Startpagina / Samenvattingen / Hoofdlijnen Nederlands burgelijk procesrecht / dwangsom-veroordeling-verbeurd

Executie en beslagrecht - Dwangsom

21 belangrijke vragen over Executie en beslagrecht - Dwangsom

Aan wat kan een dwangsom verbonden worden?

Alleen aan een veroordeling tot iets anders dan betaling van geldsom. De dwangsom vervult een nuttige functie als zijdelings dwangmiddel in gevallen, waarin reële executie weinig kans van slagen heeft, bijv. bij een veroordeling tot afgifte van stukken of tot het verrichten van een persoonlijke prestatie, tot het voortzetten van een aangenomen werk o f tot het staken v.h. gebruik van een bepaald merk, kortom waarin de rechter een verbod of bevel uitspreekt.

Waarom wordt de dwangsom vooral in kort geding veel toegepast?

Omdat het daarin meestal gaat om veroordelingen om iets te doen of na te laten. Een gebod of verbod heeft onmiddellijk effect, als de veroordeelde bij overtreding een dwangsom verbeurt.

Draagt de dwangsom het karakter van een schadevergoeding?

Nee. Bij de dwangsom is er geen verband tussen de gevorderde som en de geleden of te lijden schade. De hoogte v.d. dwangsom wordt vooral bepaald door de vraag of zij voldoende effectief is om nakoming v.d. hoofdveroordeling te verzekeren. Daarin is ook haar doel gelegen. Een ander verschil met schadevergoeding is, dat de rechter niet verplicht is een gevorderde dwangsom op te leggen. Dit is aan zijn inzicht overgelaten. Betaalde dwangsommen worden niet bij wijze van voordeelstoerekening in mindering gebracht op het bedrag der te vergoeden schade. Art. 611a lid 1 Rv sluit dit uit.

Wat houdt de uitdrukking 'de rechter' uit art. 611a Rv in ?

Dit omvat alle rechterlijke colleges en alleen rechtsprekende rechters, belast met rechtspraak in burgerlijke zaken, waaronder ook de rechter in kort geding. Scheidsmannen zouden daaronder niet begrepen zijn, ware het niet dat art. 611i uitdrukkelijk het tegendeel bepaalt. Daarmee staat vast, dat in een arbitraal vonnis een dwangsom kan worden opgelegd.

In welke uitspraken kan veroordeling tot betaling van dwangsom geschieden?

In alle rechterlijke uitspraken, vonnissen, arresten en beschikkingen, mits de uitspraak een hoofdveroordeling inhoudt, niet zijnde een veroordeling tot betaling van een geldsom. Bevat een vonnis naast een veroordeling tot betaling van geldsom een veroordeling tot verrichten van andere prestatie, dan kan aan laatstgenoemde veroordeling een dwangsom worden verbonden. Bij zuiver declaratoire en zuiver constitutieve uitspraken kan een dwangsom niet worden opgelegd.

Kan de dwangsom ambtshalve worden uitgesproken?

Nee, ook niet in kort geding, maar alleen op vordering van een partij. De dwangsom kan ook voor het eerst in verzet of in hoger beroep worden gevorderd en uitgesproken, art. 611a lid 2 Rv.

Wat is het doel van de dwangsom?

Te dienen als middel om nakoming van verplichtingen voortvloeiend uit burgerlijk recht af te dwingen. Bij burgerlijk recht is in dit verband in eerste plaats aan burgerlijk vermogensrecht te denken. Buiten het vermogensrecht kan de dwangsom worden toegepast voorzover de aard v.d. betrokken rechtsverhouding zich daartegen niet verzet, art. 3:326 BW.

Is het mogelijk een dwangsom op te leggen aan een in een voorlopig getuigenverhoor als getuigen opgeroepen persoon i.v.m. diens verplichting om getuigenis in rechte af te leggen?

Ja, dit is een verplichting van bewijsrechtelijke (procesrechtelijke) aard en HR heeft geoordeeld dat het in deze mogelijk is een dwangsom op te leggen.

Wanneer mag geen dwangsom worden uitgesproken, volgens art. 7:659 lid 2 BW?

Geen dwangsom mag worden uitgesproken, evenmin als gijzeling, i.v.m. een veroordeling tot nakoming v.d. verplichting v.d. arbeider om de bedongen arbeid te verrichten.

Wanneer kan volgens art. 611a lid 1 Rv geen dwangsom worden opgelegd?

In geval van een veroordeling tot betaling van geldsom.

Moet afgifte van een kas, die een bepaald geldbedrag moest bevatten, als betaling van een geldsom worden aangemerkt?

In een geval, waarin de dwangsom betrof een veroordeling tot de afgifte van in een bepaald perceel of elders aanwezige gelden, voor zover toebehorende aan opgeheven bedrijfsorganisaties, aan de rechtsopvolger van die organisaties, besliste de HR dat zodanige veroordeling tot afgifte van eens anders penningen niet is begrepen onder die tot betaling van een geldsom als in art. 611a Rv.

Kan een dwangsom worden opgelegd ten gunste van een derde, die niet partij in het geding is?

Nee, kan slechts ten gunste v.d. partij die haar heeft gevorderd worden opgelegd, art. 611c Rv.

Wat is het verbeuren van dwangsommen?

Het verschuldigd worden daarvan ten gevolge van niet-nakoming v.d. opgelegde hoofdverplichting. De dwangsom kan niet worden verbeurd voor de betekening v.d. uitspraak waarbij zij is vastgesteld, art. 611a lid 3 Rv. Veroordeelde kan dus geen dwangsommen worden verschuldigd wegens handelen of nalaten in strijd met hoofdveroordeling, geschied voor het moment waarop het vonnis aan hem is betekend. Slechts voor overtredingen/nalatigheden na deze betekening verbeurt hij de dwangsom. De wederpartij zal het vonnis dus z.s.m. doen betekenen. Bovendien kan rechter een termijn als in lid 4 hebben gesteld.

Is het een beletsel voor het verbeuren van een dwangsom als het vonnis nog niet in kracht van gewijsde is ingegaan?

Nee. Of het vonnis uitvoerbaar bij voorraad is verklaard maakt geen verschil zolang geen rechtsmiddel tegen het vonnis is ingesteld.

Wat houden schorsende rechtsmiddelen in?

Zij schorsen de executie van niet bij voorraad uitvoerbare vonnissen, ook t.a.v. een daarin uitgesproken dwangsom. Gedurende de periode van schorsing kan geen dwangsom worden verbeurd en kunnen tevoren al verbeurde dwangsommen niet op het vermogen v.d. veroordeelde worden verhaald.

Kan de dwangsom worden verbeurd tijdens een faillissement v.d. veroordeelde?

Nee. Dwangsommen die voor faillietverklaring verbeurd zijn, worden in het passief v.h. faillissement niet toegelaten, art. 611e Rv vgl. 268 Fw.

Welke verjaringstermijn geldt er voor dwangsom?

6 maanden na de dag waarop zij verbeurd is, art. 611g Rv.

Wat kan de veroordeelde doen als het voor hem onmogelijk is om aan de hoofdveroordeling te voldoen?

Hij kan zich dan wenden tot de rechter die de dwangsom heeft opgelegd, en opheffing, opschorting of vermindering v.d. dwangsom vorderen. Van dwangsommen, verbeurd voor de onmogelijkheid intrad, kan de rechter de schuldenaar niet vrijstellen, art. 611d Rv.

Wanneer is sprake van een 'onmogelijkheid' als genoemd in art. 611d Rv?

Als zich een situatie voordoet waarin de dwangsom als dwangmiddel zijn zin verliest. In een geval waarin niet tijdig aan de hoofdveroordeling is voldaan, moet worden aangenomen dat de dwangsom zijn zin heeft verloren als het onredelijk zou zijn meer inspanning en zorgvuldigheid te vergen dan de veroordeelde heeft betracht. De beoordeling hiervan geschiedt dus mede aan de hand v.d. eisen van redelijkheid en billijkheid. De 'onmogelijkheid voor de veroordeelde' moet als een subjectieve onmogelijkheid worden opgevat.

Kan een schuld wegens verbeurde dwangsommen worden kwijtgescholden?

Ja, zoals iedere schuld. Welk gevolg heeft echter een kwijtschelding door 2 v.d. 5 eisers, t.g.v. wie de dwangsommen zijn verbeurd? Verbintenissen tot betaling van een geldsom zijn deelbaar. Hier geldt dezelfde regel, ook al is de primaire verplichting ondeelbaar. 2/5 deel is kwijtgescholden, 3/5 blijft verschuldigd aan de overige 3 schuldeisers.

Wanneer vervalt een verbod om voort te gaan met een onrechtmatige handelwijze?

Voorzover na het vonnis een rechtvaardigingsgrond ontstaat, die aan de handeling de onrechtmatigheid ontneemt. In een twist hierover kan de rechter in een executiegeschil beslissen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Hoofdlijnen Nederlands burgelijk procesrecht | 9789079564699 | W H Heemskerk

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Executie en beslagrecht - Dwangsom

21 belangrijke vragen over Executie en beslagrecht - Dwangsom

Aan wat kan een dwangsom verbonden worden?

Waarom wordt de dwangsom vooral in kort geding veel toegepast?

Draagt de dwangsom het karakter van een schadevergoeding?

Wat houdt de uitdrukking 'de rechter' uit art. 611a Rv in ?

In welke uitspraken kan veroordeling tot betaling van dwangsom geschieden?

Kan de dwangsom ambtshalve worden uitgesproken?

Wat is het doel van de dwangsom?

Is het mogelijk een dwangsom op te leggen aan een in een voorlopig getuigenverhoor als getuigen opgeroepen persoon i.v.m. diens verplichting om getuigenis in rechte af te leggen?

Wanneer mag geen dwangsom worden uitgesproken, volgens art. 7:659 lid 2 BW?

Wanneer kan volgens art. 611a lid 1 Rv geen dwangsom worden opgelegd?

Moet afgifte van een kas, die een bepaald geldbedrag moest bevatten, als betaling van een geldsom worden aangemerkt?

Kan een dwangsom worden opgelegd ten gunste van een derde, die niet partij in het geding is?

Wat is het verbeuren van dwangsommen?

Is het een beletsel voor het verbeuren van een dwangsom als het vonnis nog niet in kracht van gewijsde is ingegaan?

Wat houden schorsende rechtsmiddelen in?

Kan de dwangsom worden verbeurd tijdens een faillissement v.d. veroordeelde?

Welke verjaringstermijn geldt er voor dwangsom?

Wat kan de veroordeelde doen als het voor hem onmogelijk is om aan de hoofdveroordeling te voldoen?

Wanneer is sprake van een 'onmogelijkheid' als genoemd in art. 611d Rv?

Kan een schuld wegens verbeurde dwangsommen worden kwijtgescholden?

Wanneer vervalt een verbod om voort te gaan met een onrechtmatige handelwijze?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Diverse personen in het burgerlijk proces - De rechter

Hoofdlijnen Nederlands burgelijk procesrecht

Strafprocesrecht

Rechtsbescherming tegen de overheid

Bestuursrecht / 1

Hoofdlijnen van Nederlands burgerlijk proces…

Gids voor het burgerlijk procesrecht

Materieel strafrecht

Verbintenissen uit de wet en schadevergoeding

Verbintenissenrecht algemeen

Hoofdstukken goederenrecht

Van Apeldoorn's Inleiding tot de studie van …

Basiscursus recht : werkboek