Codificatie in Italie - Het Romeinse recht en zijn glossatoren

22 belangrijke vragen over Codificatie in Italie - Het Romeinse recht en zijn glossatoren

Wat groeide eruit in Bologna?

Door het lesgeven van Irnerius kwamen studenten uit heel Europa om te studeren aan de eerste moderne universiteit in Bologna. Voor buitenlandse studenten was het gevaarlijk in Bologna omdat er recht op represaille was, ze mochten worden gegijzeld voor schulden van hun landgenoten.

Wat kan de reden zijn dat de Digesten in de vergetelheid waren geraakt?

  • Uittreksels van geschriften van de grote Romeinse juristen uit bloeiperiode Romeins recht.
  • Geen eenvoudige rechtsregels.
  • Omvangrijke verzameling juridische casuistiek: gecompliceerd en hoge mate van abstractie.

Waaruit kwam de belangstelling voor de Digesten uit voort in de 11de eeuw?

Praktische noodzaak:
de handel vroeg om een stelsel dat het hoofd kon bieden aan de veranderende omstandigheden + gecompliceerde rechtsbetrekkingen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het gezag van de glosse?

Met het gezag van de glosse wordt bedoeld dat de glossatoren bepaalden wat tot het geldende recht behoorde.

Hoe komt het dat Irnerius het recht gaat doceren?

Het is een onderdeel van 'retorica'; een onderdeel van de intellectuele bagage van de redenaar.
Voor deze tijd was er dus sprake van juridische algemene ontwikkeling.

Waar zorgde hoogleraar Accursius voor?

De glossen verschilden veel van elkaar door de privé aangelegenheden van studenten en hoogleraren. Accursius zorgde daarom voor een standaardglosse, de Glossa Ordinaria.

Wat maakte het bestuderen van de Corpus Iuris Civilus uniek?

Een bijzondere beroepsopleiding, waarin slechts aandacht was voor een onderdeel.

Waarom hadden Duitse jeugdigen een voorkeur voor het bestuderen van het Romeins recht?

Het was het recht van het Rijk: Sacrum Imperium Romanum en van hun Duitse keizers.
Irnerius en opvolgers waren trouwe aanhangers van de keizer en steunden de keizerlijke ideologie.

Welke vereniging onstond in Bologna?

Een studentenvereniging: universitas studiomsorum, de basis van de universiteit van Bologna.
Deze universitas had hoogleraren in dienst, koos een rector en schreef het lesprogramma voor.

Waarom werden 'vreemdelingen' in het buitenland gegijzeld?

Ivm 'het recht van represaille' (ius repraesaliarum).
Als iemand uit een land zijn schulden niet betaald aan een burger van een andere staat, kan deze burger (schuldenaar) een onderdaan van hetzelfde land gijzelen voor de schuld van diens medeburger. Wanneer er is betaald, wordt hij vrijgelaten en wordt hem de vordering op zijn medeburger overgedragen.

Waarover gaat het eerste officiele stuk dat zich met de studenten van Bologna bezighoudt?

Represailles tegen studenten (en hoogleraren) worden verboden.
Authentica Habita van kezier Frederik I Barbarossa uit 1158

Wat wordt er bedoeld met geglosseerde teksten?

Commentaren op de tekst van het Corpus Iuris, die aan de zijkanten van de tekst werden bijgeschreven. Dit gebeurde op de zeer breed gehouden marges. De tekst van het Corpus Iuris werd geheel ingesloten.

Wat was de nauwkeurige verhouding tussen de glosse en de tekst van het Corpus Iuris?

Vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden:
de glossen legitimeerden de tekst van het Corpus Iuris als ius commune en werd door luiheid vaak als wet aangezien, maar:

de glossen hadden niet de kracht van wet, het Corupus Iuris wel.

Wat als een tekst ongeglosseerd was?

Die had geen gelding in de rechtspraktijk.
Zoals delen van de laatste drie boeken van de Codex, die Romeins staatrecht bevatten.

Wie bepaalde welke passages uit Justinianus' wetboek tot het geldend recht hoorde?

De interpretator (glossator)
Hij stelde zich zo boven de wet.

Was het glosseren van de tekst van het Corpus Iuris een overheidsaangelegenheid?

Nee
Priveaangelegenheid van de studenten en hun hooglerearen.

Welke vuistregel werd gehanteerd voor het geldend recht uit de Corpus Iuris Civilis?

Wat de glosse niet kent, kent de rechter ook niet.

Op welke manieren werd er enige samenhang gebracht in de massa van glossen?

Het vervaardigen van de standaardglossen
Het schrijven van summae; samenvattingen van onderdelen van het Corpus Iuris

Wat is de basis voor het juridisch handboek?

de summae.

Het belangrijkste boek is de Summa Codicis van hoogleraar Azo 1230

Welk effecht had het verschijnen van de Accursische glosse?

Juristen hadden nauwelijk aandacht voor die onderdelen van het toenmaals geldende recht die niet door het Corpus Iuris werden bestreken.

Waarom schreef Overtus de Orto over het leenrecht?

Omdat zijn zoon hierover op de universiteit niets aangeboden kreeg.
Er is een scheiding tussen Romeins recht en gewoonterecht

Aan welk recht ging het onderwijs van de glossatoren (behalve het leenrechtelijk gewoonterecht) nog meer voorbij?

Het canonieke recht.
Een geheel van rechtsregels met een universele strekking.
Er werd een 2de juridische faculteit ook in Bologna gesticht.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo