Belgie - De instellingen

23 belangrijke vragen over Belgie - De instellingen

Wat voor staatshoofd kent Belgie?

Belgie is een erfelijke monarchie. Art. 85 GW. De troonopvolger wordt slechts staatshoofd door het afleggen van de grondwettelijk voorgeschreven eed, ten overstaan van de verenigde Kamers.

Wat zegt art. 88 GW?

De Koning is onschendbaar. Op politiek vlak kan geen enkel staatsorgaan, in welke omstandigheden ook, verantwoording eisen van de Koning. De ministers zijn verantwoordelijk, voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers, voor al zijn handelingen die enig politiek of staatsrechtelijk gevolg kunnen hebben. De Koning is dus beperkt in die zin, dat hij gedekt moet worden door een minister, die op zijn beurt ter verantwoording geroepen kan worden voor het parlement.

Wat is het gevolg/voortvloeisel van de immuniteit en onverantwoordelijkheid van het staatshoofd?

Dat de koning geen politieke macht heeft. Hij kan de vele GW bevoegdheden (zowel wetgevend als uitvoerend) niet persoonlijk uitoefenen, aangezien steeds een minister de verantwoordelijkheid voor een koninklijke beslissing zal moeten dragen. De beslissing komt alleen maar tot stand in samenspraak en met de instemming van de minister. Koning in de GW lijkt een samengesteld orgaan te zijn bestaande uit de koning en ten minste één minister. De minister geeft echter de doorslag.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wie staan de Koning bij in het vervullen van zijn taak?

Het kabinet: persoonlijke medewerkers door hem uitgezocht na ruggespraak met de regering. Het kabinet draagt geen politieke verantwoordelijkheden en zijn alleen aan de koning rekenschap verschuldigd.

Wat zijn bevoegdheden van de koning?

Wetgevende macht: volledig initiatief- en amenderingrecht, bekrachtigt wetten nadat het parlement ze heeft gestemd.
Uitvoerende macht: kondigt wetten af.
Rechterlijke macht: benoemt rechters en ambtenaren van het openbaar ministerie.

Kan de Koning de kamers ontbinden?

Alleen de Kamer van Volksvertegenwoordiging binnen strikte voorwaarden, wanneer de regering ten val komt. De ontbinding van de Kamer brengt dan ook de ontbinding van de Senaat teweeg.

Waaruit bestaat de federale regering en hoe ontstaat deze?

Art. 96 e.v. GW. Uit een eerste ministers, ministers en staatssecretarissen. Alleen de ministers maken deel uit van de ministerraad en deze ministers bestaat uitsluitend uit leden van de regering die minister zijn (max. 15 leden waarvan 7 Frans en 7 Nederlands met de eerste minister uitgezonderd). De Koning benoemt en ontslaat de leden van zijn regering.

Mag je lid zijn van de regering en van het parlement?

Nee. Het is tevens onmogelijk gelijktijdig lid te zijn van de federale regering en van een deelstaatregering.

Tot wanneer blijft de regering in functie?

Tot de Kamer haar op constructieve wijze het vertrouwen onttrekt of tot de regering ontslag neemt. Parlementaire verkiezingen maken hier geen einde aan, tenminste als de nieuwe Kamer haar het vertrouwen geeft.

Hoe kan het regeren van de regering ten einde komen?

- als ze het vertrouwen van de Kamer verliest. Ze dient dan haar ontslag bij de Koning in en deze moet dat aanvaarden.
- als ze zelf ontslag indient moet de Koning zich een oordeel vormen over de gegrondheid van haar beslissing. Moet de Koning dit aanvaarden dan ontslaat hij de uittredende regering ten tijde van benoeming tot de nieuwe regering.

Wat zijn de bevoegdheden van de federale regering?

In feite de bevoegdheden die de teksten aan de Koning toekennen, zowel als lid van de wetgevende macht als in zijn hoedanigheid van hoofd van de uitvoerende macht. De GW kent aan de regering als zodanig geen eigen bevoegdheden toe, wel aan de Ministerraad.

Hoe wordt een regering van een deelstaat gevormd?

Elk parlement kiest zijn regering. Max aantal leden voor de gebieden: 11 voor Vlaamse, 9 Waalse, 8 Franse en 5 Duitse. Brusselse Hoofdstedelijke regering: 2 Nederlandstalige door de Nederlandse taalgroep verkozen en 2 Franstalige door de Franse taalgroep verkozen en een voorzitter verkozen door het parlement in zijn geheel.

Is de regering van een deelstaat met het parlement verbonden?

Ja wezenlijk, ontvangt legitimiteit van het parlement en is in haar bestaan geheel ervan afhankelijk. Regering bestaat in beginsel 5 jaar, maar het staat het parlement vrij de regering of leden ervan te ontslaan, door het goedkeuren van een motie van vertrouwen. De regering kan zelf ook, of leden, ervan ontslag nemen.

Wat is de bevoegdheid van de regeringen van deelgebieden?

Hun positie verschilt bijna niet van die van de federale regering. Inzake buitenlandse betrekkingen is de regering belast met het buitenlands beleid in de materies van het deelgebied waarbij zij hoort. Onder controle van haar parlement, neemt zij de initiatieven voor onderhandeling of opzegging van verdragen.

Waaruit bestaat het parlement en hoe worden ze samengesteld?

De Kamer van Volksvertegenwoordigers (Kamer) en de Senaat. Samengesteld op basis van verkiezingen, op de senatoren van rechtswege na. Kamer: rechtstreeks, Senaat: gedeeltelijk onrechtstreeks.
Worden in hun geheel vernieuwd om de vier jaar.

Welke bevoegdheden hebben Kamer en Senaat gemeen?

Zie art. 77: bijv. initiatief- en amenderingrecht en het stemmen over een tekst. Een wet aangenomen met bijzondere meerderheid kan deze lijst uitbreiden.
In alle andere wetgevingsaangelegenheden dan de twee groepen (bijzondere meerderheid en tweevoudige behandeling, zie hieronder) treedt de Senaat enkel op als reflectiekamer. De Senaat kan net als de Kamer initiatief nemen en amendementen voorstellen, maar enkel de kamer heeft het uiteindelijke beslissingsrecht.

Welke wetten vragen om een bijzondere meerderheid?

Herziening van de GW, aangelegenheden die de GW zelf voor een tweevoudige behandeling aanduidt, de wetten met dubbele meerderheid en hun uitvoeringswetten, de wetten die de uiteofening van bevoegdheden opdragen aan internationale of supranationale instellingen, de wetten houdende goedkeuring van verdragen, de organisatie van hoven en rechtbanken en van de RvS, en de wetten houdende goedkeuring van samenwerkingsakkoorden tussen de federatie, de gemeenschappen en gewesten.

Welke bevoegdheden heeft alleen de Senaat?

In de aangelegenheden waarin hij optreedt als reflectiekamer beschikt hij over een bepaalde termijn om eventueel een door de Kamer goedgekeurde tekst naar zich toe te trekken of te 'evoceren'. Hij kan die tekst onderzoeken of amenderen of aanvaarden alvorens hem over te maken aan de Kamer voor de uiteindelijke behandeling en beslissing.

Hoe komt de onafhankelijkheid en onpartijdigheid naar voren bij de rechterlijke macht?

Is door de GW verzekerd zowel t.o.v. de wetgevende als uitvoerende macht. De federale wetgever staat weliswaar in voor de oprichting van de rechtscolleges, maar hij heeft de rechters geen orders te geven, kan hen niet afzetten of hun beslissingen niet verbeteren. De rechtbanken van hun kant bezitten geen regelende bevoegdheid: slechts bindende beslissingen.
Art. 159 GW geeft de rechters een sanctie in handen die hun toelaat eventuele druk van de uitvoerende macht effectief te weerstaan.

Waarom kan men vertrouwen hebben in de onpartijdigheid van het Grondwettelijk Hof?

Doordat een wet met bijzondere meerderheid goedgekeurd de organisatie regelt en de werking van het Hof op zulke wijze dat alle groepen van de bevolking vertrouwen hebben in zijn onpartijdigheid.

Wat als het Hof van oordeel is dat wetten, decreten of ordonnanties grondwettelijke of bevoegdheidsverdelende regels schenden?

Het kan ze nietig verklaren, geheel of bij delen.

Wat is decentralisatie en hoe vindt dat in België plaats?

Bestaat in het verlenen van autonome beslissingsbevoegdheid aan organen of onderdelen van de Staat die daarvoor de rechtspersoonlijkheid verkrijgen.
-Territoriale decentralisatie: drie lagen: gemeenten, agglomeraties en de federatie van gemeenten, provincies.
-Functionele decentralisatie: bestaat wanneer de zorg voor een welomschreven taak van algemeen belang toevertrouwd wordt aan een publiekrechtelijk organisme dat met het oog daarop rechtspersoonlijkheid en zelfstandige beslissingsbevoegdheid verwerft.

Vertel iets over hiërarchie van beslissingen van gedecentraliseerde overheden.

Deze staan onder die van de centrale autoriteiten en mogen daarmee dus niet in strijd zijn. Dat heeft voor gevolg dat wanneer een hogere autoriteit voor een gegeven materie een regeling opstelt, de daaronder liggende territoriaal gedecentraliseerde overheden daarover geen eigen beleid meer kunnen voeren.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo