Startpagina / Samenvattingen / Historisch denken basisboek voor de vakdocent / beelden-objectief-beeld

Beeldvormen - Objectiviteit in de geschiedwetenschap

5 belangrijke vragen over Beeldvormen - Objectiviteit in de geschiedwetenschap

Waarom wordt het bestaan van verschillende beelden naast elkaar niet als probleem gezien?

We hebben het bestaan van verschillende beelden naast elkaar niet als probleem gezien maar juist als een manier om de waarheid wat dichter te naderen. Maar hoewel beelden elkaar dus goed kunnen aanvullen, blijft toch de vraag of het ene beeld niet 'beter' is dan het andere.

In welke mate is een uitspraak objectief of subjectief?

Een uitspraak is objectief in de mate waarin hij informatie geeft over het 'object' van studie (in het geval van geschiedenis is dat het verleden) en subjectief in de mate waarin hij informatie geeft over het 'subject' dat de studie heeft uitgevoerd (in het geval van geschiedenis is dat de historicus).

Geschiedenis moet informatie geven over feiten betreffende het verleden, en niet over feiten betreffende de historicus die het verleden beschrijft.

Wat bedoelen we met het begrip historisme?

De bronnen voor zichzelf laten spreken was de beste manier om goede objectieve geschiedenis te verkrijgen, vonden negentiende-eeuwse historici. Deze opvatting vinden we terug in de wetenschappelijke stroming die historisme wordt genoemd.

Deze visie op objectiviteit wordt tegenwoordig nog maar door weinig historici aangehangen.

Hoe kunnen we nagaan of een beeld objectadequaat is?

We zullen te rade moeten gaan bij het oordeel van collega-deskundigen - iets wat narrativisten overigs ook vinden. Het vakmanschap van zo veel mogelijk wetenschappers moet bepalen of beelden objectadequaat zijn. Als zo veel mogelijk mensen het erover eens zijn dat een bepaald beeld het meest recht doet aan al het beschikbare bewijsmateriaal, besluiten we dat dat beeld het beste is. Dat gebeurt dan op grond van intersubjectiviteit.

Wat betekent het begrip intersubjectiviteit?

Intersubjectiviteit: de subjectiviteit van een groot aantal deskundigen leidt zodanig in dezelfde richting, dat er uitspraken ontstaan waarover 'iedereen het eens is' en waaraan we redelijkerwijs niet kunnen twijfelen. Zulke beelden noemen we dan 'objectief', of tenminste zo objectief mogelijk.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Historisch denken basisboek voor de vakdocent | 9789023256564 | Dick van Straaten

Bekijk samenvatting