Duitsland - Het regeringsstelsel op bondsniveau

Question

Wie is staatshoofd binnen de BRD en wat is zijn positie?

Answer 1

Bondspresident. Door de GW als zwak geconstrueerd. Dit is een reactie op de zeer sterke positie van de rijkspresident onder de GW van Weimar. Die was opgezet als een soort van tegenwicht tegen het rijksparlement (de rijksdag) en de rijkskanselier.

Answer 2

Art. 58: alle besluiten of rechtshandelingen van de bondspresident behoeven het contraseign van een lid van de bondsregering, de bondskanselier of de verantwoordelijke bondsminister.

Hiermee is verzekerd dat de bondspresident en de bondsregering als een eenheid het regeringsbeleid voeren. Daarnaast is van belang dat de bondspresident zelf voor de besluiten geen verantwoording schuldig is aan het parlement. In plaats daarvan is de bondskanselier of de bondsminister door het contraseign verantwoording schuldig jegens de bondsdag.

Answer 3

Als de bondsdag er niet in slaagt om met meerderheid van stemmen van de leden waaruit de bondsdag bestaat een bondskanselier te kiezen, maar deze kiest met een geringere stemverhouding, dan heeft de bondspresident de vrijheid of hij deze persoon benoemt dan wel de bondsdag ontbindt (art. 63 lid 4 GW).

Answer 4

Als de bondskanselier niet een door hem verzocht vertrouwensvotum van de bondsdag ontvangt. Dan kan de bondspresident op voorstel van de bondskanselier de bondsdag ontbinden (art. 68), maar ook kan de president op voorstel van de kanselier en met toestemming van de bondsraad de zogenaamde wetgevingsnoodtoestand afkondigen. Alsdan is wetgeving op grondslag van toestemming van de bondsraad mogelijk (art. 81 GW). Zo kan de president een minderheidskabinet waarvoor in de bondsdag geen politiek alternatief is, in het zal houden zij het voor een beperkte periode van 6 maanden.

Answer 5

De bondsraad is op federaal niveau eveneens een vertegenwoordigend lichaam dat meewerkt aan de totstandkoming van wetgeving. Dit is echter niet een representatie van het volk, maar een vertegenwoordigend lichaam van de deelstaten (landvertegenwoordiging), bestaande uit leden van de landsregeringen. De bondsraad mist de bevoegdheid van de bondsdag op het terrein van controle van de regering. Ook de vertrouwensregel werkt niet in relatie tot de bondsraad. In zoverre maakt de bondsraad in strikte zin geen deel uit van het parlement.

Answer 6

Bestaat een kiesdrempel. Bij de verdeling van de zetels op grond van de verkregen stemmen op de landlijsten, geldt de volgende regel. Een partij komt alleen in aanmerking voor toedeling van zetels indien zij tenminste 5% van het totaal aantal geldig uitgebracht lijststemmen heeft behaald dan wel indien zij ten minste drie districtszetels heeft verworven.

Dat er weinig uberhangmandate voorkomen komt door de toename van het aantal partijen dat de kiesdrempel haalde en een regelmatiger gebruik door de kiezers van de mogelijkheid hun stemmen te splitsen.

Answer 7

Dit komt door de methode van verdiscontering van de uitslag op districtsniveau in de zeteltoewijzing volgens het lijstenstelsel. Gevolg is dat de getalsmatige politieke verhoudingen binnen de bondsdag vrijwel geheel door het beginsel van evenredige vertegenwoordiging worden bepaald; slechts 5% kiesdrempel en de uberhangmandate kunnen dit beeld vertekenen. Nu is de kiezer in staat om op districtsniveau zijn stem te betrekken op met elkaar in concurrentie staande personen en daarbij desgewenst ontrouw te zijn aan de partij van zijn voorkeur, zonder dat hiervoor afbreuk wordt gedaan aan de evenredige vertegenwoordiging.

Answer 8

Art. 51 GW: bestaat uit leden van de regeringen der landen; zij worden door deze regering benoemd en ontslagen. Elk land heeft in de bondsraad ten minste 3 stemmen. Landen met meer dan 2 miljoen inwoners 4, meer dan 6 5 stemmen en meer dan 7 miljoen 6 stemmen. Elk land kan evenveel leden afvaardigen als het stemmen heeft.

De stemmen van een landsregering kunnen slechts als eenheid (en bloc) worden afgegeven. Stemmen ze niet als eenheid dan zijn de stemmen ongeldig. Deze bijzondere wijze van samenstelling maakt de bondsraad niet een echte kamer van het parlement.

Answer 9

Aan de beraadslagingen van de bondsraad deel te nemen, art. 53 GW.

Answer 10

Toestemmingswetten komen zonder positief besluit niet tot stand. (Bij een wetsvoorstel dat is aangenomen in de bondsdag kan door de instelling van een conciliatiecommissie een compromis tot stand komen tussen beide organen: zie bespreking wetsprocedure.)

Bij de overige bondswetgeving (Einspruch) kan de bondsraad totstandkoming niet tegenhouden. Bezwaar levert slechts uitstel op en heroverweging in het wetgevingsproces.

Answer 11

D.m.v. de bondsraad hebben de landen de mogelijkheid mee te sturen op bondsniveau. In de Duitse federale staat is (evenals in andere westerse federale staten) de tendens sterk dat het centrale federale gezag meer en meer een dominante positie inneemt op het terrein van wetgeving en bestuur. De bondsraad stelt de landen in staat nadrukkelijk mee te werken aan de totstandkoming van bondswetgeving en bondsbestuur.

Answer 12

Wanneer de meerderheidscoalitie in de bondsdag, waaruit de bondsregering voortkomt, geen aanspraak kan maken op de meerderheid van de stemmen in de bondsraad, dan bestaat de kans dat de partijpolitieke belangen van de politiek andersgezinde meerderheid in de bondsraad de besluitvorming gaan domineren. De bondsraad dreigt dan een werktuig van de oppositie te worden, dat het beleid van de bondsregering in de bondsraad frustreert. De bondsraad is echter niet democratisch gelegitimeerd om een dergelijke partijpolitieke rol te vervullen.

Answer 13

Niet slechts op art. 65 GW. In de verhouding regering-parlement neemt hij een centrale positie in. Hij wordt als enige door de bondsdag gekozen (art. 63). Daarnaast is de parlementaire vertrouwensrelatie op hem geconcentreerd, art. 67 en 68. Hij beslist over benoeming en ontslag van bondsministers en bepaalt hun werkterrein, art. 64.

Tenslotte de bondskanselier is niet afhankelijk van het vertrouwen van de bondspresident.

Hij is een sterke regeringsleider met ruime bevoegdheden.

Answer 14

Niet alleen de meningsverschillen tussen de bondsministers beslissen, art. 56 GW. Er zijn nog meer GWbepalingen die hem bevoegdheden geven. Art. 76: bevoegdheid om wetsvoorstellen in te dienen. Ze heeft bondsstatelijk toezicht op de landen. Ook kan de bondswet aan de regering wetgevende bevoegdheid delegeren, art. 80.

Answer 15

Parlementair stelsel, art. 67 en 68 GW.

Answer 16

1. Ten minste 1/4 van de leden van de bondsdag moeten motie steunen

2. Na indiening afkoelingsperiode van 48 uur alvorens stemming

3. Voor aannemen is steun van de meerderheid van leden van de dag nodig.

Answer 17

Gericht op ontslag van de kanselier, maar gevolg is dat de gehele bondsregering aftreedt.

Answer 18

Bondsdag kan niet afzonderlijke bondsministers tot heengaan dwingen. De bondsministers behoeven het vertrouwen van de kanselier, niet van de bondsdag. Het is toch constitutioneel toegestaan dat de bondsdag het vertrouwen opzegt in een minister, maar dit schept voor de minister geen rechtsplicht om af te treden.

Answer 19

Regeringsstabiliteit te bevorderen. Het artikel sluit uit dat de regering of de parlementsmeerderheid uit louter electorale overwegingen (verkiezingswinst) een ontbinding uitlokt. Slechts wanneer het vertrouwen van een meerderheid in de bondsdag uitbreekt, is ontbinding van de bondsdag gerechtvaardigd. Er moet sprake zijn van politieke instabiliteit. Duidelijk moet zijn dat de regering niet meer gedragen wordt door het vertrouwen van een parlementsmeerderheid.

Answer 20

T.a.v. totstandkoming van bondswetgeving zowel de bondsregering als de bondsdag en bondsraad, art. 76 GW. De indiening geschiedt bij de bondsdag.

Een wetsvoorstel afkomstig van de regering wordt eerst voor commentaar voorgelegd aan de bondsraad. Dit commentaar is van grote waarde voor de verdere behandeling van een wetsvoorstel in de bondsdag. De in de bondsraad vertegenwoordigde landsregeringen maken veelal hiervan gebruik om deskundig commentaar te leveren. De bondsraad kan met haar stelling name trachten de bondsdag te bewegen het voorstel te wijzigen. De bondsraad mist deze bevoegdheid namelijk.

Duitsland - Het regeringsstelsel op bondsniveau

20 belangrijke vragen over Duitsland - Het regeringsstelsel op bondsniveau

Wie is staatshoofd binnen de BRD en wat is zijn positie?

Wat is het uitgangspunt van de bevoegdheden van de president?

Welke macht heeft de president bij het kiezen van een bondskanselier?

Wanneer heeft de president een vergelijkbare keuzemogelijkheid?

Wat is de bondsraad? En maakt hij deel uit van het parlement, waarom wel/niet?

Hoe gaat men partijversplintering tegen bij de verkiezing van de bondsdag?

Leg uit waarom bij de verkiezing van de bondsdag inderdaad sprake is van evenredige vertegenwoordiging verbonden met persoonskeuze?

Waaruit bestaat de bondsraad en hoe komt zij tot stand?

Welk recht heeft de regering in de bondsraad?

Kan de bondsraad bij toestemmingswetten of bij de overige einspruchsgesetze bondswetgeving totstandkoming tegenhouden?

Wat valt te constateren als men het functioneren van de bondsraad overziet?

Hoewel de bondsraad in zijn grondwettelijke opzet vooral geacht wordt belangen van de landen te behartigen, moet niet uit het oog worden verloren dat ook partijpolitieke belangen de besluitvorming in de bondsraad kunnen beïnvloeden. Leg uit.

Waarop berust de bijzondere positie van de bondskanselier?

Wat is de taak van de bondsregering?

Van welk stelsel gaat de grondwet uit inzake de verhouding tussen regering en parlement?

Welke eisen gelden voor indiening en parlementaire behandeling van motie van wantrouwen?

Wat is het gevolg van de constructieve motie van wantrouwen?

Kan in een bondsminister ook het vertrouwen worden opgezegd?

Wat heeft de grondwetgever met art. 68 willen bereiken?

Wie hebben recht van initiatief?

Het staatsrecht van 15 landen van de Europes…

Handboek van het Nederlandse staatsrecht

Executierecht

Onderwijseditie Bestuursrecht in de sociale …

Civiel bewijsrecht voor de rechtspraktijk

Hoorcolleges bewijsrecht

Pitlo 3 goederenrecht

Hoorcolleges Goederenrecht

Internationaal privaatrecht

Medische fysiologie en anatomie Basiswerk

Thema's maatschappijleer havo lesboek

Een praktijkgerichte benadering van organisa…

Duitsland - Het regeringsstelsel op bondsniveau

20 belangrijke vragen over Duitsland - Het regeringsstelsel op bondsniveau

Wie is staatshoofd binnen de BRD en wat is zijn positie?

Wat is het uitgangspunt van de bevoegdheden van de president?

Welke macht heeft de president bij het kiezen van een bondskanselier?

Wanneer heeft de president een vergelijkbare keuzemogelijkheid?

Wat is de bondsraad? En maakt hij deel uit van het parlement, waarom wel/niet?

Hoe gaat men partijversplintering tegen bij de verkiezing van de bondsdag?

Leg uit waarom bij de verkiezing van de bondsdag inderdaad sprake is van evenredige vertegenwoordiging verbonden met persoonskeuze?

Waaruit bestaat de bondsraad en hoe komt zij tot stand?

Welk recht heeft de regering in de bondsraad?

Kan de bondsraad bij toestemmingswetten of bij de overige einspruchsgesetze bondswetgeving totstandkoming tegenhouden?

Wat valt te constateren als men het functioneren van de bondsraad overziet?

Hoewel de bondsraad in zijn grondwettelijke opzet vooral geacht wordt belangen van de landen te behartigen, moet niet uit het oog worden verloren dat ook partijpolitieke belangen de besluitvorming in de bondsraad kunnen beïnvloeden. Leg uit.

Waarop berust de bijzondere positie van de bondskanselier?

Wat is de taak van de bondsregering?

Van welk stelsel gaat de grondwet uit inzake de verhouding tussen regering en parlement?

Welke eisen gelden voor indiening en parlementaire behandeling van motie van wantrouwen?

Wat is het gevolg van de constructieve motie van wantrouwen?

Kan in een bondsminister ook het vertrouwen worden opgezegd?

Wat heeft de grondwetgever met art. 68 willen bereiken?

Wie hebben recht van initiatief?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Verenigd Koninkrijk - Land, volk, regering

Het staatsrecht van 15 landen van de Europes…

Handboek van het Nederlandse staatsrecht

Executierecht

Onderwijseditie Bestuursrecht in de sociale …

Civiel bewijsrecht voor de rechtspraktijk

Hoorcolleges bewijsrecht

Pitlo 3 goederenrecht

Hoorcolleges Goederenrecht

Internationaal privaatrecht

Medische fysiologie en anatomie Basiswerk

Thema's maatschappijleer havo lesboek

Een praktijkgerichte benadering van organisa…