Presymptomatisch DNA onderzoek
11 belangrijke vragen over Presymptomatisch DNA onderzoek
Wat is presymptomatisch DNA onderzoek?
Hoe worden at-risk patiënten geïnformeerd?
Klinisch geneticus faciliteert en ondersteunt:
- wie te informeren?
- familiebrief
Patiënt informeert familie / maakt plan:
- in persoon, telefonisch, schriftelijk
- timing: zie hieronder
medisch belang levenssituatie
- (aanvangsleeftijd) - scheiding
- medische adviezen? - hoogzwanger
- kinderwens? - depressie
- jonge leeftijd
Wat is de morele inspanningsverplichting?
Maar hoe gaat het verder als het niet lukt? Stel dat de patiënte met de BRCA2-mutatie haar familieleden niet kan of wil informeren? Het is wel moeilijk met privacy en als familieleden geen contact hebben met andere familieleden.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
De geneticus kan het informeren soms overnemen, wanneer?
- verbroken contact
- beperkte belastbaarheid (bv door ziekte)
Bij weigering van patiënt:
- Zwaarwegend belang: ernstige erfelijke aandoening waarbij reproductieve, preventieve en/of behandelingsopties mogelijk zijn. - Index informeren over deze actie
- Privacy zoveel mogelijk waarborgen
Wat is het gevaar van een brief waarin ook gelijk staat om welke aandoening het gaat?
Wat kan ook nog uitmaken of iemand wil weten welke ziekte hij mogelijk krijgt?
Wat zijn verschillende motivaties voor mensen om genetic counseling te doen?
• Kinderwens
• Medische winst (screening / preventie)
• Meedoen aan research
• Invullen toekomst / levenskeuzes
Vaker ‘paniekreacties’ als het net bekend is in de familie Als het al langer bekend is: meer nagedacht over voor- en nadelen.
Er zit ook nog een verschil tussen feitelijk risico en risicobeleving. Wat houdt dit in?
- denken dat ik bij de 20% hoor die gezond 85jr wordt
- er van uit gaan dat ik ooit ALS/ FTD krijg
- het ingewikkeld vinden dat ik niet weet of ik klachten krijg als ik 35 of 70jr ben, of misschien wel nooit
Waar moet je bij counseling: naasten en steun op letten?
– verschillende beleving / keuzes / fases / uitslagen
• Partner
– onderlinge verschillen (keuzes / coping)
– toekomst als mantelzorger? Balans?
• Kinderen
– Jong: wanneer informeren en hoe dan?
– Ouder: vertellen over DNA-oz of pas na de uitslag?
• Sociale omgeving
– Aantal meenemen in de impact
– Reacties
– Behoefte aan openheid kan veranderen
- Werkgevers, familieleden, etc. kunnen ook denken als jij iets laat vallen van oh ja de ALS is begonnen bijvoorbeeld.
Waar moet je bij counseling: kinderwens opties op letten?
• PGD (genetisch onderzoek vóór terugplaatsing embryo)
• PND (onderzoek tijdens zwangerschap / afbreken als aangedaan) • Kiezen voor niet-biologisch eigen kinderen (m.n. zaad- of eiceldonatie)
• Afzien van kinderen
Hoe wordt eerst een gesprek met de klinisch geneticus gedaan?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden