Turwinningslandschap

10 belangrijke vragen over Turwinningslandschap

Wat was de vervanger voor hout als brandstof en waarom?

Turf was een en of is een goede vervanger voor hout. Heel snel was al gebleken dat er onvoldoende hout was om als brandstof te gebruiken. Het probleem was het ergst in laag-Nederland waar er niet veel bomen groeien (vaak te nat).

Wat zijn voorbeelden van kleinschalige het weg graven van veen?

Turfputjes, petgaten (petgaatjes) en extra brede sloten die zijn ontstaan doordat men veen uit de sloten gingen halen en "onbewust" de sloten verbreden.
De kleinschalige veen winningen zijn niet zo groot omdat dit veenwinningen waren voor eigen gebruik.

Wat zijn voorbeelden van grootschalige veenontginningen?

Dit zijn veen winningen waarbij hele stukken gebieden (landschappen) zijn weg gegraven. Dit is omdat grootschalige veenontginningen gericht waren op de markt (fabrieken, dorpen en steden).
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke twee manieren voor het winnen van turf zijn er?

De eerste techniek (droge vervening) is het winnen van turf boven de grondwaterspiegel waarbij het veen gewoon op geschept kon werden, daarna gedroogd en verkocht kon worden als turf.

De tweede techniek (natte vervening) is het opbaggeren van veen dat in het water ligt. Hierbij wordt vaak een baggerbeugel gebruikt om het veen van de bodem van een meer en of plas weg te baggeren en dat te laten drogen en te verkopen als turf.

Wat waren de gevolgen van de manier van veen winning?

De natte vervening zorgde ervoor dat er grote plassen ontstonden waardoor er veel landverlies ontstond. Dit kon dan alleen opgelost worden door het water er vrijblijvend uit te pompen.

Bij droge vervening kon men al het veen weg graven waardoor de zandgronden die onder het veen lagen geschikt waren voor de landbouw. Het kon ook zijn dat het grondwaterspiegel niet laag genoeg verlaagd kon worden waardoor men  verder kon gaan met natte vervening en eveneens een plas en dus ook landverlies ontstond.

Welke venen kozen de verveners het liefst (de veenafgravers)?

Dat waren de venen die het dichst bij de afzetmarkten lagen (steden), dit is mede omdat je op die manier lage transport kosten hebt en meer winst kon draaien als ondernemer.

Wie had de veenontginningen in Frieland, groningen, vlaanderen en Brabant in handen ronde zestiende eeuw?

Met name kloosters.

Wat waren enkele nadelen van het droge vervening in het noorden van het land (Drenthe)?

Nadeel een (1) is: de droge vervening lag ver van de afzetmarkt af (randstad, holland)
Nadeel twee (2) is: De infrastructuur zoals wegen en waterwegen om het turf over te vervoeren die waren er niet in het noorden van het land (of niet zo uitbundig als in het westen).
Nadeel drie (3) (waarom men hier gaat vervenen) is: Veel veengebieden waren al compleet weg gegraven en de regels voor het uitbaggeren van veen waren flink aangescherpt om te voorkomen dat Holland (het westen) niet een enorma waterplas zou gaan worden.

Wat is bonkaarde of bolster?

Dat is de bovenste laag veen in een veengebied. De bonkaarde of bolster was niet geschikt als brandstof. Het was wel mogelijk om de bonkaarde te vermengen met de kale zandgronden die onder het veen lagen die na de vervening aan het oppervlak kwamen. Door het mengen van de bonkaarde met het niet vruchtbare zand werd de grond vruchtbar genoeg om te bewerken.  Het niet vruchtbare zand wordt ook wel dalgrond genoemd.

Waarom kan er wel nieuw veen bij oude natte verveningen vormen maar niet bij oude droge verveningen?

Bij de oude natte verveningen zijn plassen ontstaan die op den duur weer kunen verlanden wat veenvorming is.
In de oude droge verveningsgebieden is er sprake van een betere waterafvoer door de kanalen die zijn gegraven om het turf te kunnen vervoeren.  Hierdoor kunnen de oude hoogvenen niet meer herstellen naar hun oude glorie.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo