Frankrijk - Het staatshoofd

Question

Hoe en voor hoe lang wordt de president gekozen?

Answer 1

Art. 6 en 7 GW. Rechtstreeks bij algemeen kiesrecht voor 5 jaar. Hij mag slechts twee opeenvolgende mandaten vervullen, maar voor het overige onbeperkt herkiesbaar.
Hij moet met de absolute meerderheid van het aantal uitgebrachte stemmen worden gekozen. Dit leidt vrijwel altijd tot 2 verkiezingsrondes. In de 2e ronde dingen de twee hoogstgeplaatsten mee zodat een gekozen president zich altijd kan beroepen op de steun van de absolute meerderheid van het aantal uitgebrachte stemmen.

Answer 2

Niet aan het parlement? De verantwoordelijkheid berust bij de regering. 67 GW: president is niet aansprakelijk voor de handelingen in de uitoefening van zijn functie. Zelfs kan hij volgens dit artikel niet worden gedwongen te getuigen fo anderszins in rechte worden betrokken (gaat erg ver).

Answer 3

Nu de President niet politiek verantwoordelijk is en een aantal presidentiele besluiten geen ministerieel contraseign (dan tekent de minister mee en zo is niet de president, maar de minister verantwoordelijk) behoeft en de president op vele terreinen feitelijk optreedt als regeringsleider en niet slechts als constitutioneel monarch (zoals de koning van Engeland en Nederland). Deze verwevenheid van functies heeft soms geleid tot indiening van moties van wantrouwen die hoewel formeel gericht tegen de regering, in feite het beleid van de president veroordeelden. Op deze manier boet de regering.

Answer 4

Hoewel de minister-president en zijn regering volgens art. 49 GW het vertrouwen van de Assemblee moeten genieten, heeft de president toch een betrekkelijk grote vrijheid genomen of gekregen bij de benoeming van de premier, hetgeen te verklaren is door de sterke politieke positie die de president ontleent aan zijn rechtstreekse verkiezing.

Answer 5

1. als premier ontslag neemt dan moet hij ook het ontslag van zijn regering aanbieden

2. presidentsverkiezingen

3. periodieke verkiezingen

4. ontbinding van de Assemblee

5. wens van de president

6. motie van wantrouwen

7. art. 50 GW: votum tegen regeringsprogramma of tegen declaration de politique generale.

Answer 6

Volgens 11 GW kan de president hiertoe besluiten bij:

- wetsontwerp inzake inrichting staatsinstellingen

- wetsontwerp houdende wijzigingen over het economische, sociale of milieubeleid van de natie en de openbare diensten die daaraan een bijdrage leveren (niet duidelijk wat er precies onder valt)

- wetsontwerp houdende machtiging tot ratificatie van een verdrag, dat niet in strijd met de GW is, maar een weerslag zou kunnen hebben op het functioneren van de staatsinstellingen.

(-initiatiefvoorstellen zijn uitgesloten)

Answer 7

Destijds was de gedachte dat de president zo invloed van de politieke partijen zou kunnen verminderen en politieke crises zou kunnen oplossen door een rechtstreeks beroep te doen op het volk.

Answer 8

Op voorstel van de regering of een gezamenlijk voorstel van beide kamers. President hoeft niet op de voorstellen in te gaan.

De GW-herziening van 2008 (nog niet in werking getreden) opent de mogelijkheid op initiatief van 1/5 van de leden van het parlement + 1/10 van de kiezers.

Answer 9

Het dreigen hiermee is een sterk wapen voor hem om een meerderheid in de Assemblee voor de door hem benoemde regering bijeen te houden. Bovendien kan het voor hem van belang zijn indien de presidentiële meerderheid en die in de Assemblee niet zouden overeenkomen.

Answer 10

-benoemt 3 leden + voorzitter, 56 alinea 1 GW

- president kan de CC inzake de grondwettigheid van internationale overeenkomst (54 GW) en de grondwettigheid van andere dan organieke wetten (61 alinea 1 GW) voorleggen.

Beide bevoegdheden vormen de uitdrukking van het feit dat de president de hoeder van de GW is, art. 5.

Answer 11

Art. 10 alinea 1 en 2. Hij kondigt de wetten af binnen 14 dagen na hun aanvaarding. Hij kan echter voor het einde van die termijn een hernieuwde parlementaire behandeling van (een gedeelte van) een wet vragen. Weigering van dit verzoek is niet mogelijk. Deze procedure wordt niet vaak toegepast.

Answer 12

Hij tekent ordonnances en decreten waarover de ministerraad heeft beraadslaagd. Welke ord of decr dit zijn bepaalt de GW en (organieke) wetten. Hierdoor neemt de president actief deel aan wetgeving anders dan die in de vorm van formele wetten, en kan hij de totstandkoming van ord en decr verhinderen. (Wetten en besluiten worden "organiek" genoemd, omdat zij betrekking hebben op de organen en de organisatie van de Staat en zijn onderdelen.)

Answer 13

Niet de regering bepaalt in eerste instantie het te voeren beleid, maar de president. Dit komt door de interpretatie die De Gaulle aan het presidentschap heeft gegeven. De president is, in mindere mate tijdens een cohabitation, de leider van de uitvoerende macht. Zijn voorzitterschap van de ministerraad, draagt in sterke mate mee aan deze positie. Hij draagt de feitelijke verantwoordelijkheid voor de richting van het algemene regeringsbeleid en geeft richtlijnen m.b.t. de dagelijkse besluitvorming van de regering.

De regering voert voor een deel in feite het presidentiele beleid uit.