Getuigenbewijs vervolg en deskundigenbericht

Uitgangspunt voor het bewijsrecht is dat partijen autonoom zijn. De rechter kan echter ingevolge text-decorationart. 167 Rv van zijn lijdelijkheid in contentieuze rechtspraak afwijken. Hij kan bepalen dat text-decorationpartijen in persoon bij getuigenverhoor aanwezig zijn. In art 167 Rv staat niet dat de rechter kan bepalen dat de partijen moeten getuigen; alleen dat zij aanwezig dienen te zijn. text-decorationDe rechter is bevoegd partijen vragen te stellen naar aanleiding van het getuigenverhoor (art 179 lid 3 Rv). Dat lukt alleen als partijen er zijn, dus art. 167 Rv. 

Art 198 lid 4 Rv: deskundigen moeten partijen in de gelegenheid stellen vragen te stellen

Art 201 lid 4 Rv: vergelijkbare bevoegdheid als art 198 lid 4 Rv

Art 87, 88 Rv: het vragen van inlichtingen 

Dit zou bijvoorbeeld kunnen indien ook de advocaat van de wederpartij aanwezig is en beide partijen gelijke mogelijkheid hebben om vragen te stellen. Op deze manier zou efficiënter om kunnen worden gegaan met de partijverklaringen. 

Pag. 177 tektsboek. In 1995 heeft de Hoge Raad duidelijkheid gegeven. Onder partij wordt verstaan de formele en de materiële procespartij, statutaire bestuurders en andere statutaire of formeel bevoegde vertegenwoordigers. Je moet partij zijn op het moment dat d e verklaring wordt afgelegd.  

Geschil speelt, procedure begint, rechter oordeelt, in kracht van gewijsde?

text-decorationMoment waarop de getuige wordt gehoord. Iemand kan dus in eerste aanleg wel partijgetuige zijn, maar in hoger beroep niet meer. Dus dan geldt die beperking van die verklaring ook niet meer.

Betekent niet dat een appelrechter het verzoek om iemand nogmaals te horen moet honoreren. 

Als getuige ver weg woont vanwaar hij moet getuigen.

Binnen Nederland: 174 lid 1 Rv.

Buiten Nederland: getuige die buiten Nederland woont. 176 Rv. Rechter in een andere land vragen om een getuige te horen. 

Als het gaat over technische bijzonderheden kan de rechter zich laten voorlichten. Soms is bijzondere vakkennis namelijk noodzakelijk. De rechter kan dan ambtshalve of op verlangen van een partij een deskundigenbericht bevelen (art 194 e.v. Rv). Het kan bijvoorbeeld gaan om een taxatierapport van de makelaar. De wet spreekt over “op verzoek”. Deze woorden duiden op een verzoekschriftprocedure maar “op verzoek” moet hier gelezen worden als “op verlangen”.

Nee, zie 194 het woordje ‘kan’. De rechter is niet verplicht het verzoek in te willigen (“kan”-bepaling in art 194 lid 1 Rv). Het is een discretionaire bevoegdheid. Dit punt wijkt af van het getuigenverhoor omdat als aan de voorwaarden voor een aanbod tot getuigenverhoor is voldaan, de rechter dit verzoek moet honoreren.  De rechter gelast het deskundigenbericht bij tussenvonnis. 

De rechter overlegt hierover met partijen. Partijen hebben de mogelijkheid tot inspraak, ook kunnen zij voorstellen doen. Maar de rechter beslist uiteindelijk en is niet gebonden aan de voorstellen van partijen.

De rechter is ook text-decorationvrij in het aantal te benoemen deskundigen. Benoeming geschiedt ook bij tussenvonnis.

text-decorationGetuigen worden beëdigd, deskundigen niet. 

Bij het getuigenverhoor is er een algemene getuigplicht en onder bepaalde voorwaarden kun je daarvan afwijken onder het verschoningsrecht. Bij deskundigen is dat niet zo. Ze zijn niet verplicht hun benoeming te aanvaarden. Het verschoningsrecht is hier ook helemaal niet aan de orde. Als deskundigen de opdracht aanvaarden, dan moeten zij verslag uitbrengen (schriftelijk en mondeling) van de opdracht (art 194 lid 2 Rv) , die zij naar onpartijdigheid en naar beste weten heeft uitgevoerd (art 198 lid 1 Rv). 

Nee, 194 lid 2, staat geen hogere voorziening open. Toch is de kous daarmee niet af. Niet alle appelverboden zijn absoluut. Dit geldt ook voor 194 lid 2. Wel appel instellen tegen benoeming. Onder strikte voorwaarden kunnen we dit appelverbod doorbreken. (Bijv. als rechter geen overleg heeft gehad met partijen over de te benoemend deskundige, maar zeker is dit niet in de rechtspraak.)

198 lid 1: onpartijdig en naar beste weten.

198 lid 2: deskundige gaat zelfstandig aan de slag of onder leiding van de rechter. Doel van dit artikel: partijen moeten kans hebben om aan deskundige verzoeken te doen en opmerkingen te maken; let u daar en daar op.

Ingevolge art 198 lid 2 Rv moeten partijen “equal” worden behandeld. Hiervoor is in de praktijk het toezien op hoor en wederhoor van belang.

Art 198 lid 3 Rv bepaald dat partijen verplicht zijn mee te werken. Werken ze niet mee, dan kan de rechter daaraan de conclusie verbinden die hij geraden acht.

Waaraan meewerken? Dat bepaalt de deskundige, wat hij van partijen nodig heeft, welke medewerking of welke gegevens. 

Er is geen contractuele verhouding tussen de procespartij en de deskundige (dus ook geen wanprestatie). Er is echter wel sprake van opdracht in de zin van art 7:400 e.v. BW. Je zou dus de onrechtmatige daad kunnen aanvoeren. 

Nee, uitgangspunt is vrije bewijswaardering. 

Grote mate van vrijheid, vrij in waardering van deskundigenbericht. Dit geldt voor een benoemde deskundige en partijdeskundige. Dus bewijskracht van beide rapporten is gelijk. Toch zal het rapport van de deskundige van de rechter overtuigender zijn dan die van een partijdeskundige. 

Als de rechter anders oordeelt. text-decorationBeperkte motiveringsplicht. ‘Het komt me niet overtuigend voor’. Als partijen specifiek aangeven waar de getuige steken gaten heeft laten vallen, heel concreet, dan moet je als rechter wel wat meer motiveren. Vb Vredenburg/NH. 

Dat kan in beginsel. Maar wettelijke bepalinge over deskundigenbericht zijn niet van toepassing. Want dat andere deskundigenbericht heeft de bewijskracht van een geschrift, dus vrije bewijskracht. Dat geldt ook voor gewone deskundigen hebben we gezien. 

Rechter is vrij om te bepalen welk gewicht hij aan dat bericht toekent, maar hij moet het deskundigenbericht text-decorationvol toetsen. 

Je kunt toch alleen maar getuigen uit eigen waarneming bekende feiten? Inderdaad! Dus een deskundige kan wel als getuige worden opgeroepen, maar dan wel met een belangrijke beperking uit eigen waarneming bekende feiten. Art. 163.  

Ja, in beginsel, maar dan zijn niet de regels van het deskundigenbericht van toepassing, maar de regels van het schriftelijk bewijs. En dus heeft het de vrije bewijskracht van een schriftelijk stuk. En dat is gelijk aan een deskundigenbericht, dus praktisch gezien is het de vraag of het veel verschil maakt. Maar het kan.