Startpagina / Samenvattingen / Hoofdstuk 12: De nier / urine-lis-henle

Functie van de tubuli

Q: Welke 2 types actieve reabsorptie zijn er?

Primaire : ATP energie wordt rechtstreeks gebruikt voor transport Secundaire : ATP wordt niet rechtstreeks gebruikt voor transport - Gebruikte energie gegenereerd door een gelijktijdig ionentransport van een hogere naar lagere concentratie

41 belangrijke vragen over Functie van de tubuli

Vind er meer of minder reabsorptie plaats dan secretie?

Er vind meer reabsorptie plaats dan secretie.

Filtratie gebeurt massaal. Daarna reabsorptie in mindere mate en secretie nog geringer en is het minst ingrijpend

Is tubulair transport selectief of niet-selectief?

Selectief
Tubulaire cellen zijn gespecialiseerd in herresorptie van waardevolle stoffen

Wat is de functie & structuur van cellen in een PTC?

Functie: herresorptie van veel H2O
Structuur: cellen met uitgesproken microvilli

Wat is de functie & structuur van cellen in een DTC?

Functie: veel lagere transportcapaciteit - opbouw en onderhoud van grote concentratieverschillen (BB - tubuli)
Structuur: kleinere microvilli

DTC staat onder hormonale regeling

Reabsorptie mechanisme - Wanneer vind er transmembranair transport plaats?

Indien het transport door minstens 1 membraan actief gebeurt = actieve reabsorptie

Welke 2 types actieve reabsorptie zijn er?

Primaire: ATP energie wordt rechtstreeks gebruikt voor transport
Secundaire: ATP wordt niet rechtstreeks gebruikt voor transport - Gebruikte energie gegenereerd door een gelijktijdig ionentransport van een hogere naar lagere concentratie

Wat houdt secundair actieve reabsorptie in?

Bijv. Glucose in de cel gepompt zonder noodzaak aan bijkomende energie

Kan er in glucose in de urine voorkomen?

Normaal gezien hoort dat niet. Als dat wel het geval is, dan is er ergens een probleem (meerdere mogelijkheden mogelijk). Het is abnormaal als er grotere hoeveelheden glucose in de urine zitten

Welke weg legt glucose af bij reabsorptie?

Tubuli - epitheel cel tubuli - interstitium - BB

Glucose ophopen in de cel en uiteindelijk vanuit cel via diffusie naar interstitium en naar BB.
Geen glucose pomp basolateraal!! Gaat via diffusie

Waarvan is glucose reabsorptie afhankelijk?

Na+ afhankelijk & afhankelijk van transport eiwit

Hoe komt het dat Na+ vanuit de tubuli de cel in gaat?

Na+ gaat de cel in, omdat de Na-K pomp basolateraal Na+ verbruikt

Wat voor transporteiwit is het transporteiwit die Na+ en glucose meeneemt?

Symporter/co-transport eiwit
Verbruikt geen ATP!

Wat voor soort pomp is de Na-H pomp?

Antiporter: als Na+ naar binnen gaat, dan moet H+ eruit, om de neutraliteit van de cel in stand te houden

H+ komt in urine terecht. Dit kan niet blijven duren, dus moet urine gebufferd worden

Wat bepaalt de doorgankelijkheid van membranen bij passieve reabsorptie?

Moleculair gewicht & vetoplosbaarheid

Waarom zijn stoffen met een hoge vetoplosbaarheid moeilijk kwijt te raken via de nier?

Een stof die goed vetoplosbaar is, kan makkelijk terug opgenomen worden. Dit kan tegengegaan worden door ze H2O oplosbaar te maken in de lever.

Wat gebeurt er bij ureum wegwerken?

Wordt voor 50-60% gereabsorbeerd, omdat het een klein molecuul is en relatief vetoplosbaar.

Maar is een afvalproduct en is vrij reactief, dus moet afgevoerd worden. Als [ureum] te hoog wordt, dan verstoort het de boel en dan met name de zuur-base balans. Dus goede nierfiltratie is noodzaak!

Wat is het transportmaximum (Tmax) voor glucose?

Als alle nefronen hun individuele maximale reabsorptie hebben bereikt.

Als gefilterde hoeveelheid glucose groter is dan Tmax, dan secretie van glucose.

Waarom zijn er slechts kleine concentraties van ionen in de urine?

De hoeveelheid gefilterde ionen is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid die gereabsorbeerd kan worden

Waarom gaat Na+ van het interstitium naar de peritubulaire capillairen?

HD in peritubulaire capillairen is kleiner dan in andere capillairen
OD in peritubulaire capillairen is groter dan in interstitium, omdat de eiwitten niet zijn meegefilterd

H2O wordt door Na+ meegesleurd in richting van peritubulaire capillairen

Waar wordt grootste deel van de Na+ gereabsorbeerd?

90% van het gefiltreerde Na+ wordt na de lis van Henle gereabsorbeerd.
Dmv actieve reabsorptie - geen teruglekkage

Na+ reabsorptie wordt hormonaal geregeld

Welke 2 hormonen spelen een rol in de hormonale regeling van Na+ reabsorptie?

Aldosteron
ANP (atrial natriuretic peptide)

Door welk hormoon wordt de reabsorptie van Ca2+ gestimuleerd?

PTH
Als [Ca2+] plasma stijgt, dan daalt de secretie van PTH

Waaraan is de secretie van K+ in de DTC & verzamelbuizen gekoppeld?

Aan de Na-K pomp
Na+ uit cel gepompt, K+ in de cel: [K+] intracellulair op hoog niveau
In DTC & verzamelbuizen diffusie van K+ naar tubulair lumen via ionenkanalen!!
PTC bezitten deze ionenkanalen niet!

Door welk hormoon wordt de secretie van K+ geregeld?

Aldosteron
Verhoogt de secretie van K+
Verhoogt de reabsorptie van Na+
Zorgt voor fijnregeling/ook pH is van belang

Wat houdt de K+ homeostase in?

Toename van K+ inname
Stijging van [K+] in plasma
Stijging van aldosteron
Stijging van K+ secretie
Stijging van K+ excretie
Normaliseren [K+] plasma

Waar vind het tegenstroomprincipe plaats?

In de lis van Henle

Stijgende/dalende been
Tegengestelde vloeistofstroom = counter current

Wat gebeurd er in de dalende lis van Henle bij urineproductie?

Geen actieve pompsystemen
Cellen doorlaatbaar voor H2O
Stijging v/d osmolariteit naarmate dichterbij bocht richting stijgende lis van Henle
OD interstitium stijgt, aantrekking van H2O stijgt
Tubulair vocht is op einde hypertoon

Wat gebeurd er in stijgende lus van de lis van Henle bij urineproductie?

Na+, K+ & CL- onttrekking door actieve pompsystemen
H2O blijft in lis van Henle achter
Apicale CM is ondoorlaatbaar voor water
Tubulair vocht opnieuw hypotoon
Ionen uit tubulus verwijderd, H2O volgt niet

Waar is de concentratiegradiënt bij urineproductie het hoogste?

In de bocht van de lis van Henle (tussen dalende lus en stijgende lus in)

Welk deel van de lis van Henle is doorgankelijk voor water?

Dalende deel
Bevat aquaporiën (zitten ook in verzamelbuizen) waar water doorheen gaat. Gebeurd omdat in interstitium een toenemende [] gradiënt is. De osmolariteit van het interstitium is hoger dan de osmolariteit van de primaire urine. Zo water onttrekken.
Primaire urine wordt geconcentreerder naarmate verder gaat in lis van Henle, want er is steeds minder water aanwezig en meer opgeloste stoffen.

Wat bevind zich in het stijgende deel van de lis van Henle in grote getallen?

Cellen met pompen die ionen vanuit het tubulus lumen naar het interstitium pompen.
De pompen zitten NIET in het dalende deel

Wat gebeurd er thv het stijgende deel van de lis van Henle?

Ionen worden op een actieve manier mbv pompen (energie vretend proces) eruit gepompt naar het interstitium. In begin veel ionen eruit gepompt, want veel ionen in primaire urine. Naarmate verder omhoog in stijgende deel steeds minder ionen eruit pompen. Zo wordt ook het interstitium minder geladen.

Wat voor oplossing is de primaire urine in het stijgende deel van de lis van Henle?

Hypotoon (= minder opgeloste stoffen erin dan erbuiten)

Wat gebeurd er met de urine als je veel gedronken hebt?

Er wordt geen ADH vrijgesteld (trigger is weg) en daardoor geen aquaporiën in DTC. De urine blijft verdund en wordt uitgescheiden

Hoe zit de uitscheiding van ureum in elkaar?

Ureum terug opgenomen deels passief: [] in interstitium hoger dan in Lis van Henle stijgende deel - alleen begin van stijgende deel is doorgankelijk en rest niet. Gebeurd omdat door indikking van de urine de [ureum] in verzamelbuis hoger is dan in interstitium. Vervolgens dmv diffusie ureum verzamelbuis verlaten. Daarna opnieuw opnemen in lis van Henle ook weer dmv diffusie, omdat [ureum] nu in interstitium hoger is dan in lis van Henle. Daar ureum verdunnen en volgt buis verder. Als het voldoende verdund is/voldoende vocht in urine, dan via urine uitgescheiden naar buiten.
Is maar fractie van ureum

Is de endotheelwand van de vasa recta doorgankeijk voor water?

Ja! Dus water kan dmv diffusie ten alle tijden terug in capillair

Kunnen dieren in een waterige omgeving (bijv. Bever) hun urine sterk concentreren of juist niet?

Kunnen hun urine niet sterk concentreren, omdat ze voldoende water hebben en kans is klein dat ze in hun normale biotoop een tekort aan water zullen krijgen.
aanwezigheid van corticale nefronen: korte lussen van Henle, glomerulus in buitenzonde van cortex, lussen minder diep in medulla

Kunnen dieren in een omgeving waar water schaars is (bijv. Woestijnrat) hun urine sterk concentreren of juist niet?

Kunnen hun urine zeer sterk concentreren, om zo maximale hoeveelheden water op te nemen uit de primaire urine.
Aanwezigheid van juxtaglomerulaire nefron: lange lussen van Henle, glomerulus op grens cortex-medulla, lussen diep in medulla

Wat is de cirkel van ureum?

Diffusie ureum in medullair deel verzamelbuizen
Naar interstitium
Naar lis van Henle
Tubulair vocht naar stijgend deel lis van Henle
Opnieuw naar verzamelbuis
Zo concentratie recirculatie

Welke 2 doelstellingen van de nier met ureum zijn er?

Ureum draagt bij tot hyperosmolariteit van interstitium thv de medulla - nodig voor productie geconcentreerde urine
Recirculatie van ureum maakt het mogelijk dat hoge [ureum] bereikt kunnen worden in verzamelbuizen. Zo kan nier grote hoeveelheden ureum uitscheiden, zelfs in kleine hoeveelheden urine

Welke diersoortverschillen zijn er in urineproductie?

Alle zoogdieren en vogels kunnen urine uitscheiden met osmolariteit groter dan bloed
Speciesverschillen door morfologische verschillen: juxtaglomerulaire & corticale nefronen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Hoofdstuk 12: De nier

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding