Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Historiografie / hooft-tacitus-hendrik

Retoriek rond een conflict

10 belangrijke vragen over Retoriek rond een conflict

Tijdens de opstand namen de humanistisch getinte werken af, daarvoor in de plaats kwam een retorisch uitgedragen geschiedschrijving. In de jaren 60 van de 16de eeuw kreeg Hadrianus Junius van Willem van Oranje een opdracht tot het schrijven van een geschiedenis. Welk doel had deze opdracht

Het standpunt van de Staten, namelijk de rechtmatigheid van hun onafhankelijk optreden t.o.v. de rechtmatige koning, te verduidelijken.

Waarin verschillen de publicaties in het Zuiden t.o.v. het Noorden aan het einde van de 16de eeuw

Hier werden humanistische geschiedenissen geschreven waarin de trouw aan de koning van Spanje voorop stond

Veel van deze geschiedschrijvers kwamen uit het Noorden zoals Franciscus Dusseldorp uit Leiden, Pontus Heuterus uit Delft en Franciscus Haraeus uit Utrecht, deze is typerend voor het soort historiografie wat met deze achtergrond beoefend werd, zoals de Geschiedenis van de Brabantse vorsten. Noem enkele kenmerken van dit werk

Geschreven in Latijn
Eerst wordt de ligging en geschiedenis van Brabant geschreven
Boeken met hetzelfde thema van voorgangers en tijdgenoten worden genoemd
Daden van de vorsten worden genoemd, die in zijn visie nooit hadden onderworpen aan het Heilige Roomse Rijk en verdedigers van het katholieke geloof waren
Wat betreft de opstand was zijn verhaal erop gericht om de goede trouw van de Spaanse gouverneurs aan te tonen
Edelen die zich verzetten tegen de inquisitie kregen de schuld van de ketterij en de vergeldingen

In het Noorden had men behoefte aan een passend verleden en in Leiden liet men Tacitus herleven, en de Bataafse mythe kreeg in het begin van de 17de eeuw een nieuwe dimensie vooral door het werk van Hugo Grotius, in 1610 zijn werk over de oudheid van de Bataafse republiek, welk beeld beschrijft dit boek

Een statisch beeld van honderden jaren vrijheid waaruit de Republiek is voortgekomen

Grotius presenteert een kader voor de bestaande orde in de Republiek met een beroep op het verleden en op een politieke denkwereld die gedeeld werd door tijdgenoten, juridisch versterkt, wat is zo vernieuwend

Het is geen verdieping in de historie met een beroep op Tacitus geeft hij de oude Bataafse republiek een nieuwe vorm.

Wat is opvallend aan de regeringsvorm van de Bataven volgens Grotius als je deze vergelijkt met de regeringsvorm van de Republiek

Dit was een prefiguratie van de 17-de eeuwse Staten

Pieter Cornelisz. Hooft (1581-1647) schreef zijn werken in het Nederlands, ook al had hij een humanistische opleiding genoten en was hij in Italië geweest, in zijn werken over de Vorst van de Bataven en over Hendrik de Grote staat het probleem van de macht centraal, waarom vond Hooft dat dit probleem in de geschiedschrijving aan de orde gesteld moest worden

Geschiedschrijving bestond niet alleen uit aaneenrijgen van gegevens maar het het moet de werkelijke gebeurtenissen in de wereld weerspiegelen, en waar niets verzwegen mag worden (behalve als het de Republiek schade toebrengt)

Hooft maakte gebruik van de vormgeving zoals voorgeschreven bij de humanisten, waaruit blijkt dat

Op belangrijke momenten geven (gefingeerde) toespraken feliëf aan het verhaal.
Verfraaid weergeven van belangrijke teksten zoals verdragen
Annalistische volgorde
Kernachtige, moraliserende zinnetjes die de essentie van de uit te dragen politieke lering bevatten

Ook Hooft was beïnvloed door Tacitus, niet alleen op stilistisch gebied maar ook had hij via zijn reizen in Italië met Tacitus staatsraison kennisgemaakt. Volgens Hooft en anderen openbaarde Tacitus de geheimen en listen van de machtspolitiek, op deze wijze kan men het gematigde optreden van Baeto en Hendrik IV verdedigen, waaruit bestond de verdediging van Hendrik IV

Hendrik IV had bedrog gepleegd niet omwille van de macht, maar om een einde te maken aan de burgeroorlog. Zijn overgang naar het katholicisme kwam hieruit voort en hij was ervan overtuigd dat de geestelijkheid ondergeschikt was aan de staatsmacht

In de Nederlandsche historiën van Hooft speelde de Bataafse mythe geen rol meer, waarom niet

De dwingelandij van Filips II moest wel leiden tot verzet, die door de Staten als soeverein samen met de Stadhouder werd geleid

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Historiografie

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Retoriek rond een conflict

10 belangrijke vragen over Retoriek rond een conflict

Tijdens de opstand namen de humanistisch getinte werken af, daarvoor in de plaats kwam een retorisch uitgedragen geschiedschrijving. In de jaren 60 van de 16de eeuw kreeg Hadrianus Junius van Willem van Oranje een opdracht tot het schrijven van een geschiedenis. Welk doel had deze opdracht

Waarin verschillen de publicaties in het Zuiden t.o.v. het Noorden aan het einde van de 16de eeuw

Grotius presenteert een kader voor de bestaande orde in de Republiek met een beroep op het verleden en op een politieke denkwereld die gedeeld werd door tijdgenoten, juridisch versterkt, wat is zo vernieuwend

Wat is opvallend aan de regeringsvorm van de Bataven volgens Grotius als je deze vergelijkt met de regeringsvorm van de Republiek

Hooft maakte gebruik van de vormgeving zoals voorgeschreven bij de humanisten, waaruit blijkt dat

In de Nederlandsche historiën van Hooft speelde de Bataafse mythe geen rol meer, waarom niet

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Alternatieve perspectieven

Class notes - Historiografie

Inleiding in de filosofie

Cultuurgeschiedenis van de oudheid

Rembrandt in perspectief De veranderende vis…

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / dr…

Exploring humans an introduction to the phil…

Psychologie & sociologie : basiscursus

sheets

Leren veranderen

Overheidsfinanciën

Hoofdzaken socialezekerheidsrecht

Handboek van het Nederlandse staatsrecht