Startpagina / Samenvattingen / Het staatsrecht van 15 landen van de Europese Unie / landen-bond-uitvoering

Duitsland - De Bondsrepubliek als federale staat

7 belangrijke vragen over Duitsland - De Bondsrepubliek als federale staat

Leg uit dat het federalisme beantwoordt aan een lange constitutionele traditie.

Vanaf 1815 waren de Duitse vorstendommen aanvankelijk in een statenbond -een volkenrechtelijk samenwerkingsverband- verenigd. In 1871 vormden zij samen een bondsstaat die ook ten tijde van de Republiek van Weimar de staatsorganisatie bepaalde. De machtsovername door Hitler in 1933 bracht de liquidatie van de federale staatsstructuur.

Is de zeggenschap van landen bij totstandkoming van bondswetgeving groot?

Ja, via de bondsraad in het bijzonder voor zover het toestemmingswetten betreft (zie hiervoor). Vanuit oogpunt van afstemming en samenewrking is ten slotte de hiervoor reeds besproken bondsraad, waarin leden van de regeringen van de landen (met last en ruggespraak!) meewerken aan de wetgeving en het bestuur van de bond (art. 50 GW).

Wat valt op als men Duitsland vergelijkt met andere westerse federale staten t.a.v. de bevoegdheidsverdeling?

Zoals VS bijv. Op het terrein van wetgeving heeft de bondswetgever nadrukkelijk een overwicht en de landswetgevers een bijrol. Op het terrein van bestuur en de rechtspraak valt daarentegen de verhoudingsgewijs sterke positie van de landen op. Voor wat betreft wetgeving onderscheidt de GW drie categorieën.

Leg uit hoe op bestuurlijk gebied de verhoudingen tussen bond en landen zijn.

Landen zijn wat minder sterk verdrongen en uitgangspunt van de GW is dat uitoefening van overheidsbevoegdheden zaak van de landen is voor zoveel de GW niet anders bepaalt of toelaat, art. 30 GW. De landen voeren hun eigen wetgeving uit, maar doen dit ook in beginsel met bondswetgeving. Art. 83: de landen voeren de bondswetgeving als eigen aangelegenheden uit voor zoveel de GW niet anders bepaalt of toelaat. Ingevolge art. 84 lid 3 oefent de bond toezicht op deze uitvoering.

Op beperkt aantal terreinen (art. 86-90) vindt bondsbestuur -bundeseigene Verwaltung- plaats. Denk aan belastingdienst, spoorwegen, grensbewaking, luchtvaart.

In hoeveel opzichten voeren de landen bestuur?

In drie opzichten: ter uitvoering van hun eigen wetgeving, ter uitvoering van bondswetten als eigen aangelegenheid en ter uitvoering van bondswetgeving in opdracht van de bond (Bundesautragsverwaltung) waarbij de landen aan aanwijzingen van de bond zijn onderworpen (art. 85 GW).

Hoe zit het met bevoegdheidsverdeling tussen bond en landen ter zake van het sluiten van een verdrag?

Het onderhouden van buitenlandse aangelegenheden is gelet op art. 32 GW een zaak van de bond. Sluit de bond een verdrag dat in het bijzonder een bepaald land regardeert, dan dient tevoren dat land te worden gehoord. Landen kunnen met toestemming van de bondsregering verdragen met vreemde mogendheden afsluiten voorzover het onderwerp van het verdrag tot de wetgevingscompetentie van het land behoort.

Hoe geschiedt de taakuitoefening van gemeenten?

Enerzijds in autonomie (plaatselijke aangelegenheden, zie art. 28 GW) en anderzijds in medebewind. Dit laatste betreft zowel taken ter uitvoering van bondswetten (waarvan uitoefening in beginsel is toevertrouwd aan de landen; de landen kunnen echter taakuitoefening aan de gemeenten delegeren) alsook taken ter uitvoering van landswetten. De autonomie wordt beheerst door het beginsel van zogenaamde Allzuständigkeit, inhoudende dat gemeenten zich met alle plaatselijke aangelegenheden kunnen bemoeien die niet door hogere instanties zijn geregeld. Voor wat betreft de autonome taakuitoefening is het land slechts bevoegd tot rechtmatigheidscontrole. Voor wat betreft de taakuitoefening in medebewind kan het land ook aanwijzingen geven.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Het staatsrecht van 15 landen van de Europese Unie | 9789013056877 | onder van L Prakke, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Duitsland - De Bondsrepubliek als federale staat

7 belangrijke vragen over Duitsland - De Bondsrepubliek als federale staat

Leg uit dat het federalisme beantwoordt aan een lange constitutionele traditie.

Is de zeggenschap van landen bij totstandkoming van bondswetgeving groot?

Wat valt op als men Duitsland vergelijkt met andere westerse federale staten t.a.v. de bevoegdheidsverdeling?

Leg uit hoe op bestuurlijk gebied de verhoudingen tussen bond en landen zijn.

In hoeveel opzichten voeren de landen bestuur?

Hoe zit het met bevoegdheidsverdeling tussen bond en landen ter zake van het sluiten van een verdrag?

Hoe geschiedt de taakuitoefening van gemeenten?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Verenigd Koninkrijk - Land, volk, regering

Het staatsrecht van 15 landen van de Europes…

Handboek van het Nederlandse staatsrecht

Executierecht

Onderwijseditie Bestuursrecht in de sociale …

Civiel bewijsrecht voor de rechtspraktijk

Hoorcolleges bewijsrecht

Pitlo 3 goederenrecht

Hoorcolleges Goederenrecht

Internationaal privaatrecht

Medische fysiologie en anatomie Basiswerk

Thema's maatschappijleer havo lesboek

Een praktijkgerichte benadering van organisa…