de paradigmawisseling die zich rond 1970 binnen de literatuurwetenschap heeft voorgedaan.

De oriëntatie op de receptie van literatuur

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo