Samenvatting: Hoofdstukken Grondrechten | 9789069167350 | A J Nieuwenhuis, et al

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Hoofdstukken grondrechten | 9789069167350 | A.J. Nieuwenhuis, A.W. Hins.

• 1 Inleiding

  Dit is een preview. Er zijn 35 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat zijn de redenen waarom sommige mensenrechten uitdrukkelijk als grondrechten zijn opgenomen in de Grondwet en andere niet?

  Dit hangt af van de behoefte om een rechtsnorm in de wet te zetten. Als die behoefte er wel is dan heeft dit te maken met het feit dat men de twijfel wil ontnemen dat een bepaalde rechtsnorm aan een ieder toekomt. De behoefte is er niet wanneer een rechtsnorm al als vanzelfsprekend wordt gezien. Ook kan het zijn dat er te veel uitzonderingen op de rechtsnorm zijn, zodat wanneer het gepositiveerd zou worden, dit problematisch zal zijn wat betreft de beperkingsterminologie. Daarnaast zijn er bij sommige rechtsnormen te veel verschillen in in inzicht in de samenleving.

• Wat zijn de vier pijlers waarop een rechtsstaat is gebaseerd?

  1. Ingrijpen van de overheid mag slechts geschieden ogv algemene regels.
  2. Scheiding der machten.
  3. Mogelijkheid van rechtsbescherming door de onafhankelijke burger.
  4. Het bestaan van grondrechten. Deze vierde pijler staat de wetgevende macht niet toe om om de uitvoerende macht bevoegdheden toe te kennen, die niet kunnen.

• Grondrechten gelden in de eerste plaats in de relatie tussen overheid en burger, maar daarnaast ook tussen burgers onderling. Twee categorieën kunnen worden onderscheiden:welke twee zijn dit?

  1. Klassieke vrijheidsnormen 
  2. Sociale grondrechten 

• Wat zijn de rechtsbronnen voor grondrechten?

  1. Internationale verdragen.
  2. Jurisprudentie van internationaalrechtelijke organen (vb. EHRM).
  3. De nationale Grondwet.
  4. De uitwerking van grondrechten in nationale wetgeving, bijv. de Algemene Wet Gelijke Behandeling.
  5. Jurisprudentie van de ationale rechter mbt geschillen van grondrechtelijke aard.

• Wat is typerend voor klassieke vrijheidsrechten? En geef een voorbeeld?

  Bijv het recht op het leven. Stellen de onthoudingsplicht van de overheid voorop. De overheid dient zich niet in de uitoefening van de rechten te mengen. Tegenwoordig wordt aangenomen dat klassieke vrijheidsrechten ook positieve verplichtingen kunnen meebrengen. (de vrijheid van staatsmening waarborgen)

• Wat is kenmerkend voor klassieke grondrechten?

  Dat het gaat om onthouding van de overheid. Tegenwoordig wordt echter ook erkend dat de onthoudingsplichten soms gekoppeld zijn aan positieve verplichtingen van de overheid.

• Wat is typerend voor sociale grondrechten?

  Bevatten in de eerste plaats een zorgplicht voor de overheid, maar kunnen ook de handelingsvrijheid van de overheid inperken.

• Het idee van de rechtstaat rust op vier pijlers. Welke vier zijn dat?

  1. Legaliteitsbeginsel 
     
  2. Machtenscheiding
  3. Rechtsbescherming door onafhankelijke rechters 
  4. Grondrechten 

• Wat zijn de redenen dat het belang van grondrechten toeneemt?

  • De werkingssfeer neemt toe, omdat de grondrechten in aantal groeien en de werkingssfeer van al langer bestaande grondrechten wordt uitgebreid.
  • Aan beperkingen van grondrechten worden steeds hogere eisen gesteld
  • Aan de grondrechten wordt steeds vaker een zekere werking in de relatie tussen burgers onderling toegekend. (horizontale werking)
  • Klassieke grondrechten worden niet meer louter gezien als onthoudingsplichten van de overheid, maar kan ook een positieve verplichting met zich meebrengen.
  • Het internationale stelsel van grondrechtsbescherming doet meer en meer haar invloed gelden binnen de nationale rechtsorde.

• Noem een aantal documenten uit de geschiedenis die grondrechten bevatten.

  • Bill of Rights (1689)
  • Onafhankelijkheidsverklaring US (1776)
  • Declaration of Rights of Virginia (1776)
  • Déclaration des droits de l'homme et du citoyen (1789)
  • Unie van Utrecht (1579) (vrijheid van godsdienst)
  • Staatsregeling van de Bataafse Republiek (1798)