C7 de ontwikkeling van het Nederlandse voedingspatroon

18 belangrijke vragen over C7 de ontwikkeling van het Nederlandse voedingspatroon

Voedingspatroon en voedingsgewoonten zijn onderdeel van de eetcultuur --> =

De voor een bevolkingsgroep specifieke combinatie van:
  • normen, waarden en verwachtingen rond voedsel en voeding (=niet materieel)
  • bijbehorend gebruik van kooktoestellen, keukengerei, bestek, borden (=materieel)

Hoe is de geschiedenis van ons eetpatroon onderzocht?

  • Opgravingen, menselijke resten
  • geschreven bronnen, schilderijen
  • vergelijking met nog bestaande 'primitieve' culturen (nutritional antropology)

History of human diet

Van jagers tot landbouwers

  • meer monotone voeding  (vaak 1 graansoort)
  • verschuiving van hoog-kwaliteit > laag-kwaliteit voeding
  • meer kinderen > bevolkingstoename > meer ziekten
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

De opkomst van brood ongeveer 1350

  • Oorspronkelijke granen ongeschikt voor brood: vooral voor pappen en brij
  • 14e eeuw: opkomst brood door
    • verbouw rogge en tarwe
    • komst van windmolens

Food globalization: Columbus ontdekt Amerika (1492)

Nieuwe producten:
mais, pinda's, cacao, aardappels, suiker(riet), paprika, tomaat

De voeding tussen 1500-1680 is

  • Rijken: verfijning, meer groente
  • bevolkingsgroei > vlees werd duur en prestigemiddel
  • voedsel 'gewone man' wordt eenzijdiger
  • knolgewassen, peulvruchten en granen
  • dranken: naast bier nu ook melk

De maaltijden tussen 1500-1680

  • 3 maaltijden per dag
  • de feestmaaltijden bij de rijken
    • bijzondere gelegenheden zoals geboorte, doop etc
    • enorme overdaad
    • jicht als welvaartsziekte ('disease of the kings')

De Gouden eeuw (1600-1700)

  • Bloeiende handel door VOC...
    • 1670 ongeveer 15.000 schepen
    • vrijwel monopolie op wereldzeeën
  • ... En door regeringsvorm
    • regenten uit koopmansfamilies ipv adel en geestelijkheid
    • nadruk op handel ipv verovering land

1680-1850: periode na de gouden eeuw

  • Economische neergang
  • graan duur > brood minger populair, aardappel wint terrein, peulvruchten stabiel
  • dalende vleesconsumptie en zuivelconsumptie omlaag
  • voor de hogere klasse: vlees werd nog belangrijker
  • veel vis, vooral stokvis en zalm
  • rond 1800, vleesloze maaltijden waren norm

Groter veranderingen in periode 1680-1850

  1. Gebruik van aardappels
  2. nieuwe warme dranken koffie en thee
  3. eetgerei: bestek en serviesgoed
  4. smaakvoordeuren (van zurig/kruidig naar zoet)

Waarom won de aardappel terrein?

  • Veepest, hoge graanprijzen en bevolkingsgroei: boeren wagen de gok
  • aardappels konden worden verbouwd op schrale grond
  • grote opbrengst per ha
  • bereiding vergelijkbaar met knolgroenten
  • verspreiding vanuit arme bevolking naar hogere lagen

1850-1914: conservering en transport; wat gebeurde er in die tijd?

  • Ontdekking frans kok Nicolas Appert: conservering door verhitten in gesloten potten --> ontstaan conservenfabrieken
  • belangrijke ontdekking: koel- en diepvriestechnieken
  • transport: stoomschepen en stoomtrein > groente, tropische vruchten vlees en vis: vers over grote afstanden

1850-1914: kwaliteit nog niet volgens huidige standaard; waarvan was de kwaliteit nog niet goed?

  • Drinkwater verontreinigd
  • er werd met voedingsmiddelen geknoeid en er werden producten in bedorven staat verkocht
  • brood vervalst met erwten of bonenmeel, aardappelen of fijngemalen marmer
  • overheid: geen kwaliteitscontrole tot 1919: voedselkeuringswet (warenwet)

Modern industrieel voedingspatroon

1914 tot nu

Wat waren de effecten van de eerste WO (1914-1918)

Direct overheidsingrijpen in voedsel en voedselvoorziening

  • verbod of beperking uitvoer/invoer voeding naar het buitenland
  • distributie wet 1916: brood, boter, kaas, melk, eieren op de bon
  • gaarkeukens

De verandering van wat toen en nu gegeten wordt

Dalend verbruik:
  • aardappelen, witbrood, peulvruchten en consumptie-melk


stijgend verbruik:
  • bruinbrood + luxe brood
  • duurdere voedingsmiddelen zoals vlees, kaas, groenten en fruit
  • vetverbruik (zichtbaar en onzichtbaar)
  • alcohol


nieuw:
  • frisdranken

De verandering in hoe en wanneer wordt gegeten

  • Grote verscheidenheid van industrieel bewerkt voedsel
  • minder zuinig omgaan met levensmiddelen (wegwerpen van voedsel)
  • verschuiving warme maaltijd van 's middags naar 's avonds
  • buiten de deur eten
    • kantine of wegrestaurant
    • snackbar
    • restaurant

Wat typeert het huidige NL voedingspatroon?

  • Triade aardappels, vlees, groenten is achterhaald
  • gemak, gezond, kwaliteit, genot, culinair
  • voedingspatroon en eetgewoonten als identiteit
  • directe band met voeding en regio is verbroken (verkrijgbaarheid, receptuur)
  • uitwisseling van ingrediënten en receptuur
  • in toenemende mate buitenshuis voorbereid
  • individuele porties / keuzes
  • leren koken door internet
  • duurzaamheid als onderdeel voedingsadvies

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo