Geschiedenis en theorie van grondrechten

5 belangrijke vragen over Geschiedenis en theorie van grondrechten

Ruwweg kennen we 2 benaderingen van hoe je tegen grondrechten aan moet kijken, welke?

Ruwweg kunnen we zeggen dat het Westerse staatsmodel zoals dat hier in Europa bestaat en in Noord Amerika tot stand is gekomen door de Franse en Amerikaanse revoluties, twee concepten heeft over hoe je tegen grondrechten aan kunt kijken:
-Angelsaksische benadering.
-Continentaal Europese benadering.

Wat is het verschil tussen de Angelsaksische en Europese benadering?

In de Angelsaksische benadering van de grondrechten zie je dat er eigenlijk geen sprake zozeer is van de toekenning door de overheid van fundamentele rechten, maar meer dat die overheid die fundamentele rechten niet af zal pakken. En als dat gebeurt dat je dat ergens aan kunt vechten.

Wij in Europa: grondrechten horen bij rechtsorde en worden door deze rechtsorde toegekend en uiteraard begrensd want ze kunnen opelkaar botsen maar ook op andere fundamentele rechtswaarborgen. Dus grondrechten spelen zich per definitie af binnen het kader van een rechtsorde.

!!! Aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring ligt in belangrijke mate het mensbeeld van John Locke ten grondslag. Hoe kan dat mensbeeld onder woorden gebracht en wat zijn de consequenties van dat mensbeeld voor de aanvaarding van overheidsgezag? !!!

Locke gaat uit van de zich zelfstandig ontwikkelende mens, die van nature over rechten beschikt. De overheid is niet een van God gegeven instituut, maar bestaat bij de gratie van burgers die o.g.v. een contract de overheid in het leven hebben geroepen. Dat betekent ook dat burgers het recht hebben om het gezag van de overheid te verwerpen op het moment dat hun rechten indringend worden geschonden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

!!! De Nederlandse grondwet kent de 'leer der bijzondere beperkingen'. Geef aan in hoeverre een dergelijke leer ook in de Amerikaanse grondrechten doctrine (die haar oorsprong vindt in het denken van Hobbes en Locke) denkbaar is.

Dat is zeker denkbaar. In de VS zijn grondrechten préconstitutioneel, d.w.z. voorafgaand aan de rechtsorde. Grondwet en andere wetgeving geven aan welke begrenzingen aan die grondrechten gesteld kunnen worden. Een doctrine zoals de leer van de bijzondere beperkingen zou dan ook in het Amerikaanse systeem heel goed verdedigbaar kunnen zijn.

!!! Zowel Hobbes als Rousseau betonen zich blijkens hun geschriften een voorstander van de theorie van het maatschappelijk verdrag. Waarin verschilt de opvatting van Hobbes over zo'n maatschappelijk verdrag van die van Rousseau? Noemt tenminste 2 verschillen.

  • Hobbes is tegenstander van machtenscheiding. Rousseau niet.
  • Hobbes wil alle overheidsbevoegdheden bij voorkeur bij 1 persoon concentreren. Rousseau wil de hoogste macht in de staat bij een volksvergadering leggen.
  • Bij Hobbes worden de burgers vertegenwoordigd door de Sovereign, bij Rousseau zijn de burgers zelf als collectief de souverein.
  • Bij Hobbes is de staat een (noodzakelijk) beperker van de vrijheid, bij Rousseau de garant van de vrijheid.
  • Hobbes wil eenheid van kerk en staat, bij Rousseau is dat allerminst duidelijk.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo