Codificatie en het natuurrecht - Ius gentium en ius naturale

15 belangrijke vragen over Codificatie en het natuurrecht - Ius gentium en ius naturale

De Romeinse jurist Paulus sluit zich aan bij een in zijn tijd algemeen onder de Romeinse juristen heersende opvatting krachtens welke het gehele privaatrecht in twee grote blokken kon worden verdeeld. Welke blokken waren dit?

  • ius gentium
  • ius civile

De Romeinse rechtsbronnenleer maakte een onderscheid tussen rechtsregels van specifiek inheemse origine, ius civile, en rechtsregels die ook in Rome en tussen Romeinen werden gehanteerd, omdat die universele gelding hadden, ius gentium.

Welk deel van het recht was neergelegd in van overheidswege vastgelegde wetten

Het ius civile (het burgerrecht)

Waarom had de leer van de stoa een opvallende vestiging in de romeins rechtsgeschiedenis?

Niet alle recht was in van overheidswege vastgestelde wetten vastgelegd -> ius gentium. Dit komt overeen met de natuurrechtelijke beschouwingswijze van de stoa.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welk onderscheid maakt de Romeinse rechtsbronnenleer?

Onderscheid tussen rechtsregels van specifiek inheemse origine, ius civile, en rechtsregels die ook in andere gebieden werden gehanteerd, omdat die universele gelding hadden, ius gentium.

Welk deel van het recht behoefde niet in wetten te worden neergelegd en wat was de reden hiervoor? 

het ius gentium (het recht der volkeren), omdat de daartoe behorende rechtsregels ook zonder een bijzondere wettelijke bekrachtiging van kracht waren op grond van hun rationaliteitsgehalte

Verschillende soorten recht in ongecodificeerd Romeins recht.

1. ius civile: van overheidswege vastgesteld.2. ius gentium: rechtsregels van kracht ogv rationaliteitsgehalte (bv. Pappianus en Ulpianus).

Romeinse juristen: natuurrecht (ius naturale) = ius gentium, omdat:

het complex van deze rechtsregels was van algemene toepassing, dwz:
supra-nationaal.

Wat is het verschil tussen het ius gentium enhet ius naturale?

het ius naturale is helemaal gerich op de goedheid van de mens en de kracht van de rede. het ius gentium heeft meer realiteitszin, het erkend bestaand onrechtvaardigheid zoals de slavernij. het ius naturale is vooral het recht zoals het zou moeten zijn.

Waarom past de stoische rechtsleer bij het Romeinse recht?

Zij gaan beide uit van het natuurrecht. Voor de romeinse jurist was het logisch dat niet alle recht geschreven was. Voor hen was het ius gentium is zo vanzelfsprekend dat het niet voorgeschreven hoefde te zijn. Men ging er toen vanuit dat iedereen het ius gentium kent omdat het in hem zit (aangeboren). Het ius gentium komt overeen met het ius naturale, natuurrecht. Het ius naturale heeft een sterk morele lading terwijl het heeft ius gentium meer feitelijk is.

NB in praktijk van Romeinse recht was de invloed van de Stoicijnse denkbeelden beperkt tot

scherpslijperij van het begrippenapparaat. BV tav Slavernij:

Kan een overheidsregel niet algemeen verbinden zijn?

Vanuit de stoische leer wel. Immers, als de regel niet overeen komt met de ratio wordt het toch verworpen.
De epicurische leer daarentegen vindt data een overheidsregel altijd  algemeen verbindend is juist omdat het van de overheid komt.

Hoe kijken de verschillende rechtsleren naar slavernij?

Volgens de stoische leer wordt de mens vrij geboren. Slavernij kan dus niet.

Houding Romeinse recht tov slavernij (= ius gentium):

Volgens moreel inzicht is slavernij in strijd met natuurrecht. Dus behoort slavernij tot ius gentium en niet onder het eigenlijke natuurrecht (alle mensen worden vrij geboren. (Ulpianus).

=> principiele ondergeschiktheid van ius gentium aan het ius naturale (Stoische gedachtengoed)=> rol in rechtsbronnenleer van RK-kerk

Noem een voorbeeld van een geval waarin het ius gentium niet onder het eigenlijke natuurrecht kan worden begrepen

De slavernij: het morele inzicht dat slavernij in strijd is met het natuurrecht

Waardoor hadden Romeinse juristen moeite met de plaats van de slavernij en de daaraan verbonden rechtsregels?

door het morele inzicht dat slavernij in strijd is met het natuurrecht

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo