Codeficatie en het Romeinse recht - Keizerrecht en juristenrecht

Question

Ad.1. Senatusconsulten kracht van wet

Answer 1

Senatusconsult
= advies van de senaat

Hierdoor:
nam de Senaat de taken van de volkvergadering over.

De volksvergadering kwam niet meer bijeen:

Rome was te groot geworden en vergadering werd geen vertegenwoordiging
geen wetten, leges meer uitgevaardigd (senaatsbesluiten in de plaats).

De Senaat werd ja-knikkende hofhoudeing van Ceasar, dat elke oratio overnam.

Oratio

= keizerlijk voorstel.

Bijvoorbeeld:
135 vC Keizer Hadrianus eeuwig edict ipv. voortdurende edict.

Op den duur verdween formele senaatsmedewerking, alleen nog oratio's.
Alle wetgevende bevoegdheid bij 1 persoon: de keizer.

Eind 200 nC: keizerlijke verordening kracht van wet.

Answer 2

De constitutio Antoniniana uit 212

Answer 3

het volk draagt het imperium en de daarmee verbonden wetgevende macht op aan de keizer. het woord constitutie blijkt een verzamelnaam voor allerlei keizerlijke maatregelen.

edict; rechtsregels aan alle onderdanen

mandata; instructies voor beambten

decreta; vonnissen van de keizer in het concrete geval

rescripta; rechtsgeleerd advies van de keizer aan een procederende partij

Answer 4

hij voert de constitutio Antoniniana in waardoor alle burgers binnen het territorium het romeins burgerschap krijgen. het personaliteitsbegnsel vervalt (burgerschap op grnd van afstemming).

Answer 5

Het woord constitutio staat voor:

edicta: rechtsregels geldend voor iedereen;
mandata: instructies aan keizerlijke beambten;
decreta: vonnissen door de keizer in hoogste instantie gewezen, eenmalig geldend;
rescripta: rechtsgeleerde adviezen van de keizer op verzoek van een partij; ook eenmalig geldend.

Answer 6

het keizerrecht / de constituties en het juristenrecht / ius.

het ius is de verzameling responsa, het keizerrecht van oorsrpong de edicten

Answer 7

- beroemde constitutie van keizer Antonius, bijnaam Caracalla
- personaliteitsbeginsel omgezet in territorialiteitsbeginsel:

ieder binnen een bepaald gebied leeft naar zelfde recht, maar:
talloze Germanen stammen die binnen Romeins rijksgebied kwamen, leefden toch naar eigen recht (= personaliteitsbeginsel). Hierdoor:
is de Constitutio Caracalla niet in latere wetboeken opgenomen.

Answer 8

Salvius Julianus; adviseur van keizer Hadrianus en redacteur van Edictum Perpetuum

Gaius; Instituten en Commentaren, veelvuldig gebruikt leerboek

Papiniaus; praefectus praetorio, hoogste ambt in het keizerrijk

Ulpianus; praefectus praetorio, schreef handboeken

Paulus; werkte mee aan de Digesten

Modestinus; laatste jurist van wie werken zijn toegevoegd aan het ius.

Answer 9

- de procederende partijen lieten zich, als zijn naar de praetor gingen, adviseren door particuliere rechtsgeleerde (ius consulta=
deskundigen in Romeins recht).

Responsa =
- adviezen geschreven door particuliere juristen,
- ontwikkelde zich tot technische bezigheid.

Keizer Augustus en opvolgers gaven aan sommige van deze beste juristen een soort keizerlijke vergunning om in het openbaar adviezen te mogen geven. Hierdoor:
kregen de responsa een soort wettelijke status, dat wil zeggen:
bindend advies aan de rechter aan wie het werd voorgelezen.

Dit bindend advies steunde op keizerlijk gezag en:
had zelfde autoriteit als rescripta van de keizer.