Codeficatie en het Romeinse recht - Imperium en lex

23 belangrijke vragen over Codeficatie en het Romeinse recht - Imperium en lex

Wat omvatte het imperium?

Het van de goden afkomstige imperium omvatte wat wij sinds Montesquieu hebben onderscheiden in de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.

Direct na de stichting van de stad Rome ontstond een strijd over wie koning, Rex, zou worden van het imperium. Waarom zou je dit willen worden?

De Rex heeft de absolute macht over de inwoners. De Romeinen vroegen het antwoord aan de goden door midden van een auspicium, een vogelschouw. De stad Rome begint met de broedermoord op Remus, waarbij Romulus zijn macht ontleent aan instemming van de goden.

Hoe ontstaat een Romeinse lex?

Een besluit dat democratisch genomen werd in de volksvergadering, comitia, waaraan iedere Romeinse burger deelnam. Deze werd voorgezeten door de met imperium beklede koning. Een daar genomen besluit had kracht van wet.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe heette een door de koning uitgevaardigde wet?

Een edict (edicten)

Waarom is het van belang dat romulus zijn macht ontleende aan de goden?

hij kreeg daardoor wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht over het Imperium. Zij kon wetten uitvaardigen, edicten.

Waaruit bestaat het staatrechtelijke verschil tussen het Romeinse koningschap en de Romeinse republiek?

Bij het Romeinse koningschap had de koning levenslang het imperium, terwijl bij het Romeinse republiek werden jaarlijks twee consuls gekozen door de volksvergadering. Gedurende het jaar vertegenwoordigden zij het ongedeelde imperium.

Wat is een edict/edictum?

Een wet of wettelijke maatregel die de koning uitvaardigde op grond van zijn imperium.

Was Rex de alleenheerser over het Imperium?

Feitelijk wel, maar naast de wetgevende macht Rex bestond de comita. een tweede wetgevende macht waaraan iedere Romeinse burger deelnam. Een volksvergadering, besluiten die daar genomen werden hadden ook kracht van een wet en werden lex (leges) genoemd.

Op welke ambtsdrager ging het imperium over nadat de laatste van de zeven koningen van het oude Rome verjaagd was?

De laatste koning, Tarquinius Superbus, werd door Brutus (een voorvader van de moordenaar van Julius Caesar) de stad uitgejaagd. Samen met Publius Valerius werd hij de eerste consul van de republiek.

Hoe noemt men een wet die afkomstig is van de koning?

Een edict/edictum.

Romeinse bevolking, bestond uit families:

Familias:
- pater familias = hoofd van de familie
- patriciërs = afstammelingen van een familie

Wat is het verschil tussen een edict en een lex?

een edict is afkomstig van de koning, worden van bovenaf opgelegd, krachtens het Imperium
Lex ontstaat onderop na democratische besluitvorming in de comita.

Hoe heetten de wettelijke maatregelen die eerst de koningen en later de ambtsdrager van Rome konden uitvaardigen?

De koningen en later de ambtsdragers konden op grond van hun imperium wetten uitvaardigen, een edict of edictum.

In 509 ontstaat de Res Publica en verdwijnt het koninkrijk Rome, toen Brutus Sextus (zoon van de koning) uit de stad verjoeg. Toen begon volgens Livius (schrijver) de vrijheid. Hoezo?

Er wordt een nieuwe staatsrechtelijke regel vastgesteld dat het Imperium niet meer levenslang aan 1 persoon toebedeeld kan worden, maar jaarlijks aan 2 door de volksvergadering gekozen personen. De consuls.

Twee consuls leidden vanaf 509 het Imperium. Hoe is de verdeling tussen hen?

Zij hadden ieder het halve Imperium en samen het geheel. Over hun deel hadden zij volledige zeggenschap (wetgeving, uitvoering, rechtspreken). Het Imperium was ondeelbaar! Intercessio is wanneer één van beide een besluit van de ander ongedaan maakt ten behoeve van het Imperium. 

Ondeelbaarheid imperium leidde tot moeilijkheden:

1. intercessio (tussenbeide komen):
wat de een besluit, kan de ander weer ongedaan maken.

2. twee soorten wetten tegenover elkaar/in botsing:
- leges boven edicten
- volksvergadering boven consuls (naar grond gebogen roedenbundels).

Wat is intercessio en waardoor is intercessio staatsrechtelijk mogelijk geworden?

Wanneer twee personen het volledige imperium hebben, kan één op grond van dat imperium besluiten, die de ander op grond van hetzelfde imperium heeft genomen, ongedaan maken. Dit heet intercessio.

Welke magistraten verwierf de plebs en over welk machtsmiddel beschikten deze magistraten?

De volkstribunen, tribuni plebis.
Ze hadden geen imperium maar wel het recht van veto. Daardoor konden zij de besluiten van de patricische magistraten frustreren en de plebs in haar belangen bijstaan.

Wat is de oudst geschreven Romeinse wetgeving en noem de reden van haar ontstaan?

De wet der twaalf tafelen, lex duodecim tabularum.
Zij ontstond door de eis van de plebs om al het van overheidswege bestaande recht op schrift te stellen, met andere woorden de eis van een codificatie.

Waarom verkreeg de plebs na de totstandkoming van de wet der twaalf tafelen niet de rechtszekerheid, die zij daarvan had verwacht?

De uitleg van deze wetgeving bleef in handen van de patriciërs, die de regels, volgens welke zij de twaalftafelenwet interpreteerden, niet openbaar maakten. Tot deze interpretatio hadden de plebs geen toegang. Daardoor waren ze overgeleverd aan de willekeur van de patricische rechters.

Op welke ambtsdragers ging het imperium over nadat de laatste van de zeven koningen van het oude Rome verjaagd was?

Jaarlijks aan twee door de volksvergadering gekozen personen, consuls. Er was geen taakverdeling. Ieder van hen had het volle imperium, de volle wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.

Waarom werd Tarquinuis Superbus verdreven?

omdat zijn zoon, Sextus, de romeinse matrone Lucretia had verkracht

Hoe heten de wetten die door de comita zijn uitgevaardigd?

leges, het meervoud van lex

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo