Het Koninkrijk der Nederlanden - Het regeringsstelsel

Question

Welke regeringsvorm kent Nederland en sinds wanneer? En welke elementen zijn hierbij van belang?

Answer 1

Sinds 1848 bij de GW-herziening: constitutionele monarchie met parlementair stelsel. Een viertal elementen:

- verhouding Koning-ministers

- vertrouwensband tussen minister(s) en parlement

- reikwijdte van het ontbindingsrecht

- wijze van kabinetsformatie.

Answer 2

Art. 42 GW: koning is onschendbaar, ministers zijn verantwoordelijk. (art. 68-70 GW leggen in het verlengde daarvan enige bevoegdheden en verplichtingen vast.)

Alle bevoegdheden die op naam van de koning zijn gesteld, worden uitgeoefend door de koning handelend onder ministeriële verantwoordelijkheid. Ze dienen in hun beleid ook als eenheid naar buiten te verschijnen.

Answer 3

Negatief: geen minister of kabinet kan zich handhaven tegen de wil van een meerderheid in de 2e Kamer. (Positief vertrouwen door de 2e Kamer wordt nooit uitgesproken.) Gebrek aan vertrouwen komt voor in de vormen: hantering van het budgetrecht, aanneming van een onaanvaardbaar verklaarde motie of amendement.

Answer 4

Wil de vertrouwensnorm tussen kabinet en kamer enige inhoud hebben, dan moet al bij de vorming van het kabinet en bij de opstelling van het regeringsprogram gestreefd worden naar een voldoende mate van parlementaire steun.