gezondheidsderminanten. 70 goede vragen, hier goed beantwoord

Waar vallen komkommers tomaten en rode paprika's volgens dit onderzoek onder

Groente

Welke voedingsmiddelen verhogen het risico op bepaalde ziektes en welke ziektes zijn dat

Rood vlees bewerkt vlees: beroerte diabetes darm en longkanker.
transvetzuren verhogen ldl cholesterol

Welke voedingsmiddelen verlagen het risico op bepaalde ziektes en welke ziektes zijn dat

Zuivel: darmkanker
yoghurt: diabetes
inname calcium uit supplementen: darmkanker
peulvruchten: coronaire hartziekten door verlagen van ldl cholesterol.
zetmeel i.p.v. 15 energieprocent suikers: coronaire hartziekten ( mono en disachariden)
onverzadigde vetzuren (zachte margarine of plantaardige olieen) i.p.v. Verzadigde vetzuren: coronaire hartziekten.
3 a 4 koppen groene of zwarte thee: beroerte

Waarvan hang het af of koffie gezond is

Wel of niet met filter gezet. Filter kan de cholesterol verhogende stoffen cafestol en kahwed wegvangen. Filter koffie, koffie pads oploskoffie en automaten koffie met vloeibaar koffie concentraat zijn filterkoffie.

Wanneer is er sprake van de aandoening metabool syndroom

Als minimaal 3 van de risicofactoren zich gelijktijdig voordoen: verhoogde nuchtere boedglucose waarden hoger dan 5.7 mmol/l en/of medicatie. Verhoogde bloeddruk hoger 130/85 hg en/of medicatie. Laag hdl cholesterol mannen minder dan 1.04 mmol/l vrouwen lager dan 1.29 mmol/l verhoogde middelomvang mannen hoger dan 102 cm en vrouwen hoger dan 88 cm. Pro inflammatoire status verhoogde crp waarden. Pro trombotische status verhoogde fibrioogeen en pal 1 waarden. Ongevoeligheid voor het hormoon insuline (insuline resistentie)

Wat is de defenitie van het metabool syndroom volgens de who

Aandoening waarbij sprake is van insulineresistentie of verlaagde glucose intolerantie met minimaal 2 van de symptomen.

Wat gebeurt er bij insuline resistentie

Lichaamscellen zijn minder gevoelig voor insuline ( insuline is nodig om glucose uit het bloed op te nemen in insulinegevoelige cellen zoals spiercellen

Hoe ontstaat insuline resistentie

Is het gevolg van een chronische lagegraad van ontsteking veroorzaakt door toename abdominaal vetweefsel en vorming daarin van ontstekingsmediatoren ( chemische stoffen die dan geproduceerd worden: cytokines. De verzadigde vetzuren die daar de lever uit glucose worden aangemaakt zijn bacteriele lipopolysachariden. Deze dragen bij aan onstekingsactiviteit. Te veel koolhydraten bij al benutten glucogeen opslagcapaciteit en gebrek aan voldoende glucose oxidatie door te weinig bewegen maakt dat er een verhoogde aanmaak van verzadigde vetzuren in de lever is. Hierdoor ontstaan verhoogde concentratie van triglyceriden in het bloed en abdominale vetophogingen.

Wat zijn vaak de oorzaak van metabool syndroom

Overgewicht boven 25 bmi
obesitas boven 30 bmi
inactiviteit
erfelijke factoren

Wat zijn de percentages van mannen/vrouwen met metabool syndroom gevolgen

30-70 jaar Mannen 34% en vrouwen 24.1 %.
60-70 jaar: bijna de helft van de bevolking.
3 tot 4 x verhoogde kans op diabetes 2
2 tot 3 x op ontstaan van hart en vaatziekten.

Welk advies kan er gegeven worden met de kennis die er nu is over het metabool syndroom

Bereiken en handhaven van een gezond lichaamsgewicht. Het hebben van voldoende lichamelijke activiteit goede voeidng.

Wanneer is het obesitas en hoe wordt het ook genoemd

Zodra er gezondheidsrisico's aan het overgewicht verbonden zijn. Vetzucht of adipositas wordt het ook genoemd

Bij wie en welke leeftijdsgroep kun je deze methodes gebruiken en waarom wel/niet

Op westerse volwassenen van 18-70 jaar. Niet bij kinderen en ouderen boven de 70. Zijn er andere normen omdat lengte en gewicht afhankelijk zijn van leeftijd en beinvloed worden door groei en ontwikkelingsfases. De mate van overgewicht wordt dan meer per individu bepaald

Wanneer is sprake van morbide (ziekelijke) obesitas en wat zijn de gevolgen

Bmi van boven de 35. Hoog risico op diabetes mellitus 2. Kanker hart en vaatziekten onvruchtbaarheid osteoporose atrose en reuma

Hoe kun je zonder rekenmachine de bmi berekenen.

Door een nomogram: dmv liniaal die je zodanig neerlegt dat de lengte met het gewicht wordt verbonden en je in de meeste rechtse kolom de bmi ziet.

Wanneer is de vetverdeling bij een middelomtrek goed en wanneer niet

Manen kleiner dan 94 cm en bij vrouwen kleiner dan 80 cm is goed. Mannen tot 102 cm en vrouwen tot 88 cm mogelijk te zwaar maar nog geen ongunstige vetverdeling. Daarboven is ongunstige vetverdeling.

Hoe werkt de impedantie meting

Geslacht en leeftijd worden ingevuld waarmee de elektrische weerstand in lichaam wordt gemeten: schatting over het percentage lichaamsvet

Welke vetophoping levert meer gezondheidsrisico's op en waarom

In de buikholte omdat deze indirecter contact staat met allerlei organen. Heet visecerale vet.

Welke afwijkingen en ziekten kunnen optreden door overgewicht

Diabetes mellitus type 2. Hart en vaatziekten. Galstenen jicht hoge bloeddruk spataderen. Bij vrouwen ook: menstruatiestoornissen gewrichtsklachten ademhalingsproblemen slaapapnoe kanker onvruchtbaarheid.

Wat is jojoen en welk effect heeft het

Herhaald afvallen en weer aankomen. Minderwaardigheden verergeren door steeds het faalgevoel. Gedrag ombuigen is heel moeilijk en zal voortdurend rekening mee gehouden worden.

Wat kan lichamelijke activiteit voor je doen

Verhogen van energiebehoefte met 10 a 20% door meerdere malen per week een uurtje te sporten

Wat is een obesogene maatschappij

Een maatschappij waarin grote hoeveelheden kcal binnen ons bereik zijn maar zonder enige vorm van lichamelijke beweging

Wat zijn de belangrijkste risicofactoren voor het optreden van hart en vaatziekten

Verhoogde bloeddruk merk je vaak niet. bovendruk hoger dan 140 mm hg en/of onderdruk hoger dan 90 mm hg : hoge bloeddruk. Cholesterol 1. Totale cholesterol. 2. Ldl moet onder de 2.5 mmol/l zijn. Dichtslibben van bloedvaten. 3. Hdl cholesterol
bmi gezond is tussen de 18.5 en 25

Wat is bloeddruk en hoe wordt deze uitgedrukt

De druk die op het bloed in de bloedvaten staat veroorzaakt door slagkracht van het hart de totale hoeveelheid bloed in het lichaam en de elasticiteit van de bloedvaten. Wordt uitgedrukt in milimeter kwik mm hg en bestaat uit 2 waarden:
1 systolische bloeddruk: bovendruk: hoogste druk wanneer hart bloed in slagaders pompt. 2. Diastolische bloeddruk: onderdruk laagste druk wanneer het hart weer ontspant na de hartslag en terug met bloed wordt gevuld.

Wat is normale bloeddruk hoe wordt deze gemeten en wanneer verandert deze

In rust lager dan 140/90. Systolische waarde onder de 140 mm hg diastolische waarde lager dan 90 mm hg. Stijgt met de leeftijd. Nachts lager met limietwaarden van 120/80. Afhankelijk van stress fysieke inspanning en tijdstip.

Hoe zorgt het lichaam ervoor dat het in de bloedbaan komt

Pakt het in een mantel van eiwitten of lipoproteinen om het wateroplosbaar te maken.

Hoe worden de 2 soorten cholesterol ingedeeld.

Afhankelijk van de lipoproteinen heb je de ldl en de hdl cholesterol. Ldl is de slechte ze worden naar de weefsels getransporteerd. Hoe hoger het gehalte aan ldl cholesterol hoe meer kans op cardiovasculaire aandoeningen. Hdl is de goede gaat van de weefsels naar de lever en daar verwerkt tot gal. Uitgescheiden in de darm en verdwijnt met de ontlasting.

Hoe kun je het cholesterolgehalte bepalen en welke combinaties zijn een risico op hart en vaatziekte

Door een bloedtest waarbij de arts ook kijkt naar hoge bloeddruk roken overgewicht en diabetes. Een verlaagd hdl met een verhoogd ldl of verhoogd triglyceridengehalte is ongunstig voor het risico op hart en vaatziekte

Wat is het verschil met diabetis mellitus type 1 en 2

Type 1 is vooral erfelijk bepaald geboren met een slecht werkende pancreas die geen of te weinig insuline aanmaakt. Type 2 overgewicht obesitas in combinatie met weinig bewegen: metabool syndroom. Er is sprake van insulineresistentie: het lukt niet mer om suiker uit de bloedbaan naar de cellen te transporteren. Er blijft te veel suiker in het bloed: hyperglykemie. Lichaam maakt eert extra insuline aan maar dat lukt uiteindelijk steeds minder goed en de pancreas verliest deze functie helemaal en lijkt in die eindstadium veel op type 1

Wat is er mis met de insuline bij de beide types

Type 1: te lage aanmaak van insuline wat zorgt dat bloedglucose daalt na de maaltijd: hyperglykemie. Type 2 te lage gevoeligheid voor insuline van de receptoren van de lichaamscellen die suiker naar de cel transporteren om het energie te oxideren (atp)

Welk advies geeft de nederlands diabetes federatie over de fructose inname

30-60 gram per dag heeft geen gevolgen voor het bloedlipidenprofiel. Bij meer dan 100 gram zouden ongewenste effecten kunnen optreden op het bloedlipidenprofiel. Excessieve consumptie van suikerrijke voedindsmiddlen en inactief zijn. De gezondheidsraad geeft geen bovengrens aan voor de inname van mono en disachariden omdat onderzoek dat niet goed bevestigd.

Welke symptomen van suikerziekte zijn er en wanneer treden die op

Bij hoge tot zeer hoge bloedsuikerwaarde waardoor mensen met lichte vorm van suikerziekte het vaak niet weten dat ze suikerziekte hebben. Enorm dorst gevoel met overmatig veel drinken ( polydipse) en plassen ( polyurie) blaasontsteking slechte adem (typische acetongeur) slechte wondheling vooral bij de voeten door slechte doorbloeding in combinatie met zenuwschade wordt pijn niet gevoeld en kan leiden tot gangreen. Oogontsteking wazig zicht vermoeidheid droge mond hoger hongergevoel met veel eten (polyphagie) impotentie misselijk en braken perifere neuropathie ( tintelende handen en voeten) vermageren gewichtsverlies en in erge gevallen sufheid en zelfs coma.

Wat gebeurt er in het lichaam bij een langdurig te hoge bloedsuikerspiegel

De wanden van de vaten worden beschadigd wat dodelijk kan zijn

Welke risico's hebben diabetes patienten

Hart en vaatziekten: hartinfarct beroerte perifeer arterieel vaatlijden nierproblemen (nierdialyse nodig) blindheid.

Wat verhoogd ook het risico op hart en vaatziekten.

Hypertensie ( hoge bloeddruk) moet onder de 130/80 mmol hg zijn. Hypercholesterolemie ( hoge cholesterol obesitas en roken. Vooral mensen met meer dan 1 risico factor: co morbiditeit.

Wat is kanker en wat zijn de verschijnselen

Neuroplasma malignum is een aandoening waarbij: 1. De cellen zich onbeheerst vermenigvuldigen en dit blijven doen. 2. De woekerde cellen zich uitbreiden in omliggend weefsel en hier schade aanrichten (invasieve groei of infiltratie) 3. De woekerende cellen zich ook naar ver weg gelegen plaatsen in het lichaam verspreiden ( metastasering of uitzaaiing) via lymfevaten (lymfogene metatasering) via bloed (hematogene metastasering en in aanwezige lichaamsholten ( bv buikholte)

Hoe ziet een gezonde celdeling eruit

Ze delen zich alleen als het nodig is bv wanneer bepaalde organen vernieuwd of hersteld moeten worden. Ze hebben een specifieke vorm en grootte afhankelijk van hun functie. Dit heet cel differentiatie. De deling en differentiatie staat onder invloed van factoren zoals hormonen chemische stoffen virussen (uitwendige factoren) regulerende eiwitten in de cel (inwendige factoren) de factoren kunnen een stimulerende of een remmende invloed hebben op de celdeling.

Welke kenmerken wijzen op een erfelijke aanleg voor kanker

Dezelfde soort kanker komt voor bij 2 of meer verwanten uit verschillende generaties. Ziekte ontstaat op jongere leeftijd. Er zitten meerdere tumoren in 1 orgaan die los van elkaar zijn ontstaan bv meerdere dikke darmtumoren. Er zitten tumoren in 2 dezelfde organen bv in beide borsten. 2 x een melanoom bij dezelfde persoon. Een specifieke combinatie van verschillende soorten kanker bij 1 persoon of binnen 1 familie bv borst en eierstokkanker of dikke darm en baarmoederhalskanker. Door een dna onderzoek kan vastgesteld worden of iemand echt een erfelijke aanleg heeft.

Hoe kunnen defecten in het dna door mutatie ontstaan.

Door erfelijke aanleg.
door verwerving.

Wat kunnen oorzaken van verwerving zijn

Infecties. Fysische factoren: ultravioletstraling en ioniserende straling. Chemische stoffen bv asbest rook aminen in verf. Sommige zelfs 80-90% bij de kankergevallen. De chemicalien werken mutageen dwz dat ze nieuwe mutaties kunnen opwekken. Niet alle mutaties wekken kanker op.

Wat zijn ioniserende stralen

Fysische factoren met een grote energie inhoud. Ze kunnen de moleculen waarop ze vallen electrisch laden waardoor het dna beschadigd kan raken en mutaties voortbrengt. Korte golflengte zijn rontgenstraling ganmastralen ( atoombom) en kosmische stralen (heelal) zonlicht bevat straling maar zijn niet ioniserend maar kunnen wel lichaamsdelen beschadigen: brandwonden en kans op huidkanker vergroten

Wat zijn de belangrijkste symptomen van kanker

1. Kankerweefsel geneest niet goed en bloed makkelijk bv bloedverlies bij bv ontlasting urine uit tepel of hoesten zijn belangrijke vroege waarschuwingssyptomen.
2. Gezwellen (tumoren) drukken op andere structuren en belemmeren daar de werking bv ruggenmerg verlammingen botten botbreuken zenuwen pijn in hoofd epilepsie beenmerg vervangen door tumorweefsel ernstige bloedarmoede en stollingsstoornissen. 3. Verandering van stofwisseling en regulatie bv verhoogde hormoon productie hersenzenuw en/of spierafwijkingen bloed en stollingsafwijkingen huidafwijkingen koorts tumorkoorts cachexie: vermagering en anorexie: verminderde eetlust.

Welke onderzoeken vinden plaats binnen de oncologie

Rontgenonderzoek
echografie
ct scan
mri scan
skeletscintigrafie (botscan)
pet scan.
dit zijn beeldvormige onderzoeken. Pathologisch onderzoek: kijken naar de kankercellen zelf (cytologie:cellenleer) en naar het verband tussen de kankercellen en de omgeving waarin ze liggen (histologie: weefselleer). Dit gebeurt door puncties met een naald of via operatie verwijdering. Er wordt operatief gekeken hoe ver het kankerproces is uitgebreid: lymfeklieren en metastasen op afstand.

Wat zijn de 2 mogelijke doelen bij de behandeling van kanker

Curatie: genezing indien mogelijk
palliatieve zorg: verzachten van de pijn en overige symptomen als genezing niet meer mogelijk is

Hoeveel nieuwe gevallen van kanker zijn er jaarlijks

Ruim 100000 en er sterven 44000

Hoe wordt de kans op kanker beinvloed

Genetische aanleg en minder gezonde levensstijl (30%)

Waarom vindt de kwf kankerbestrijding het belangrijk info te geven over een gezonde leefstijl

Omdat slechts 20% vindt dat hun eigen leefstijl het risico van kanker verhoogd.

Hoeveel sterven er door andere oorzaken

2900 door alcohol
9500 door minder gezonde voeding
3600 door overgewicht bmi van 25 of hoger
2100 door te weinig bewegen.
huidkanker en te veel zon is bekend maar niet exact hoe lang en hoe vaak

Wat is reuma en welke klachten

Een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen aan het bewegingsapparaat die niet door een ongeval zijn ontstaan. Pijn en stijfheid in gewrichten of spieren

Wat is de oorzaak van reuma

Niet bekend. Roken overgewicht en erfelijkheid lijken wel een rol te spelen. Iedereen kan reuma krijgen (2 miljoen nederlanders)

Wat is artrose en hoe wordt het ook genoemd

Geen ontstekingsreuma maar wel een vorm van reuma. Kraakbeen raakt beschadigd; zacht verend weefsel op je botten zodat ze soepel langs elkaar kunnen bewegen. Heet ook gewrichtsslijtage of osteoartritis ( wetenschappelijke naam) of chondropathie: ziekte aan het kraakbeen. In de 4e en 5e graad ontstaan er artritisachtige verschijnselen waarbij ontstekingsmediatoren in bloedbeeld gevonden kunnen worden.

Welke verhoogde risico's lopen mensen met RA

Hart en vaatziekten doordat de ontstekingen zich kunnen verplaatsen naar de vaatwanden en deze aantasten met kans op dichtslibben. Botontkalking of osteoporose doordat de pijn ze belemmert om te bewegen waardoor de stevigheid van de botten minder wordt en sommig ra medicijnen zijn slecht voor de botkwaliteit. Tandvleesproblemen: is ook veel ernstiger dan bij mensen zonder RA

Hoe wordt de diagnose bevestigd en klopt deze altijd

Bloedonderzoek: reumafactoren.
rontgenfoto: gewrichtsbeschadiging bij bloed is niet altijd de reumafactor aanwezig bij ra patienten terwijl er soms bij gezonde mensen het reuma factor wel wordt gevonden.

Wat is osteoporose en hoe ontstaat deze

Chronische aandoening van het skelet waarbij de botsterkte afneemt. Poreus bot of te wel zwak bot. Heet ook botontkalking en is bij mensen waarbij de botten erg broos/poreus zijn. Vaak boven de 50 jaar. Bij mensen die ra de ziekte van bechterew (ankyloserende spondylitis) of sle hebben. Ook bij langdurig gebruik van prednisolon

Waarom is de naam botontkalking niet helemaal juist

Omdat er naast minder botmassa ook een verandering in de structuur van het bot is. De sterkte is daardoor nog minder

Wat kunnen botbreuken veroorzaken

Pijn invaliditeit verlies van zelfstandigheid of zelfs vervroegde sterfte. Nu 900.000 mensen met osteoporose men verwacht een stijging naar 1200000 in 2025. 2/3 is vrouw 1/3 man

Waarom krijg je het als je ouder bent ( vaak na 70 jaar duidelijk )

Algemene achteruitgang van de botten. Rond je 30e is de dichtheid het grootst na je 45 e wordt er meer bot afgebroken dan aangemaakt. Darmen nemen minder calcium op de nieren scheiden meer uit mensen eten vaak minder calcium als ze ouder worden en krijgen vaak minder vitamine d binnen. Wat belangrijk is voor calcium opname.

Wat is jicht en waar zit het vooral

Pijnlijke reumatische ontsteking gekenmerkt door kristalliseerd urine zuur in een gewricht. Urine zuur lost normaal in warm bloed makkelijk op maar bij een te hoge concentratie kan dit zuur neerslaan in de vorm van kleine naaldvormige kristallen. Vaak in handen en voeten die vrij koud zijn. In 60% is het basisgewricht in grote teen aangetast: heet dan ook pootje of podagra. Ook in voorvoet enkel knie pols en vingers komt het voor

Hoe heet jicht in 1 gewricht en hoe in meerdere

1 heet monoarticulair.
in meerdere bij het ouder worden: polyarticulair.

Waar is de behandeling op gebaseerd en de oorzaak

Bestrijden van de symptomen omdat de oorzaak nog niet achterhaald is. Voeding drank en levensstijl hebben wel invloed op de ziekte en het verloop. Te veel eten en alcohol kan jichtaanval in gang zetten maar zijn niet de oorzaak. Oorzaak zit in de stofwisseling. Komt meer voor bij mannen 40-50 jaar voor het eerst en vrouwen meestal na de overgang.

Wat is depressie of angststoornis

Wanneer somberheidsklachten of angstaanvallen buiten proporties zijn en flinke beperkingen geven die het leven sterk ontregelen.

Wanneer spreek je van depressie en welke symptomen heb je er vaak bij

Wanneer je minimaal 2 weken een sombere depressieve stemming hebt en nergens meer interesse en plezier in hebt. Slaapstoornissen verminderde of grotere eetlust of duidelijke gewichtsverandering. Weinig energie of vermoeidheid concentratieproblemen of besluiteloosheid. Traagheid of juist aanhoudende lichamelijke onrust terugkerende gedachten over de dood of zelfdoding

Wat zijn de symptomen van angst

Hartkloppingen hoofdpijn transpireren duizeligheid trillen benauwdheid maagklachten tintelingen rusteloosheid vermoeid zijn concentratieproblemen slaapproblemen prikkelbaarheid. Bij angstaanval bv het gevoel hebben geen lucht te krijgen een hartaanval of zelfs dood te gaan. Kunnen geleidelijk erger worden kans bestaat dat je jezelf isoleert en uiteindelijk in een depressie komt.

Wat zijn de oorzaken van angststoornissen

Niet helemaal duidelijk. Erfelijkheid en opvoeding en de erfelijkheid van het missen van bepaalde stoffen in de hersenen (neurotransmitters) hebben wel invloed op het ontstaan van angststoornissen.

Wat kunnen de gevolgen zijn van een eetstoornis

Ernstige lichamelijke psychische en sociale problemen. 6 tot 10% sterft door ondervoeding of zelfmoord.

Wat zijn de kenmerken van orthorexia

Obsessie voor gezond eten. Eenzijdig voedingspatroon. Veel rauwe groente eten. Gewichtsverlies ondergewicht ondervoeding het wegblijven van de menstruatie. Last hebben van eenzaamheid depressiviteit en schuldgevoelens.

Welke factoren spelen mee bij het krijgen van orthorexia

Erfelijke aanleg. Traumatische gebeurtenissen. Faalangst en perfectionisme angst om de controle over zichzelf te verliezen een zelfbeeld wat niet klopt met de werkelijkheid. Als er lichamelijke of psychische klachten ontstaan door de fixatie op gezond eten is deskundige en intensieve psychologische begeleiding nodig

Wat is anorexia artletica

Variant op anorexia nervosa waarin er veel gesport en weinig gegeten wordt.

Wat zijn de belangrijkste doelstellingen in het behandelen van een patient

Herstel van zelfvertrouwen en zelfrespect. Vermindering van faalangst en het negatieve zelfbeeld

Wat is het verschil tussen onverzadigd vet en verzadigd vet

Onverzadigd noemen ze het goede vet ze zijn vloeibaar bij kamertemperatuur. Verzadigde veten zijn stevig bij kamertemperatuur. Verzadigd vet zit vooral in dierlijke voeding en vlees zuivelproducten bevatten veel verzadigde vetten. Gebakken en gefrituurde voedingsmiddelen.
onverzadigde vetten zitten in plantaardige levensmiddelen en vis. Vloeibare plantaardige olien: koolzaadolie olijfolie pindaolie en zonnebloemolie vette vis zalm tonijn makreel honing en forel zit omega 3 en in noten en zaden omega 6 vetzuren.

Gezondheidsderminanten

70 belangrijke vragen over Gezondheidsderminanten